ایرنا: مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، دنیای امروز را دنیای تعامل در حوزه ارتباطات خواند؛ دوره‌ای که خبرنگاران در اتاق شیشه‌ای توسط کنشگران شبکه‌های اجتماعی رصد می‌شوند و دیگر نمی‌توان بدون توجه به واکنش مخاطبان، به صورت یکسویه اخبار را به آنها عرضه کرد. کوروش کمالی سروستانی شامگاه پنجشنبه در بیست و سومین نشست روزنامه نگار در زوم که به نقد و بررسی آثار سیروس خلیقی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) استان فارس اختصاص داشت، افزود: در عصر شبکه‌های اجتماعی فرستنده و دریافت کننده خبر مداوم با هم در تعامل هستند موضوعی که به نوعی بازگشت تاریخی است. وی با اشاره به «بازار» به عنوان مرکز مهم تبادل اطلاعات پیش از انتشار مطبوعات توضیح داد: با مرور دوره‌های تاریخی، خصوصا زندیه و قاجاریه، می‌بینیم مسجد و بازار دو مکان مهم خبر‌گیری و خبر‌رسانی بودند؛ به عبارت دیگر، مردم هم فرستنده و هم دریافت کننده خبرهایی از حوادث مختلف شهر یا اتفاقات حکومت بودند و تبادل خبر امری رایج در آن روزگار بود. باید گفت مردم در «حوزه عمومی» هم «شنیده می‌شدند» و هم «می شنیدند». این پژوهشگر ادامه داد: روند فوق تا چاپ اولین نشریات در زمان قاجار ادامه داشت؛ بعد از آن در دوره مشروطیت با تحولی در حوزه مطبوعات رو به رو شدیم و در ادامه این سیر تاریخی با رشد مطبوعات و ورود رادیو و تلویزیون در دهه‌های 30 و 40 خبر یکسویه شد؛ یعنی آن فرایند تعاملی گذشته جای خودش را به فرایند یک طرفه فرستنده به گیرنده داد. کمالی سروستانی بیان کرد: مردم در آن مقطع زمانی به جای اینکه راهی بازار و مسجد و فضاهای عمومی شوند تا خبری کسب کنند، خبر را در خانه از پای رادیو و تلویزیون می‌گرفتند و روزنامه می‌خواندند. وظیفه اطلاع‌رسانی به عهده خبرنگاران و رسانه‌های گروهی بود و مردم تنها شونده اخبار بود. وی ادامه داد: هر چند بازخورد همواره در حوزه اطلاع‌رسانی وجود داشته و دارد اما در مقایسه با دوره تعاملی گذشته، بازخوردهای مخاطبان و ارتباط فرستنده و گیرنده خبر بسیار ناچیز بود و مردم فقط شنونده بودند. رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس با اشاره به رشد سریع فناوری‌های ارتباطی در چند سال اخیر و ظهور پدیده شبکه‌های اجتماعی گفت: با ورود شبکه‌های اجتماعی به عرصه اطلاع‌رسانی دوباره به عصر تعاملی سابق برگشتیم؛ یعنی شبکه‌های اجتماعی باعث شدند دوباره «شنیده شویم» و دوباره «روایت کنیم». وی افزود: سکوت ما، حضور و غیبت ما در شبکه‌های اجتماعی همه پیام دارد؛ به عبارت بهتر خبر دوباره به عصر تعاملی بازگشته است. مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس ادامه داد: وقتی خبر تعاملی می‌شود، دیگر خبرنگار خیلی باید احتیاط کند. او در یک خانه شیشه‌ای است و خبرش با یک اشاره انگشت در اختیار مخاطب است؛ به همین دلیل خبرنگار، در هر حوزه‌ای، چه ورزشی، چه سیاسی یا اجتماعی یا فرهنگی باید مراقب باشد که در این روزگار نمی‌شود خبر را یکسویه گفت و بازخورد سریعی دریافت نکرد. کمالی سروستانی در بخش دیگری از سخنانش آگاهی بخشی را وظیفه ذاتی رسانه دانست و گفت: وقتی نبرد آگاهی و آگهی در رسانه‌های ما شکل می‌گیرد، قضاوت تاریخی دچار مشکل می‌شود؛ نبردی که معمولا به نفع آگهی ختم شده و این پرسش وجود دارد که آیا بر اساس تیترهای روزنامه‌ها می‌شود تاریخ معاصر شیراز را مثلا در یکسال بررسی کرد؟ آیا در این دوره هیچ روزنامه‌ای از فلان دستگاه نمی‌توانسته انتقاد کند؟ آیا سازمان‌ها آنقدر قوی بودند که حتی یک انتقاد به آنها وارد نبوده است؟ مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس ادامه داد: یک پژوهشگر می‌تواند با مرور مجلات و روزنامه‌های تاریخ مشروطیت متوجه شود مثلا اختلاف فلان عالم با فلان عالم چیست؛ اما ظاهرا در حال حاضر و از نگاه روزنامه‌های ما هیچ مسئله و مشکلی در سازمان و اداره‌ها وجود ندارد که قابل بیان باشد. کمالی سروستانی اظهار کرد: بر حلاف رویه روزنامه‌ها، اما در شبکه‌های اجتماعی روایت، روایتِ متفاوت همه مردم است. وقتی می‌گویند آمار 40میلیونی کاربران تلگرام در ایران، یعنی 40میلیون کنشگر مدنی دارند نظارت می‌کنند‌. آن‌ها آگهی را از آگاهی باز می‌شناسند خبرنگاران را رصد می‌کنند و سره را از ناسره باز می‌شناسند؛ برای خبرنگار باید مهم باشد که بداند در این اتاق شیشه‌ای در قضاوت کنشگران شبکه‌های اجتماعی قرار دارد.
جای خالی روزنامه‌نگاری تحقیقی در حوزه ورزش
امید صدیق فعال رسانه‌ای نیز با اشاره به قابلیت‌های روزنامه‌نگاری تحقیقی در حوزه ورزشی گفت: با توجه به کم رنگ بودن خطوط قرمز در این حوزه انتظار از روزنامه‌های ورزشی و خبرنگاران ورزشی بسیار بیشتر است. امید صدیق با اشاره به شاخص‌های خبرنگار حوزه ورزشی در روزنامه‌نگاری افزود: ورزش در واقع صنعتی درآمد‌زاست و گردش مالی سنگینی در آن رخ می‌دهد؛ همین موضوع باعث می‌شود که بحث روزنامه نگاری تحقیقی در حوزه ورزش بخش مهمی از این حوزه را تشکیل دهد که البته ورزشی‌نویسان استان فارس به این سبک از روزنامه نگاری ورزشی نمی‌پردازند. صدیق در ادامه به آثار منتشر شده سیروس خلیقی در خبرگزاری ایرنا اشاره کرد و گفت: این ورزشی‌نویس در آثار خود از طرفی سعی می‌کند به بیان روایی و توصیفی رویدادهای ورزشی بپردازد و از طرف دیگر می‌خواهد استانداردهای خبری محل کار خود را رعایت کند که کاری دشوار است. 
تعدد رشته‌های ورزشی کار ورزشی‌نویس را سخت می‌کند
سیروس خلیقی خبرنگار ورزشی خبرگزاری جمهوری اسلامی در استان فارس نیز در این نشست، فعالیت در حوزه خبری ورزشی را دشوار دانست و گفت: با وجود 48هیئت و 80رشته ورزشی، واقعا باید در این حوزه مطالعه و اطلاعات داشته باشید تا بتوانید به عنوان یک ورزشی نویس شناخته شوید. معتقدم تعدد رشته‌های ورزشی کار ورزشی نویس را سخت می‌کند.
این ورزشی نویس نقد را لازمه کار خبرنگار دانست و گفت: این مرام را ندارم که با روسای هیئت‌های ورزشی فارس لابی کنم و از نقد عملکرد آنها پرهیز کنم. اگر نقد نکنم به ورزش استان خیانت کرده ام. وی با انتقاد از برخی نشریات و یا صفحات ورزشی رسانه‌ها گفت: متاسفانه برخی رسانه‌های ورزشی تیترفروش شدند و رو به کاسبی آورده اند. در صورت ادامه این وضعیت، آینده خوبی را برای رسانه‌های ورزشی نمی‌بینم.
نشست‌های روزنامه نگار در زوم به ابتکار مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، هر ماه کانون بررسی و تبادل نظر آثار یکی از روزنامه نگاران استان فارس است.