اطلاعات کلی خبر
عنوان خبر :
توازن توان نیروگاهی با توان سرمایهگذاران
متن کامل خبر
در حالی که این روزها ناترازی گاز نقل محافل جمعهای نفتی است و مسئولان نفتی به دنبال راه چارهای برای گذر از این شرایط هستند، بهتر است دولت نگاهی به نیروگاهها نیز داشته باشد؛ چراکه به گفته مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان شرکت برق حرارتی، با تأمین منابع مالی میتوان نیروگاههای گازی را به سیکل ترکیبی تبدیل کرد و به دنبال آن ضمن افزایش راندمان موجب صرفهجویی معادل ۱۵میلیارد مترمکعب شد.
به گزارش ایسنا، نیروگاههای گازی اساساً برای عبور از پیک مصرف برق مورد بهرهبرداری قرار میگیرند. هزینه سرمایهای کمتری نیاز دارند، اما به علت محدودیت ترمودینامیکی از بازدهی بسیاری پایینی برخوردار هستند. در همین راستا و بهمنظور افزایش راندمان نیروگاههای گازی، یک واحد بخار در کنار نیروگاه گازی قرار میگیرد تا از انرژی هدر رفته توربین گازی برای فعالسازی نیروگاه بخار استفاده کند. مجموع توربین بخار و توربین گازی فعال در یک واحد نیروگاهی به نیروگاه سیکل ترکیبی معروف است.
بازدهی نیروگاههای سیکل ترکیبی تا ۲ برابر نیروگاههای گازی قابل ارتقاست، اما هزینه سرمایهگذاری اولیه یک واحد سیکل ترکیبی نیز نزدیک به ۲ برابر یک واحد گازی محاسبه میشود. همچنین در شرایطی که سیکل خنکسازی واحد بخار نیروگاه سیکل ترکیبی متناسب با شرایط آب و هوایی تعیین نشود، مصرف آب قابلتوجهی نسبت به نیروگاههای گازی خواهیم داشت.
معمولاً با توجه به قیمتهای فعلی سوخت فسیلی در دنیا، بیش از ۹۰ درصد هزینههای تولید برق را شامل میشود. همین امر موجب شده که همواره جهتگیری تحقیقات و توسعه تکنولوژی نیروگاهی در راستای افزایش راندمان حرارتی نیروگاهها باشد؛ بهطوریکه در حال حاضر راندمان حرارتی نیروگاههای جدید به بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است.
در ایران سیاستهای کلان کشور در حوزه انرژی و قیمتهای یارانهای سوخت و البته برق باعث شده که به موضوع نوسازی و بازسازی نیروگاههای فرسوده قدیمی و جایگزینی آنها با نیروگاههای جدید کمتر توجه شود. البته در این زمینه کمبود منابع مالی به خصوص طی چند سال اخیر بیتأثیر نبوده است. ضمن اینکه رشد نیاز مصرف کشور نیز مستلزم احداث سالانه حدود ۷۰۰۰ مگاوات نیروگاههای جدید است که سرمایهگذاری کلانی را میطلبد. این در حالی است که در تابستان قابلیت تولید عملی نیروگاههای کشور عملاً چندهزار مگاوات از نیاز مصرف کشور کمتر بوده که ناگزیر به جبران این کمبود در سالهای آتی هستیم. در حال حاضر نیروگاههایی با راندمان کمتر از ۲۵ درصد در حال بهرهبرداری هستند که ظرفیت آنها بالغ بر ۳۵۰۰ مگاوات است. راندمان این واحدها تقریباً نصف نیروگاههای سیکل ترکیبی فعال شبکه است و به عبارت دیگر حدود دو برابر نیروگاههای سیکلترکیبی شبکه برای تولید واحد انرژی سوخت مصرف میکنند.
از مجموع ۱۵هزار و ۲۰۰ مگاوات نیروگاههای بخاری کشور، حدود ۱۰هزار مگاوات آن بیش از ۳۰ سال عمر دارند که عمر ۵۰۰۰ مگاوات آنها بیش از ۴۰ سال است. در ناوگان نیروگاههای گازی نیز حدود ۳۲۰۰ مگاوات بیش از ۳۰ سال عمر دارند که عمر ۲۵۰۰ مگاوات آنها بیش از ۴۰ سال است.
صرفهجویی سالانه ۵۰۰میلیون دلار با جایگزینی نیروگاهها با سیکل ترکیبی
مصرف سالانه این نیروگاهها بالغ بر سهمیلیارد مترمکعب گاز طبیعی و نزدیک به ۵۰۰میلیون لیتر گازوئیل است و در صورتی که این نیروگاهها با نیروگاههای سیکل ترکیبی موجود جایگزین شوند، با احتساب قیمتهای جهانی سوخت سالانه بیش از ۵۰۰میلیون دلار صرفهجویی خواهد شد. با توجه به اینکه حدود ۳۰ درصد سوخت مصرفی کشور در نیروگاهها مصرف میشود و مصرف سوخت فسیلی نقش اصلی را در ایجاد آلایندههای زیستمحیطی و گازهای گلخانهای دارند، بالطبع بهبود راندمان حرارتی نیروگاهها مستقیماً در بهبود شرایط زیستمحیطی کشور مؤثر خواهد بود.
مصرف سوخت نیروگاهها چقدر است؟
هماکنون بیش از ۳میلیارد و ۱۰۰میلیون لیتر سوخت در نیروگاهها ذخیره شده که این عدد یکمیلیارد و ۴۱میلیون لیتر بیش از ذخیرهسازی نیروگاهی در سال گذشته و معادل ۹۰ درصد ظرفیت مخازن نیروگاهی کشور است. سال گذشته ۱۰میلیارد و ۳۹۹میلیون لیتر نفتگاز به نیروگاهها حمل کردیم که ۵میلیارد و ۹۷۹میلیون لیتر از سوی نفتکشهای جادهپیما، ۴میلیارد و ۴۰۰میلیون لیتر آن از طریق خطوط انتقال فرآورده و ۲۶میلیون و ۸۰۰هزار لیتر از سوی کشتیها انجام شده است.
همچنین بیش از ۷میلیارد و ۵۰۰میلیون لیتر نفتکوره به نیروگاههای کشور منتقل شده که ۳میلیارد و ۶۶۳میلیون لیتر آن از طریق نفتکشها، ۲میلیارد و ۶۷۰میلیون لیتر آن از طریق خطوط انتقال و یکمیلیارد و ۳۱۱میلیون لیتر از طریق مخزندارهای حمل ریلی بوده و سال گذشته در مجموع ۱۸میلیارد و ۴۵میلیون فرآورده به نیروگاه حمل شده است که بالغ بر ۱۰میلیارد و ۳۹۸میلیون لیتر آن نفتگاز و ۷میلیارد و ۶۴۵میلیون لیتر نفتکوره بوده است.
بسیاری از نیروگاهها سال گذشته بیش از چهار بار مخازنشان پر و خالی شد. مخازن نیروگاه شیروان ۱۲.۵ نوبت تکمیل ظرفیت و مصرف شد و دوباره تکمیل کردیم. نیروگاه دماوند اگر وارد مصرف سوخت مایع شود، بهتنهایی روزانه ۹میلیون لیتر مصرف دارد که این حجم از عملیات، نیازمند برنامهریزی دقیق در ناوگان، سیستم حملونقل و طراحی عملیات است. پارسال همچنین در روزهایی نیروگاهها بالغ بر ۸۰میلیون لیتر نفتگاز مصرف میکردند.
قابلیت تبدیل ۱۳هزار مگاوات به سیکل ترکیبی
در این راستا هادی مدقق -مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان شرکت مادرتخصصی برق حرارتی- با بیان اینکه نیروگاههای سیکل ترکیبی راندمان بالای ۳۹ درصد دارند که در قیاس با کشورهای دیگر وضعیت نسبتاً مناسبی در این حوزه داریم، اما جای کار زیاد است، به ایسنا گفت: ۱۳هزار مگاوات نیروگاههای گازی در کشور وجود دارد که میتواند تبدیل به سیکل ترکیبی شود. برای این مسئله برنامهریزی لازم صورت گرفته و بخشی در شورای اقتصاد در حال بررسی بوده و برای برخی مجوز اخذ کردیم.
وی با تأکید بر اینکه عمدهترین مشکلی که در این حوزه داریم منابع مالی است، گفت: واحد بخار سیکل ترکیبی ما نسبت به ظرفیت مشابه هزینه بیشتری دارد؛ به همین دلیل حتماً باید جذابیتی در حوزه صرفهجویی سوخت برای سرمایهگذار وجود داشته باشد.
مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان برق حرارتی با بیان اینکه بخش اعظمی از واحدهای گازی مربوط به نیروگاههای خصوصی است، افزود: یعنی 9هزار مگاوات از ۱۳هزار مگاواتی که میتوانیم تبدیل به سیکل ترکیبی کنیم، مربوط به نیروگاههای بخش خصوصی است که باید جذابیت کافی داشته باشد و منابع آن تکمیل شود.
مدقق با تأکید بر اینکه با توجه به ناترازیها تکلیف وزارت نیرو تأمین برق است، قاعدتاً اگر مشوقی از جنس صرفهجویی سوخت نباشد، اتفاق خوب نمیافتد؛ بنابراین باید این جذابیت ایجاد شود تا نیروگاهها تبدیل شوند.
راندمان نیروگاهها به ۴۲ درصد میرسد
به گفته وی، برنامهریزیهای لازم صورت گرفته و مجموعه وزارت نیرو نیز به دنبال این مسئله است که این اتفاق بیفتد و کل واحدهای نیروگاهی اعم از واحدهای دولتی و خصوصی تبدیل به سیکل ترکیبی شوند و راندمان نیروگاهها سه درصد افزایش یابد؛ یعنی از ۳۹ درصد به بالای ۴۲ درصد برسیم که این عدد قابلتوجهی در حوزه راندمان نیروگاهی خواهد بود.
صرفهجویی ۱۵میلیارد مترمکعب گاز با تبدیل واحدهای گازی به سیکل ترکیبی
مدیرکل دفتر برنامهریزی کلان برق حرارتی با اشاره به تأثیر افزایش راندمان نیروگاهها بر میزان مصرف گاز در کشور، گفت: کل برنامههای بهینهسازی در واحدهای بخار سیکل ترکیبی و همچنین در بحث بازتوانی نیروگاههای قدیمی و جایگزینی واحدهای با راندمان پایین ۱۵میلیارد مترمکعب صرفهجویی به دنبال دارد.
مدقق با تأکید بر اینکه برای این مسئله برنامهریزی لازم صورت گرفته است، گفت: اجرای این طرح منوط به این است که هم برای بخش خصوصی جذابیت داشته باشد و برای نیروگاههای دولتی منابع تأمین شود.
تبدیل نیروگاهها به سیکل ترکیبی نیازمند ۱۱ میلیارد یورو
وی افزود: طبق برآوردهای صورت گرفته بالغ بر ۱۱میلیارد یورو برای تبدیل نیروگاههای گازی به سیکل ترکیبی سرمایه نیاز است و این مسئله در برنامه هفتم توسعه دیده شده و برنامهریزیهای لازم نیز صورت گرفته، اما تحقق آن منوط به این است که برای سرمایهگذار جذاب باشد. با افزایش توان نیروگاهها و از رده خارج کردن نیروگاههای فرسوده و تبدیل واحدها به سیکل ترکیبی، نه تنها میتوان میزان تولید را افزایش داد، بلکه میزان راندمان نیروگاهها نیز افزایش پیدا میکند. در این بین میتوان با صرفهجویی گاز نیز در راستای حل ناترازی موجود گام برداشت.