سعیدرضا امیرآبادی- گروه گزارش amirabadi_shznvn@yahoo.com آیین افتتاح مؤسسه رویان ابوعلی سینا، مرکز پزشکی باروری شکیبا، مرکز ژنتیک پزشکی شکیبا و درمانگاه سعدی شیراز برگزار شد. این مراسم هم‌زمان با عید غدیرخم با حضور پدرپیوند کبد ایران، استاندار فارس، نمایندگان مردم فارس در مجلس شورای اسلامی، مدیرکل دادگستری استان، مسئولان ارشد جهاد دانشگاهی کشور، رئیس پژوهشگاه رویان و جمعی از مسئولان ارشد کشور و استان با همراهی جامعه پزشکی و خبرنگاران در مجتمع بیمارستانی ابوعلی سینا برگزار شد. اهتمام برای گسترش زیرساخت‌های درمانی در این مراسم پدر علم پیوند کبد ایران با بیان اینکه در کشورهای مختلف بزرگ‌ترین مراکز درمانی توسط مردم بنیان گذاشته شده‌اند، از مردم کشورمان خواست تا در این زمینه اهتمام بیشتری ورزند. سیدعلی ملک‌حسینی با اشاره به رمزورازهایی که در قرآن نهفته است، گفت: قرآن مجید چهارچوب راه درست هدایت را ترسیم می‌کند و تمامی اسرار آفرینش در آن آشکار است. وی بر ضرورت تدبر در قرآن کریم تأکید کرد و افزود: با توسعه علم، معجزات قرآن کریم بیشتر نمایان شده است. پدر علم پیوند کبد ایران با تصریح اینکه بهترین شرح نطفه در قرآن کریم آمده است، افزود: سلول نطفه‌ای که خداوند خلق کرده همان سلول بنیادین است. وی به احداث مرکز رویان ابوعلی سینا اشاره کرد و افزود: در این مرکز مهندسی معکوس علم پزشکی به شیوه علم نوین اجرا می‌شود. هنوز مباحث زیادی از علم وراثت مانده است که باید کشف شود و هنوز ۹۸ درصد از رمزورازهای DNA ناشناخته مانده است. دکتر ملک‌حسینی با بیان اینکه خداوند در قرآن کریم تأکید کرده است که انسان را در بهترین زمان و مکان خلق کرده است، به تحلیل علم ژنتیک و وراثت پرداخت و گفت: کاری که در رویان شروع کردیم با رویکرد تجاری بنیان‌گذاری نشده است. اما استقبال جامعه موفقیت اقتصادی آن را به همراه خواهد داشت و نیاز به تبلیغات هم ندارد. مؤسس بیمارستان خیریه ابوعلی سینا در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: خیران اصلی خانواده‌هایی هستند که اجازه دادند در سخت‌ترین شرایط، اعضای عزیز آن‌ها اهدا شود و دوم خیرانی هستند که در احداث این مرکز اهتمام داشتند. وی با بیان اینکه خیرانی داریم که هرچه دارند در طبق اخلاص می‌گذارند، افزود: امروزه ساختن مرکز سرطان از نان‌شب هم واجب‌تر است زیرا یک بیمار سالم بدون نان‌شب می‌تواند بخوابد اما با درد سرطان زندگی بسیار دشوار است. دکتر ملک‌حسینی بیان کرد: مراکزی که در بیمارستان ابوعلی سینا می‌سازیم کمتر از ۱۵هزار میلیارد تومان خرج ندارد. اگر همه دست‌به‌دست هم دهند، قطعاً این مراکز ساخته می‌شوند. وی با بیان اینکه در علوم پایه بسیار عقب هستیم، تأکید کرد: باید کار عاشقانه و عارفانه انجام دهیم تا به قله‌های رفیع علم دست یابیم. دانشگاه از ارکان مهم پیشرفت جوامع است عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی و رئیس مؤسسه خیریه رویان ابوعلی سینا از اهتمام این مرکز برای احداث دانشگاه نسل سوم ابوعلی سینا در شیراز خبر داد. پروفسور حسین بهاروند با اشاره به این موضوع که دانشگاه از ارکان مهم پیشرفت جوامع است، گفت: مجموعه ابوعلی سینا یکی از بهترین دانشگاه‌های جهان را خواهد ساخت.وی با اشاره به اهمیت عمل‌گرایی دانشگاه‌ها افزود: بناست که دانشگاه نسل سومی به نام دانشگاه ابوعلی سینا در شیراز تأسیس شود که در کنار آن قسمت عملیاتی و کارآفرینی تقویت شود. پروفسور بهاروند یادآور شد: نطفه مؤسسه رویان ابوعلی سینا در قالب همکاری پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی و مرکز پیوند اعضا ابوعلی سینا به مهر ۱۴۰۱ باز می‌گردد که با حمایت استاندار فارس، دکتر ملک‌حسینی و خیران و خانواده رویان جهاددانشگاهی قوام یافت و رخت هویت پوشید. عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان اظهار کرد: این مؤسسه در گام اول سعی کرد در جهت حل دو چالش در کشور یعنی مشکل باروری و تشخیص‌های پزشکی گام بردارد و بر همین اساس دو مجموعه را تشکیل داد و این کار بدون کمک خیران و همکاران ممکن نبود.وی با مطرح کردن این موضوع که انسان‌ها در کار خیر باید با هم رقابت ‌کنند، افزود: یک استاد هرچه یاد گرفته است را به دیگران منتقل کند و این بزرگ‌ترین نیکوکاری است. پروفسور بهاروند انجام امور خیر را یک توفیق الهی دانست ادامه داد: با افتتاح این مؤسسه نباید فکر کنیم که کار تمام شده است، بلکه تازه ابتدای راه هستیم. رئیس مؤسسه خیریه رویان ابوعلی سینا به وضعیت بیماری پارکینسون هم اشاره کرد و افزود: لازم است جایی برای پیشگیری، درمان و تشخیص بیماری پارکینسون ایجاد شود و لازم است یک مرکز ملی برای این بیماری تأسیس کنیم و بهترین مکان می‌تواند مرکز خیریه ابوعلی سینا باشد. وی از عموم مردم ایران خواست تا کمک کنند که در مرکز خیریه رویان ابوعلی سینا، مرکز ملی پارکینسون تأسیس شود و در ادامه گفت: در این مرکز از روش‌های علمی با استفاده از سلول‌های بنیادین اقدامات مختلف پیشگیری و درمان پارکینسون را انجام خواهیم داد. تقویت بنیان خانواده با باروری رئیس مرکز پزشکی باروری شکیبا در این مراسم گفت: تقویت بنیان خانواده به‌عنوان زیربنای ساختار جامعه یکی از اصلی‌ترین اهداف بشریت است.دکتر مریم زارع که معتقد است تولد فرزند نقش مهمی در تحکیم بنیان خانواده و افزایش کیفیت زندگی زوجین دارد. وی افزود: در سال‌های اخیر تغییر وضعیت هرم جمعیتی کشور به‌سمت پیری موجب توجه بیشتر مسئولان به مسئله باروری و ناباروری شده است. دکتر زارع ناباروری را یکی از مهم‌ترین بحران‌های دوران زندگی دانست و گفت: ناباروری افراد را مستعد ابتلا به اضطراب و افسردگی می‌کند و یکی از مهم‌ترین دلایل طلاق زوجین در ایران است. به گفته او حدود ۳۶ درصد جمعیت کشور در سنین ۲۰ تا ۳۴ سالگی قرار دارند که کاهش نرخ باروری چالش جدی در این گروه سنی است. دکتر زارع تأخیر در سن ازدواج، تغییر در سن فرزندآوری، تغییر نقش زنان در فعالیت‌های اجتماعی، تغییر سبک زندگی، آلودگی‌های زیست‌محیطی را از عوامل مهم شیوع ناباروری قلمداد کرد. او با بیان اینکه این عوامل در آقایان منجر به کاهش شدید تعداد اسپرم‌ها شده است، گفت: درحال‌حاضر چهار میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارد و شیوع ناباروری در کشور حدود ۲۰ درصد برآورد شده که هرساله حدود ۲۰۰هزار زوج نابارور به این تعداد افزوده می‌شوند. زارع با اشاره به اینکه امروزه به مدد روش‌های نوین درمانی بیش‌از ۹۰ درصد علل ناباروری قابل درمان است، گفت: روند درمانی یک زوج نابارور از بررسی اولیه آغاز و با انجام اقدامات تشخیصی و پاراکلینیکی ادامه می‌یابد؛ دراین‌بین مشاوره‌های تخصصی متعدد برحسب شرایط زوجین نیز مورد نیاز خواهد بود و در نهایت براساس بررسی‌های انجام شده تصمیم‌گیری برای استفاده از روش‌های نوین درمان ناباروری برحسب شرایط زوجین انجام می‌پذیرد. وی افزود: ۱۵درصد زوج‌های نابارور نیازمند درمان با روش‌های کمک‌باروری آزمایشگاهی هستند که براساس برآوردهای تقریبی سالانه ۳۳هزار سیکل درمان ناباروری در مراکز تخصصی درمان ناباروری انجام می‌شود، ازطرف‌دیگر با تشخیص‌های ژنتیکی قبل‌از آنکه جنین به رحم مادر منتقل شود می‌توان از تولد نوزادان معیوب جلوگیری کرد. رئیس مرکز پزشکی باروری شکیبا گفت: با تأسیس مرکز سلامت باروری و درمان ناباروری مؤسسه رویان ابوعلی سینا وابسته به مرکز خیریه پیوند اعضا شیراز تصمیم گرفتیم گام‌های مؤثری در حوزه درمان ناباروری و خدمات کمک باروری برداریم. وی به تشریح اهداف این مرکز پرداخت و گفت: در این مرکز تمامی خدمات پیشرفته درمان ناباروری، مشاوره‌های تخصصی ژنتیک و روان‌شناسی تغذیه در طول مسیر درمان ناباروری به مراجعین ارائه می‌شود تا با کمترین استرس و هزینه و در کوتاه‌ترین زمان به نتیجه دل‌خواه دست یابند. او ارائه خدمات حفظ قدرت باروری در بیماران مبتلا به سرطان را از دیگر خدمات این مرکز دانست و گفت: این مراکز برای بیمارانی است که می‌خواهند تحت شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی قرار بگیرند یا خانم‌های جوانی که به‌دلایل اجتماعی و شخصی قصد دارند ازدواج یا فرزنددار شدن خود را به تعویق بیاندازند. به گفته زارع تشخیص اختلالات ژنتیکی در مرحله جنینی و قبل‌از انتقال جنین به رحم مادر در خانواده‌های دارای سابقه اختلالات ژنتیکی و کمک به پیشگیری از تولد نوزادان معیوب از اهداف این مرکز است. آن‌طور که زارع می‌گوید در این مرکز ارائه تمامی خدمات تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم و پستان و آموزش انجام غربالگری‌ها و خودارزیابی‌ها به خانم‌های در سنین باروری جهت کمک به ارتقای سطح سلامت جامعه، آموزش بهداشت باروری ازطریق آموزش به بهورزان خانه‌های بهداشت جهت کمک به باروری سالم در زوج‌های جوان می‌تواند درصورت حمایت مالی و معنوی صورت گیرد. یک گام بلند برای مهار بیماری‌های ژنتیک رئیس مرکز ژنتیک پزشکی شکیبا هم درباره آخرین اقدامات جهت کمک به بیماران مبتلا به بیماری‌های ژنتیکی گفت: بیماری‌های ژنتیکی در کشورهای مختلف تنوع گسترده‌ای دارند و در کشور ما نیز به علت ازدواج‌های فامیلی معلولیت‌های ناشی از بیماری‌های ژنتیکی از شیوع بالایی برخوردار است.به گفته امیر امیری‌یکتا سالانه نزدیک به سه‌هزار نوزاد مبتلا به سندرم‌داون و یک‌هزار و ۲۰۰ نوزاد ناشنوا به دنیا می‌آیند و نزدیک به ۲۰هزار بیمار تالاسمی و ۱۳هزار بیمار هموفیلی در ایران شناسایی شده‌اند. امیری‌یکتا با بیان اینکه حدود ۸۰۰هزار فرد کم‌بینا و نابینا در کشور وجود دارند، گفت: آمارها نشان می‌دهد سالانه حدود ۳۰هزار کودک مبتلا به اختلالات ژنتیکی در کشور متولد می‌شوند و ازسوی‌دیگر هم علت زمینه‌ای حدود ۸۰ درصد بیماری‌های نادر، بیماری‌هایی با فراوانی یا شیوع‌ کم در جمعیت‌های انسانی ژنتیکی است و به‌دلیل بروز تغییرات در ژن‌ها یا کروموزوم‌ها بروز می‌کنند. وی اضافه کرد: وجود یک فرد معلول کل نظام یک خانواده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و نگهداری از این افراد مشکلات فراوان روانی، اجتماعی و مادی برای خانواده‌های آن‌ها ایجاد می‌کند. رئیس مرکز ژنتیک پزشکی شکیبا گفت: ازسوی‌دیگر درمان و نگهداری این افراد بسیار گران و باری بر دوش دولت‌هاست، لذا در اکثر کشورهای توسعه‌یافته دنیا، اقدامات پیشگیری‌کننده وسیعی برای کاهش بیماری‌های ارثی و ژنتیکی صورت می‌گیرد. امیری‌یکتا یادآور شد: در ایران با توجه به آمار فزاینده این‌گونه بیماری‌ها انجام اقدامات اساسی برای پیشگیری قبل‌از ازدواج، قبل‌از بارداری و پس‌از آن مهم و ارزنده به نظر می‌رسد. وی بیان کرد: برای بسیاری از بیماری‌های شایع ازجمله ناشنوایی، نابینایی، سرطان‌های ارثی و غیره درصورت مبتلا بودن جنین، مجوز سقط جنین صادر نمی‌شود، بنابراین روش تشخیص پیش‌از لانه‌گزینی در رحم مادر (PGD) راه‌حلی قابل قبول برای زوج‌هایی است که خواهان بررسی سلامت و یا حتی تعیین‌جنسیت جنین خود پیش‌از بارداری هستند. تحقیق و پژوهش برای سلول درمانی در ادامه این آیین رئیس پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی اظهار کرد: جهاددانشگاهی و رویان برای در اختیار قرار دادن تجربیات خود به مراکزی که ظرفیت لازم را برای مباحث آموزشی و پژوهشی دارند، اعلام آمادگی می‌کند.عبدالحسین شاهوردی در جمع خبرنگاران در شیراز گفت: جهاددانشگاهی به‌دلیل ورود و عمق دادن به برخی از فعالیت‌ها، توانایی و تجربه‌ای پیدا کرده است که می‌تواند این تجربیات را در اختیار مراکز علمی و پژوهشی قرار دهد.وی افزود: جهاددانشگاهی آمادگی دارد در زمینه آموزش و پژوهش عرصه‌های ناباروری، ژنتیک، سلول‌درمانی، گیاهان دارویی و سایر موارد تجربیات خود را منتقل کرده و دامنه خدمت را گسترش دهد. رئیس پژوهشگاه رویان اظهار کرد: رویکرد ریاست جهاددانشگاهی برمبنای ایجاد ارزش‌افزوده‌ در حوزه علمی و پژوهشی است. او خاطرنشان کرد: بسیاری از دانش‌هایی که به‌دست‌آمده‌اند به بازار کار راه نیافتند و محصولات گیاهی دارویی مثال بارزی در این زمینه هستند. شاهوردی با بیان اینکه پژوهشگاه رویان با همکاری مجموعه خیریه ابوعلی سینا شیراز، مرکز رویان ابوعلی سینا را راه‌اندازی کرد، افزود: با حمایت و پشتیبانی خیران و جهادانشگاهی و پژوهشگاه رویان، مجموعه رویان ابوعلی سینا در شیراز شکل گرفت که امروز شاهد افتتاح آن هستیم.