اطلاعات کلی خبر
عنوان خبر :
جولان خودروهای قاتل در جاده‌های مرگ
متن کامل خبر
سعیدرضا امیرآبادی - گروه گزارش
amirabadi_shznvn@yahoo.com
//// اشاره:
آمار تصادفات و قربانیان حوادث رانندگی در کشور ما تکان‌دهنده است. افکار عمومی حساسیت دوچندانی در قبال سوانح ناوگان هوایی، ریلی و دریایی دارند؛ اما ازدیاد تصادفات جاده‌ای سبب شده تا بسامد پرتکرار آنها به عنوان امری روزمره تلقی شده و تلاش‌های مثمر ثمری برای توقف آنها صورت نگیرد. در تعطیلات نوروز 1403 نزدیک به یک‌هزار نفر در حوادث رانندگی جان سپرده، چندین هزار نفر مجروح و خانواده‌های بی‌شماری سوگوار عزیزان خود شدند. این فاجعه انسانی ریشه در سلسله عوامل زیادی دارد که در ادامه گروه گزارش شیرازنوین، به بررسی چرایی آنها می‌پردازد.
آموزش و فرهنگ‌سازی برای تعالی عامل انسانی
در نگاه اول، عامل انسانی سهم قابل ملاحظه‌ای از سوانح رانندگی را به خود اختصاص می‌دهد و ابزارهای قانونی دارای وجهه بازدارندگی کم‌اثری برای مقابله با قانون‌شکنان هستند. فرهنگ ترافیک و پاسداشت قوانین رانندگی در جامعه از سوی گروه اندکی رعایت نمی‌شود و آنها زمینه‌ساز بروز تصادفات مرگباری هستند. متأسفانه در حوزه اطلاع‌رسانی و آموزش نیز شاهد تلاش‌های تأثیرگذاری برای ارتقای فرهنگ رانندگی نیستیم و تنها با ابزار نظارت هوشمند و خرده‌جریمه‌های مالی به دنبال حکم‌فرمایی قانون می‌باشیم؛ در حالی که رعایت قوانین مستلزم آموزش‌های متداوم، راهبردی، منسجم و تأثیرگذار است تا به شکل یک هنجار عمومی در جامعه درآمده و افکار عمومی قانون‌شکنی را تقبیح کنند.
در وهله دوم، جاده‌های خطرناک و غیراستاندارد یکی دیگر از عواملی هستند که در ازدیاد حوادث رانندگی نقش دارند. در سنوات پیشین بیش از 3هزار نقطه ناامن در جاده‌های کشور شناسایی شده بود که با شیب ملایمی در حال ایمن‌سازی هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاهش سوانح جاده‌ای در گروی ایمن‌سازی سریع‌تر و پرشتاب‌تر مناطق پرخطر است و باید دغدغه بیشتری در این زمینه داشت. برای غلبه بر این چالش باید اعتبارات حوزه راه را افزایش داد و به این باور رسید که حرکت لاک‌پشتی در این حوزه به معنای داغداری و فروپاشی بنیان خانواده‌هایی است که در مسیرهای ناایمن قربانی می‌شوند.
کاهش تصادفات دغدغه اصلی دولت است
در همین زمینه، استاندار فارس از عزم راسخ دولت به منظور ایمن‌سازی راه‌ها و مقابله با تولید و واردات خودروهای بی‌کیفیت خبر داد. «محمدهادی ایمانیه» با اشاره به نقش عامل انسانی و راه در وقوع حوادث رانندگی اظهار داشت: در کنار این نباید از عامل دیگر یعنی خودروهای ناایمن نیز غافل شد و لذا امسال باید در کشور با جدیت مانع تولید و حتی واردات چنین خودروهایی شد. وی افزود: معاون اول رئیس‌جمهور نیز اخیراً به این مسئله اشاره کرده و لزوم عمل شرکت‌های خودروسازی به تعهداتشان در خصوص تولید خودروهای ایمن را یادآور شد؛ لذا باید با جدیت در مقابل تولید خودروهای ناایمن بایستیم و دولت هم به‌هیچ‌وجه کوتاه نیاید و مجلس هم همراهی کند. ایمانیه با اشاره به عوامل تصادفات جاده‌ای، بیان کرد: در بحث ایمن‌سازی راه‌های استان هم اقدامات خوبی انجام شده که امیدواریم امسال با توجه به بودجه و اعتبار نسبتاً خوبی که برای رفع نقاط حادثه‌خیز در نظر گرفته شده و البته هنوز هم نیاز به تقویت بیشتر دارد، بتوانیم یک بار و برای همیشه تکلیف نقاط حادثه‌خیز را روشن کرده و این نقاط را ایمن و رفع کنیم. استاندار فارس افزود: در ۲ سال گذشته در استان ۵۰ درصد نقاط حادثه‌خیز با تأمین اعتبار از سوی دولت برطرف شد و می‌کوشیم که ۵۰ درصد باقی‌مانده نیز به سرعت ایمن و رفع شود. ایمانیه با تأکید بر رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی توسط مسافران و کاربران جاده‌ای تصریح کرد: رانندگان باید با مدیریت زمان سفر و پرهیز از عجله و شتاب در رانندگی، اجازه ندهند سفری که می‌تواند خاطراتی زیبا و ماندگار را رقم بزند، به خاطره‌ای تلخ تبدیل شود. وی خاطرنشان کرد: با توجه به مراکز و اقامتگاه‌های بین راهی و چادرهای عشایری که در محورهای مختلف پیش‌بینی و برپا شده، انتظار است رانندگان با توقف در این مکان‌ها پس از استراحت و اطمینان از آمادگی و هوشیاری برای رانندگی، سفر خود را ادامه دهند. وی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۳ تکمیل و بهره‌برداری از بخش قابل‌توجهی از بزرگ‌راه‌های استان را با جدیت دنبال خواهیم کرد، گفت: از جمله این محورهای بزرگ‌راهی می‌توان به بزرگ‌راه شیراز- فسا- داراب- بندرعباس، شیراز- جهرم- لار- بندرعباس، شیراز- کوار- فیروزآباد- جم- عسلویه و بزرگ‌راه‌هایی که از شرق استان به سمت استان کرمان امتداد می‌یابد، اشاره کرد. نماینده عالی دولت در فارس ادامه داد: همچنین تلاش خواهیم کرد که طی چند ماه آتی قطعه هفت آزادراه شیراز- اصفهان مورد بهره‌برداری قرار گیرد و عملیات اجرایی آزادراه شیراز- بوشهر نیز آغاز شود.
از پژوهای قاتل تا پرایدهای جنایتکار
اما متهم ردیف اول به باور افکار عمومی، خودروسازان بی‌کفایت هستند. خودروهای تاریخ مصرف گذشته و فسیلی هنوز در سطح شهرها و جاده‌های ایران تردد گسترده‌ای دارند و در بیشتر تصادفات منجر به فوت و آسیب‌دیدگی ردپایی از آنها دیده می‌شود. رئیس پلیس‌راه کشور در این زمینه گفت: بیش از ۸0 درصد خودروهای تصادفی منجر به فوت در طرح نوروزی، خودروهای داخلی بوده‌اند و از این آمار ۶۲ درصد تصادفات متعلق به خودروهای پژو و پراید است.
سردار حسن مومنی با بیان اینکه سال گذشته در طرح نوروزی بیشترین جان‌باختگان مربوط به اول و 13 فروردین بود، گفت: هم‌وطنان باید رعایت قانون را به صورت متداوم در دستور کار قرار دهند تا صحیح و سالم به مقصد برسند. وی افزود: تصادف جمعی اتوبوس یک درصد، تصادف خودروهای سنگین ۱۷ درصد و موتورسیکلت ۱۶ درصد تصادف تصادفات را به خود اختصاص داده‌اند.
مومنی در ادامه سن تصادفات را اینگونه تشریح کرد: در طرح نوروز امسال ۱۹ درصد جان‌باختگان سن زیر ۱۸ سال بوده‌اند که این آمار در طول سال ۱۸ درصد بود، سن بین ۱۸ تا ۳۰ سال (سن جوانی) حدود ۳۲ درصد مجموع جان‌باختگان و ۱۸ تا ۶۰ سال (سن کار) ۶۶ درصد جان‌باختگان را به خود اختصاص داده‌اند که آمار نگران‌کننده‌ای است. بر اساس اطلاعات و آمارهای مستند، در ۱۰ سال اخیر تعداد کشته‌شدگان تصادف در تعطیلات نوروزی، به ترتیب ۱۰۸۴، ۹۶۸، ۹۶۴، ۸۷۴، ۱۰۳۴، ۹۱۴، ۵۳۴، ۱۰۸۰، ۱۱۴۶ و ۱۲۱۷ نفر بوده است. به عبارتی می‌توان گفت که در مجموع در یک دهه اخیر، نزدیک به 10هزار نفر از مسافران نوروزی هیچ‌گاه از سفر بهاری بازنگشته‌اند.
جریمه‌هایی که تأثیرگذار نیستند
در این میان، شاید مواردی نظیر ازدیاد مبلغ جریمه‌های رانندگی و اعمال قانون بتواند سهم اندکی در کاهش سوانح داشته باشد، اما در مقیاس وسیع‌تری به آموزش و فرهنگ‌سازی نیاز داریم تا در پرتو آن پاسداشت قوانین به شکل یک هنجار عمومی در سطح کشور درآید. همچنین به یاد داریم که قانون‌مداری شایسته پلیس منجر به تعطیلی خط تولید پرایدها و پژوهای تاریخ مصرف گذشته شد؛ اما استانداردهایی که برای جانشینان آنها تعریف شده، همچنان یادآور نسخه‌های قدیمی و منقضی شده است و پلیس باید عرصه را برای تولید محصولات ناایمن بر خودروسازان بی‌کفایت تنگ‌تر کند. در پایان این نکته را یادآور شویم که آمار قربانیان حوادث جاده‌ای بیانگر خیل عظیمی از خانواده‌هایی است که در پی سوانح دچار فروپاشی عاطفی، اقتصادی و بی‌سرپرستی شده و اثرات مهلک تا مدت‌های مدیدی برجای می‌ماند. به همین دلیل باید با نگاه جهادی نسبت به کاهش آمار تصادفات کمر همت بست و با عملکردی انقلابی به میدان عمل آمد.