اطلاعات کلی خبر
عنوان خبر : کوچ برنج ایرانی از سفره‌های فرودستان
کد خبر : ۱۰۳۵۹
تعداد بازدید : ۸۹
متن کامل خبر

سعیدرضا امیرآبادی - گروه گزارش amirabadi_shznvn@yahoo.com ///اشاره: فقر مزمن شده است. دهک‌های فرودست و میانی جامعه در میان امواج پرخروش تورم و شاخص فلاکت یکی پس از دیگری قربانی می‌شوند و اولین نشانه‌های فقر مزمن در سبد معیشت خانوار مشهود است. سرانه مصرف گوشت و مرغ و لبنیات طی سنوات اخیر همواره رو به زوال بوده و اکنون نوبت به سایر اقلام سبد معیشت خانوار رسیده است. طبقه‌های فرودست مدت‌های زیادی است که از برنج خوش‌عطروبوی ایرانی محروم مانده‌اند و افسارگسیختگی ارز سبب شده است تا برنج‌های خارجی نیز از سفره‌های بسیاری از ایرانیان رخت بربندد. گرانی برنج سبب شده بسیاری از هم‌وطنان و همشهریان به‌جای خرید کیسه‌های ۱۰کیلویی به سراغ خرید محصولات خارجی و خرده‌برنج‌های نامرغوب رفته و این در حالیست که از مدت‌ها پیش طعم و عطر برنج مرغوب ایرانی را از یاد برده‌اند. عطر برنج ایرانی در معرض فراموشی به بازار برنج برویم. هیچ سنخیتی میان درآمد و هزینه برقرار نیست. حجره قدیمی از عطر و بوی برنج شمالی و کامفیروزی پر است، اما شمار اندکی از مشتریان توانایی خرید آن را داشته و بسیاری با حسرت به آن می‌نگرند و به دنبال اجناس ارزان با کیفیت نامطلوب می‌روند. در بازار برنج این محصول برای نمونه اعلای شمالی تا 165هزار تومان قیمت‌گذاری شده و این در حالی است که نمونه مرغوب فارس از یکصد تا 150هزار تومان در نوسان است. برنج خارجی هم از این افزایش قیمت پیروی کرده و بهای آن به کیلویی 58هزار تومان رسیده است. یکی از فروشندگان برنج در این زمینه به خبرنگار شیرازنوین می‌گوید: در سال گذشته قیمت برنج خارجی به دنبال افزایش نرخ ارز دچار جهش‌های ناگهانی شد و کیسه ده کیلویی آن به مرز 500هزار تومان رسید. نتیجه این گرانی کاهش محسوس مصرف برنج در ایام نوروز و ماه مبارک رمضان بود. مسعودی می‌افزاید: تابه‌حال در بازار برنج کاهش مصرف منجر به رکود قیمت نشده و تاجران عمده وقتی با کاهش تقاضا روبه‌رو می‌شوند، از واردات خودداری کرده و به سراغ اقلام جایگزین سبد معیشتی خانوار می‌روند. وی در ادامه گفت: این سناریو برای برنج ایرانی نیز تکرار می‌شود و در حالی که اقشار قابل‌ملاحظه‌ای از جامعه توان خرید برنج مرغوب ایرانی را ندارند، قیمت این محصول تعدیل نمی‌شود. او با تأکید بر این موضوع که سود فروشندگان خرد در فروش بیشتر با قیمت کمتر است، اظهار داشت: صنعت کشاورزی همواره دچار دلالی بوده و این موضوع در مورد برنج ایرانی بیشتر خودنمایی می‌کند. به گفته این فعال حوزه برنج، دلالان گاهی تا 50 درصد بر قیمت این محصول اثرگذار هستند. روی‌گردانی بانک‌ها از شالی‌کاران در همین زمینه یکی از شالی‌کاران منطقه کامفیروز استان فارس به خبرنگار شیرازنوین می‌گوید: سود حاصل از گرانی برنج به جیب کشاورزان نمی‌رود و در بسیاری از موارد تولیدکنندگان به دلیل ناتوانی مالی محصول خود را به بهای اندکی پیش‌فروش می‌کنند. رضانیا با انتقاد از تسهیلاتی که در اختیار کشاورزان و شالی‌کاران قرار نمی‌گیرد، اظهار داشت: روند اخذ وام از بانک‌ها سخت و طولانی است و بازپرداخت با نرخ 25 تا 30 درصد هم کمر تولیدکنندگان را می‌شکند. به‌موازات این با مشکلاتی نظیر گرانی نهاده‌ها، بی‌کیفیتی کود دولتی، خشک‌سالی و مواردی از این دست نیز روبه‌رو هستیم. این تولیدکننده که شغل آبا و اجدادی‌اش شالی‌کاری است، در ادامه افزود: شرکت‌های بزرگ بسته‌بندی برنج، در موقع برداشت محصول مرغوب شالی‌کاران را به پایین‌ترین قیمت خریداری و در انبار دپو می‌کنند. سپس با بهای چند برابری به مخاطب ایرانی و خارجی عرضه کرده و شالی‌کار نشانی از دست‌رنجش نمی‌بیند. او در بخش پایانی سخنانش خواستار حذف واسطه‌ها از چرخه تولید و عرضه و تشکیل تعاونی‌های مردم‌نهاد با پشتوانه حاکمیتی شد. سایه پساب‌ها بر سر شالیزارها با گسترش شهرها و فقدان زیرساخت‌های حوزه بهداشت، آبیاری محصولات کشاورزی با پساب‌های غیربهداشتی به یکی از تهدیدهای اصلی حوزه سلامت تبدیل شده است. بسیاری از اقشار جامعه که اعتمادی به کیفیت و سلامت برنج‌های مشکوک خارجی ندارند، ترجیح می‌دهند تا از برنج ایرانی به مقدار کمتر و با کیفیت بهتر استفاده کنند. اما متأسفانه پای پساب‌های غیربهداشتی به شالیزارها هم باز شده و این مسئله تهدید جدی برای سلامت جامعه خواهد بود. در همین زمینه مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شیراز از عزم جدی دستگاه متبوعش برای پایش سلامت غذایی جامعه خبر داد. ذبیح‌الله سیروسی در پاسخ به شیرازنوین، با تأکید بر این موضوع که آبیاری مزارع در حاشیه و جنوب کلان‌شهر شیراز به صورت پیوسته رصد می‌شود، گفت: چندی پیش پس از تأیید آلودگی به فاضلاب در قسمتی از یک شالیزار برنج، این محل با اخذ دستور قضایی قلع و قمع شد. وی با اشاره به فعالیت‌هایی که در این حوزه در ماه‌های اخیر صورت گرفته، افزود: مزرعه برنج موردنظر در منطقه اقبال‌آباد روستای کوشکک بخش مرکزی شهرستان شیراز قرار داشت که قسمتی از این مزرعه 8400 مترمربعی با فاضلاب و قسمتی با آب سالم چاه که مورد تأیید شبکه بهداشت و درمان است، آبیاری می‌شد. این مقام مسئول با اشاره به اینکه با به‌کارگیری دو دستگاه ماشین‌آلات سنگین عملیات امحای قسمت آلوده مزرعه موصوف صورت گرفت، اظهار کرد: با ورود شبکه بهداشت، دانشگاه علوم‌پزشکی و محیط‌زیست به این موضوع و انجام بررسی‌های لازم، میزان و قسمت‌های آلوده محرز شد. وی با بیان اینکه برخورد با کشاورز متخلف در قالب گشت هم‌پوشان صورت گرفت، ابراز کرد: آبیاری مزارع با فاضلاب و آب‌های نامتعارف ممنوع است و بر اساس ماده 688 قانون مجازات اسلامی، هرکسی که سلامت مردم را تهدید کند، برای آن در قانون جرم‌انگاری شده و با فرد خاطی برخورد می‌شود. پایان مماشات با کشاورزان متخلف سیروسی با تأکید بر اینکه در برخورد با افراد متخلف هیچ‌گونه مماشاتی نخواهیم داشت و مزارع آلوده در هر مرحله‌ای از رشد که باشند معدوم می‌شوند، بیان کرد: به کشاورزان زحمت‌کش در مناطق جنوب و حریم کلان‌شهر شیراز توصیه می‌کنم که از آبیاری مزارع توسط فاضلاب و آب‌های نامتعارف جداً خودداری کنند. مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شیراز ضمن گلایه از چگونگی دفع فاضلاب در جنوب این کلان‌شهر افزود: ما می‌بینیم که فاضلاب در جنوب شهر به کانال‌های کشاورزی رها می‌شود؛ من به دستگاه‌های متولی توصیه می‌کنم و تقاضا دارم این موضوع را مدیریت و از رهاسازی آن جلوگیری کنند. گفتنی است آلودگی درصد ناچیزی از برنج ایرانی، از کیفیت و آوازه آن نمی‌کاهد و این در حالی است که در افکار عمومی شائبه‌های بسیاری پیرامون اصالت و کیفیت برنج‌های خارجی وجود دارد. کشاورزی سنتی بلای جان منابع آبی در همین زمینه استاندار فارس با اشاره به وضعیت منابع پایدار آب در این استان، بر لزوم ممنوع شدن کشت محصولات پُرآب‌بر، به‌ویژه برنج، در نقاطی از فارس تأکید کرد. دکتر محمدهادی ایمانیه بیان کرد: با وجود بارندگی‌های نسبتاً خوب در یکی 2 سال اخیر در فارس، همچنان در نقاطی از استان، من‌جمله شیراز، کمبود آب وجود دارد و مشکلاتی برای مردم ایجاد شده است. او ادامه داد: در همین شرایط در برخی نقاط استان شاهد هستیم که هنوز برخی محصولات پُرآب‌بر مانند برنج توسط کشاورزان کاشت می‌شود و شیوه آبیاری غرقابی همچنان ادامه دارد. وی اظهار کرد: با توجه به وضعیت آبی استان ضرورت دارد که کشت برنج در برخی مناطق به سرعت ممنوع شود. ایمانیه گفت: البته باید در مقابل و برای جلوگیری از واردآمدن ضرر و زیان به کشاورزان، کشت‌های جایگزین کم‌آب‌بر اما دارای ارزش افزوده بالا را به آنها معرفی کنیم. او افزود: گیاهان دارویی با توجه به ارزش افزوده و سودی که برای کشاورز می‌تواند داشته باشد، جایگزین مناسبی برای کشت برنج و دیگر محصولات پرآب‌بر است و در کنار این اگر قرارداد خرید محصولات هم با کشاورزان منعقد شود، قطعاً استقبال خواهند کرد. استاندار فارس همچنین از دستگاه‌های متولی خواست که به بحث کشت‌های جایگزین با جدیت بیشتری ورود کرده و مشخص کنند که چه محصولی جایگزین چه محصولی شود، کدام محصول مصرف آب کمتری دارد و کدام محصول دارای ارزش افزوده و سود بیشتر است. ایمانیه ادامه داد: مدیرکل صمت استان نیز با همکاری معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری و سازمان جهاد کشاورزی استان به مبحث صنایع تبدیلی بیشتر ورود کنند و تسهیلات، امتیازات و امکاناتی برای فعالان این عرصه تعریف و پیش‌بینی کنند تا استقبال بیشتری از این حوزه شود.