سن مصرف دخانیات کاهش یافته است حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات، نیازمند عزم ملی است، روزنامه شیراز نوین
مریم شمالیان- گروه گزارش
shomalianm@gmail.com
از 5 تا ۱۱ خردادماه ۱۴۰۳ هفته ملی بدون دخانیات است و شعار «حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات؛ حق و مسئولیت همگانی» برای آن در نظر گرفته شده است. موضوع مصرف دخانیات یک موضوع جدی برای سلامت فردی و اجتماعی به شمار میرود. استعمال دخانیات منجر به بروز بیماریهای قلبیعروقی، ریوی و... میشود که هزینههای زیادی را برای حوزه درمان و سایر حوزههای اجتماعی در پی دارد. همچنین روی آوردن به دخانیات تبعات و آسیبهای اجتماعی نیز در پی دارد.
در این میان، اینکه سن مصرف دخانیات بسیار کاهش یافته و حتی گروه سنی کودک و نوجوان را نیز تهدید میکند، بسیار نگرانکننده است. والدین هر زمان که درمورد دخانیات و سلامت فرزندشان نگران بودند، از پزشک اطفال خود کمک بخواهند. پزشک کودک آماده است در هر سن و مرحلهای از رشد کودک، درمورد دخانیات به والدین کمک کند. شعار روز نخست هفته ملی بدن دخانیات، «حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات؛ ضامن نسل بدون دخانیات» انتخاب شده است.
لازم به ذکر است که صنعت دخانیات نه تنها سلامت عمومی نسل حاضر را تهدید میکند، بلکه موجب ایجاد وابستگی نسلهای بعدی به نیکوتین میشود. این صنعت برای حفظ سود سرشار خود و جایگزینی میلیونها مشتری که بر اثر مصرف این محصولات و مواجهه با دود آن جان خود را از دست میدهند و همچنین افرادی که با ترک مصرف دخانیات از بازار این صنایع خارج میشوند، نوجوانان و جوانان را هدف قرار داده است.
طبق آمار اعلامشده سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۲، بیش از ۳۸میلیون فرد ۱۳ تا ۱۵ساله در جهان، معادل حدود ۱۰ درصد از نوعی ماده دخانی استفاده میکنند. این آمار در کشور ما در سال ۱۳۹۵ نشان داد که ۱۰.۶ درصد از نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ سال (شامل ۱۳.۶ درصد پسران و ۷.۹ درصد دختران) مصرفکننده انواع محصولات دخانی بودند.
مصرف سیگار در این گروه سنی ۳.۴ درصد (۴.۸ درصد پسران و ۲.۱ درصد دختران) و مصرف قلیان در این گروه سنی ۵.۷ درصد (۷.۳ درصد پسران و ۴.۳ درصد دختران) گزارش شده است.
محبوبیت محصولات جدید دخانی میان نوجوانان و جوانان
در این میان اما صنعت دخانیات برای توسعه بازار مصرف خود و جلب مشتریان جدید، شرایطی ایجاد کند که محصولات خود را بین نسلهای بعدی ترویج دهد. تضعیف مقررات برای پایین نگهداشتن قیمت و دسترسی بیشتر به محصولات دخانی، از جمله این اقدامات هستند.
همچنین این صنعت محصولات و تاکتیکهای تبلیغاتی را توسعه میدهد که برای کودکان و نوجوان جذاب است و از طریق شرکتها و عوامل توزیع خود، با استفاده از فضای مجازی و پلتفرمهای پخش، به آنها دسترسی پیدا میکند.
تاکتیکهای هدفمند صنعت دخانیات در قبال نوجوانان و جوانان شامل بازاریابی محصولات جدید مانند سیگارهای الکترونیکی، تنباکوهای بدون دود شامل کیسههای نیکوتیندار، تنباکوهای جویدنی، مکیدنی و انفیهای، با استفاده از پلتفرمهای دیجیتال برای دور زدن محدودیتهای تبلیغاتی است. شکی وجود ندارد که در این آشفتهبازار و با چنین تبلیغاتی، گروههای آسیبپذیر به ویژه کودکان و نوجوانان به سمت این نوع مواد دخانی به اصطلاح بهروز شده گرایش پیدا میکنند؛ بدون اینکه آگاهی داشته باشند و بدانند سلامت خود و جامعه را به مخاطره میاندازند.
محصولاتی مانند سیگارهای الکترونیکی و کیسههای نیکوتیندار بین جوانان و نوجوانان محبوبیت بیشتری پیدا کردهاند و حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات، نیازمند عزم ملی است. مضرات مستقیم و غیرمستقیم مصرف دخانیات و نیکوتین و قرار گرفتن در معرض دود دخانیات به خوبی مستند شده است و نیاز به اقدام فوری برای محافظت از کودکان دارد؛ کودکانی که حتی قبل از تولد ممکن است با قرار گرفتن در معرض آن از طریق مادر، آسیب ببینند. لازم به تأکید است که حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات نیازمند عزم ملی و یک تلاش جامع و هماهنگ از سوی عموم جامعه، خانوادهها، مدارس، سازمانهای دولتی و مردمنهاد است. اقدامات محافظتی برای پیشگیری از مصرف و جلوگیری از مواجهه با دود دخانیات در کودکان و نوجوانان و افزایش قیمت محصولات دخانی برای کاهش شروع مصرف دخانیات در کودکان و نوجوانان، برخی از این اقدامات هستند. جلوگیری از فروش محصولات دخانی به صورت آنلاین یا از دستگاههای خودکار، افزایش سن مجاز برای خرید محصولات دخانی به ۲۱ سال، آموزش و افزایش آگاهی کودکان و نوجوانان در مورد خطرات استفاده از دخانیات نیز باید در دستور کار باشد. این آموزشها میتواند در مدارس به وسیله کارکنان بهداشت و توسط والدین انجام شود.
لزوم خودداری از مصرف دخانیات
در حضور کودکان و نوجوانان
یکی از راههای مؤثر که میتواند نقش پیشگیریکننده داشته باشد، خودداری از مصرف دخانیات اعم از سیگار و قلیان در حضور کودکان و نوجوانان به خصوص در دورهمیهای خانوادگی و دوستانه است؛ زیرا انجام چنین کارهایی موجب الگوسازی رفتار نامناسب میشود و همچنین آنها را در معرض خطرات ناشی از دود دستدوم دخانیات هم قرار میدهد. سپردن خرید دخانیات یا تهیه قلیان توسط کودکان و نوجوانان نیز موجب عادیسازی دخانیات برای آنها میشود و باید از آن پرهیز شود؛ همچنین طبق ماده ۱۲ قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات و ماده ۱۱ آییننامه اجرایی قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، فروش محصولات دخانی به افراد زیر ۱۸ سال منع قانونی دارد و فروشگاهها نباید به افراد زیر سن قانونی دخانیات بفروشند.
سیگار و قلیان الکترونیکی اعتیادآور است
به گفته رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، محصولات دخانی نوپدید نظیر سیگار و قلیان الکترونیکی، ویپ و محصولات گرمکننده سیگار بدون دود به علت وجود نیکوتین در آنها، بسیار اعتیادآور است. بهزاد ولیزاده درخصوص تولید و مصرف محصولات دخانی نوپدید، تأکید دارد که یکی از ترفندهای صنایع دخانی معرفی محصولات دخانی جدید مانند سیگارهای الکترونیک سیستمهای ایجاد بخار (ویپ) و سیستمهای گرمکننده تنباکو به عنوان محصولات بیخطر است، اما منجر به وابستگی به نیکوتین و تبدیل شدن به مصرفکننده دائمی خواهد شد. به گفته وی، جوانانی که با گمراهی و ترفندهای صنایع دخانی برای اولین بار مواد دخانی را تجربه میکنند، به راحتی در آنها وابستگی به نیکوتین ایجاد شده و به یک مصرفکننده دائمی مواد دخانی تبدیل میشوند. ولیزاده یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت جوانان از آسیبها و صدمات ناشی از مصرف دخانیات را ممنوعیت کامل تبلیغات میداند و میگوید: صنایع دخانی از طرق مختلف از جمله تولید محصولات جدید با طعمهای متفاوت و متنوع و تبلیغات گسترده در سریالها باعث فریب جوانان و نوجوانان میشوند. بازارهای فروش محصولات دخانی، جوانان و نوجوانان را به دام انداخته و نیمی از مصرفکنندگان این محصولات در نهایت به کام مرگ میروند.
او اظهار کرده است که صنایع دخانی هرساله، دهها میلیارد دلار در سراسر دنیا برای تبلیغ و بازار فروش محصولات مرگبارشان هزینه میکنند و فعالیتها و اقدامات بازاریابی آنها با هدف جذب جوانان و مصرفکنندگان جدید است. به گفته رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت، استفاده از طعمدهندههای جذاب و اسانسهای خاص، عاملی برای ترغیب جوانان به شروع مصرف دخانیات است. تبلیغ محصولات جایگزین به عنوان کمخطر و کمآسیب یا تمیزتر به جای سیگارهای معمولی، ترفندی دیگر از صنایع دخانی است. ولیزاده در خصوص وجود گلیسیرین در محلول سیگار الکترونیکی که منجر به آسیبرسانی به کیسههای هوایی ریه که خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش میدهد نیز هشدار داده است. لازم به ذکر است که هیچ نوع تنباکوی بدون دودی جایگزین ایمنی برای سیگار نیست و استفاده از محصولات دخانی نوپدیدی همچون سیگار و قلیان الکترونیکی، ویپ و سیگار بدون دود خطر ابتلا به بیماریهای قلبیعروقی و ریوی را افزایش میدهد و موجب سرطانهای دهان، زبان، لثه، مری و لوزالمعده میشود.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین