سعیدرضا امیرآبادی - گروه گزارش amirabadi_shznvn@yahoo.com ///اشاره: بنیان عصر ارتباطات و دنیای متاورس بر مبنای انرژی استوار است. ما در زندگی روزمره وابستگی تمام‌عیاری به الکتریسیته داریم و این در حالی است که برای ماجراجویی و خلق فرصت در فضای مجازی نیز به انرژی نیازمندیم. برق که می‌رود، فرایند تولید گرما و پمپاژ آب در بسیاری از خانه‌ها متوقف می‌شود و برای یک مکالمه تلفنی و خروج از پارکینگ هم با دشواری روبه‌رو می‌شویم. در روزگاری که جریان پایدار انرژی با نقص روبه‌رو شود، وسایل سرمایشی و گرمایشی از کار می‌افتند و باید به سبک زندگی سده‌های پیشین بازگردیم. هم‌افزایی برای پاسداشت انرژی وابستگی بشر امروزی به انرژی الکتریکی روزافزون است و به همین دلیل است که حاکمیت برای گسترش زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری همه‌جانبه‌ای را در دستور کار قرار می‌دهد. اما برای پاسداشت انرژی و برقراری جریان پایدار همیشه توپ در زمین دولتمردان نیست و با گسترش آگاهی‌های عمومی و تقویت حس مسئولیت‌پذیری می‌توان در حوزه پاسداشت انرژی و مصرف بهینه جریان الکتریکی گام‌های پرتوانی برداشت. چرخه تولید و توزیع انرژی الکتریکی بسیار سخت و پیچیده است و نیروی انسانی توانمندی در این حوزه تلاش شبانه‌روزی دارند تا سیستم دچار فروپاشی نشود و در کشاکش روزهای گرم تابستان و برهوت سرمای زمستان، چراغ خانه‌ها روشن و صفحه نمایش تلفن‌های همراه روشن بمانند. از آنجایی که نقش رسانه‌ها در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی برای مصرف مطلوب انرژی پراهمیت و راهگشاست، در این مجال نگاهی به یکی از چالش‌هایی داشته‌ایم که نقش بسزایی در هدررفت انرژی ایفا می‌کند. امروزه دوران لامپ‌های قدیمی و وسایل پرمصرف به سر آمده و عموم جامعه به نشان مصرف انرژی وسایل الکتریکی توجه ویژه دارند. اما درصد کمی از جامعه پیرامون «مصرف‌کنندگان خاموش» هوشیاری نشان داده و نسبت آن احساس مسئولیت می‌کنند. این در شرایطی است که مصرف‌کننده‌های خاموش در تمامی زیستگاه‌های بشری نفوذ کرده و 8 الی10 درصد انرژی مصرفی خانواده را به خود اختصاص می‌دهند. با وجود اینکه مصرف برق آنها ناچیز است، اما با توجه به کمیتی که از آن برخوردار هستند، انرژی قابل‌ملاحظه‌ای را به خود اختصاص می‌دهند. متأسفانه آمار و ارقام پیرامون میزان دغدغه‌مندی جامعه نسبت به مصرف‌کنندگان خاموش رضایت‌بخش نیست. نتایج بررسی‌ها در یک جامعه آماری پنجاه‌نفره از طیف‌های مختلف جامعه نشان می‌دهد که کمتر از ده درصد مردم نسبت به این موضوع دغدغه دارند. اهمیت مدیریت انرژی در عصر متاورس برای درک بهتر ماهیت مصرف‌کنندگان خاموش، با مدیر روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق شیراز به عنوان یکی از کارشناسان ارزنده حوزه انرژی به گفت‌وگو نشستیم. دکتر سیدباقر احمدی با اشاره به این موضوع که در عصر متاورس نفوذ فناوری‌های ارتباطاتی بیشتر از همیشه است، اظهار داشت: زندگی در عصر مدرن بدون انرژی الکتریکی امکان‌پذیر نیست و پایه و اساس هوشمندسازی بر مبنای توزیع جریان پایدار برق بنا نهاده شده است. به گفته مدیر روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق شیراز، میزان مصرف‌کنندگان خاموش در کشور پهناور ایران معادل یک نیروگاه یک مگاواتی است و این امر بیانگر بارهای اضافی است که بر شبکه تحمیل می‌شود. وی در این رابطه افزود: مطابق آمار اعلام‌شده از سوی توانیر، برخی از مصرف‌کنندگان خاموش در حالت آماده‌به‌کار می‌توانند بار تحمیلی به شبکه را تا 10 درصد افزایش دهند. او خواستار افزایش دغدغه‌مندی جامعه به‌منظور مصرف مطلوب انرژی شد و بیان داشت: در مدار بودن همیشگی وسایل برقی، به فرسودگی زودهنگام آنها دامن می‌زند. دکتر احمدی با یادآوری این موضوع که تأمین جریان پایدار برای بسیاری از وسایل برقی ضروری است، بیان داشت: در گذشته نحوه عملکرد بسیاری از وسایل برقی مبتنی بر اسلوب مکانیکی بود؛ اما در شرایط کنونی وسایل خانگی و اداری برپایه برنامه‌های هوشمند راه‌اندازی شده و همواره باید انرژی موردنیاز آنها را تأمین کرد. مدیر روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق شیراز با ارائه راهکاری برای غلبه بر این چالش افزود: قطع کامل جریان الکتریسیته در وسایلی که برای مدت‌زمان طولانی به آنها نیاز نداریم، به عنوان یکی از راهکارهای مؤثر برای مهار مصرف‌کنندگان خاموش برشمرده می‌شود. پاسداشت انرژی با فرهنگ‌سازی و آموزش این دکترای حوزه ارتباطات و انرژی خاطرنشان کرد: برای بهبود مصرف انرژی باید راهکارهای آموزشی و فرهنگ‌سازی را به‌صورت جدی‌تر در دستور کار قرار داد و سطح آگاهی عمومی را نسبت به مصرف‌کنندگان خاموش ارتقا بخشید. او با تأکید بر این موضوع که مصرف افسارگسیخته انرژی نقش مخربی در تخریب محیط‌زیست و رکود اقتصاد خانوار دارد، عنوان کرد: تمامی اقشار جامعه باید به این حس مسئولیت‌پذیری دست یابند که انرژی به عنوان دستاوردی میان‌نسلی باید برای آیندگان پاس داشته شود. دکتر احمدی در ادامه از احیای کاراکتری نوستالژیک در شرکت توزیع نیروی برق شیراز خبر داد و افزود: با بهره‌مندی از دانش کارشناسان و توانمندی هنرمندان، توانستیم نسبت به احیای شخصیت «بابابرقی» برای کودکان و نوجوانان در مدارس اقدام کنیم. وی در بخش پایانی سخنانش برخی از عمده‌ترین مصرف‌کنندگان خاموش را برشمرد و گفت: وسایل صوتی و تصویری، کنسول‌های بازی ویدئویی، مودم‌ها، قهوه‌ساز و مایکروویو، شارژر تلفن همراه و تبلت، چراغ خواب و وسایلی از این دست از در زمره مصرف‌کنندگان خاموش قرار می‌گیرند که 10 درصد میزان مصرف انرژی را در زمان خاموشی افزایش می‌دهند. اختصاص یک نیروگاه به مصرف‌کنندگان خاموش بنا بر تعریفی که در این حوزه ارائه شد، مصرف‌کننده‌های خاموش لوازم و تجهیزاتی هستند که حتی در زمانی که از آنها استفاده نمی‌شود، برق مصرف می‌کنند و با جدا کردن آنها از شبکه می‌توان بار تحمیلی را تا حدود زیادی کاهش داد. حال با ارائه آمار و ارقام، به مصرف‌کنندگان خاموش نیم‌نگاهی داشته باشیم. اگر فرض کنیم مصرف‌کننده‌های خاموش در هـر خانه فقط 4 وات مصرف برق دارند و تعداد مشترکان خانگی در ایران معادل 25میلیون خانوار است، توان مصرفی در کل کشور بیش از یکصدمیلیون وات است که معادل قدرت عملی یک نیروگاه خواهد بود.