اطلاعات کلی خبر
عنوان خبر :
مرگ خاک در سایه اغماض
متن کامل خبر
خاک بستری برای حفظ پوشش گیاهی و تأمین امنیت غذایی است، اما در کشور ما سالانه حدود ۱۶.۷ تن در هکتار خاک از دست میرود. این در حالیست که برای تشکیل یک سانتیمتر خاک ۱۰۰ سال زمان نیاز است. هرچند بر آمارها چندان نمیتوان تکیه نمود، اما در اینکه برای تشکیل یک سانتیمتر خاک باید یکصد سال صبر نمود، شکی نیست؛ چراکه قطعاً این زمان توسط محققان برآورد شده است.
ما خیلی بهراحتی از کنار مرگ خاک عبور میکنیم؛ بدون آنکه به آینده نسل پیش رو توجه کنیم. درواقع دچار یک نوع خودبینی و خودخواهی شدهایم. فشار برای احداث صنایع در دل محیطزیست به یک افتخار تبدیل شده است و گاهی از حاشیهها وارد متن محیطزیست میشویم تا آلودگیها را در بهترین محیط توسعه بدهیم. هرچند برای مقابله با احداث برخی صنایع بزرگ و کوچک در متن یا حاشیه محیطزیست شاهد درگیریهای بسیاری با محوریت سازمان محیطزیست و گروههای مردمی هستیم، اما به هر طریق گاهی بدون سروصدا محیطزیست را تخریب میکنیم.
گاهی هم البته شاید یک جریان سیاسی که به دنبال کسب درآمدهای جناحی است، چراغخاموش عرصههای آب و خاک را نشانه میگیرد و به هدف میزند. زمینخواریها و جنگلخواریها در سنوات گذشته مصداق همین بحث است که ارزشی برای خاک قائل نیستیم.
اگر امنیت خاک یک کشور به خطر بیفتد، امنیت ملی آن کشور هم به خطر میافتد؛ لذا خاک نهتنها ارزش و اهمیت اقتصادی، مالی و درآمدی برای کشورها دارد، بلکه ارزش غیراقتصادی همچون ارزش اکوسیستمی و زیستمحیطی آن فراوان است.
ذکر این نکته نیز لازم است که منابع خاک دنیا محدود است و عمده سطح کره زمین را نیز آبهای بدون قابلیت آشامیدن و بعضی مواقع بیکیفیت پوشانده است. در هر صورت و در بیانی ساده باید گفت، حراست از خاک وظیفه تمام بشریت است که برای همین در دنیا بحث امنیت خاک را مطرح کردهاند. باید برای صیانت و حفاظت از خاک و کاهش اثرات سوء تغییر اقلیم تلاش کنیم و از این پتانسیلها بهخوبی بهره گیریم. در غیر این صورت اثرات تغییرات اقلیمی چه در آن تغییرات نقش اساسی یا جزئی داشته باشیم، دامن تمام بشریت را خواهد
گرفت.
کشور ما هم از این قاعده مستثنا نیست و با اینکه از لحاظ وسعت هجدهمین کشور بزرگ دنیا هستیم، ولی از لحاظ منابع خاک، برخوردار نیستیم. این در حالی است که کمتر از ۶۰میلیون هکتار از خاکهای کشور قابلیت رشد گیاهان را دارد و مابقی شورهزار و سنگلاخی است.
درواقع از وسعت ۱۶۵میلیون هکتاری کشور ما، فقط ۱۸.۵میلیون هکتار اراضی دارای قابلیت کشت وجود دارد که در هشتمیلیون هکتار از این عرصهها کشت آبی، ۶.۳میلیون هکتار کشت دیم و ۴.۲میلیون هکتار آن هم اراضی آیش است.
هماکنون و به استناد اخبار منتشرشده در رسانههای رسمی، چهار تا پنجمیلیون هکتار از خاکهای کشور بهنوعی با شوری روبهروست و این خاکهای شور در حال افزایش است. ۴۵میلیون هکتار از کل کشور متأثر از شوری شده و هفتمیلیون هکتار نیز با مسئله شوری درگیر است.
این وضعیت برای خاکهای کشور یک فاجعه محسوب میشود و با توجه به وضعیت خشک و نیمهخشک کشور، آبیاری نامناسب اراضی کشاورزی، تغییرات اقلیمی، مصرف نادرست آبهای زیرزمینی، مصرف بیرویه مواد شیمیایی و فشردگی خاک به دلیل تردد ماشینآلات کشاورزی، نفوذپذیری خاک را کم کرده و خشکسالیهای ممتد و بارندگیهای کم نیز مشکلات ما را در این عرصه مضاعف کرده است.
اینک باید دید علیرغم تمامی هشدارها، دولتمردان ما چه تدابیری برای حراست از خاک اندیشه کردهاند و ملت میتوانند روی دلسوزی مسئولان مستقیم حوزه خاک حساب کنند تا فردا را بهراحتی به باخت ندهیم.