شیرازنوین- سید محی الدین حسینی ارسنجانی

Arsanjani.moiin@gmail.com

ارسنجان فارس که شهری تاریخی و مذهبی در ۱۲۰کیلومتری شمال شرقی شیراز است، آداب و رسوم خاص خود را دارد. مردم این شهر در زمینه دعاها و نفرین‌ها، عروسی‌ها و عزاداری‌ها و اعتقادات و برنامه‌های ویژه محرم و رمضان و... آداب و رسوم خاصی دارند. انجام یک پژوهش علمی و مستمر در رابطه با فولکلور و فرهنگ عامیانه مردم ارسنجان یک ضرورت است که ان‌شاءالله پژوهشگران فرهنگ عامه به دنبال آن خواهند رفت. در این شماره از شیرازنوین، به معرفی چند سوغات این شهر می‌پردازیم. سوغاتی‌های خوراکی ترش و شیرین که در فصول زمستان و پاییز بیشترین خریدارها را دارد و سوغاتی‌های کاربردی که استفاده آنها در تمام سال است.
حلوای سی یَن (Si yan)
حلوای سی یَن (Si yan) یکی از سوغاتی‌های شهرستان ارسنجان فارس است که به دلیل داشتن طبع گرم و خوشمزگی آن طرف‌داران بسیاری دارد.
انار ارسنجان، میوه‌ای بهشتی در تکه‌ای از بهشت
از گذشته‌های بسیار دور، در بین دو قله قلات و دالنشین و در بستری مسطح و حاصلخیز و ثمربخش كه دو قنات جان‌آفرین بناب و عایشه زندگی را برای مردمانش نشاط‌انگیز كرده و نسیم روح‌بخش برخاسته از جنگل و باغاتش و ترنم پرندگان و جست و خیز حیواناتش انسان را به ادامه زندگی علاقه‌مند ساخته، افرادی به زندگی مشغول شده‌اند كه ابتدا ارسنگان (سرزمین خوش آب و هوا و شایسته محفل و مجلس‌نشینی) و بعد به ارسنجان نام برآورده است.
رب انار ارسنجان، قابلیتی در اقتصادی‌شدن صنعت شهرستان
کاهش جمعیت سرانه خانوارها، خرید روزمره، گنجشک روزی شدن و رشد شانه به شانه فست‌فودها نشان از تحولات همه‌جانبه است که اقبال عمومی به کالاهای بسته‌بندی و برند شدن کالا‌های  مصرفی را در پی دارد و ارائه رب انار ارسنجان به شکل مرسوم قادر به بقا نیست.
نحوه تهیه رب انار سنتی در ارسنجان
انارهای ارسنجانی، از مادر خود جدا می‌شوند! حسابی کتک می‌خورند! پوستشان کنده می‌شود! زیر پا له می‌شوند! روی آتشی از جنس خودشان آن‌قدر جوشانده می‌شوند تا تبدیل به یکی از باارزش‌ترین چاشنی‌ها می‌شوند: رب انار ارسنجان! و جالب این است که همه این‌ها با سلام و صلوات رخ می‌دهد!
تولید سنتی رب انار در ارسنجان در فهرست آثار ناملموس فرهنگی کشور ثبت شده است. برای تولید هر کیلوگرم رب انار، ۷کیلوگرم انار استفاده می‌شود.
سایر سوغاتی‌ها
در سال‌های نه چندان دور، ملکی‌دوزی و دوخت قالی و گلیم در ارسنجان رونقی فراوان‌تر از امروز داشت. امروزه آب‌نبات‌های سنتی ارسنجان از جمله سوغاتی‌های ارسنجان است. انار در فصول پاییز و زمستان از جمله سوغاتی‌های این شهر است. 
نان محلی و آش‌های سنتی، بنه و آب بنه و بادام کوهی (الوک)، سفیدآب، ناردانه، نان محلی، نان شیرین و تودلی از دیگر سوغاتی‌های این دیار است.