فلج خواب همچنان که از نامش برمی‌آید به ناتوانی فرد در انجام فعالیت‌های ارادی در خلال خواب گفته می‌شود. در ادامه این یادداشت به بررسی کامل این موضوع می‌پردازیم.
به گزارش بهداشت نیوز، بختک زمانی به بدخوابی تبدیل می‌گردد که در شروع خواب یا در زمان بیدار شدن بروز نماید. یعنی زمانی که فرد نیمه‌هوشیار بوده و از محیط به‌طور نسبی آگاه می‌باشد. این عدم توانایی حرکت می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد به‌ویژه اگر فرد احساس نماید دزد یا مزاحمی وارد خانه شده و یا توهمات پیش‌خوابی بروز کرده باشد.
فلج خواب چیست؟
فلج خواب همچنان که از نامش برمی‌آید به ناتوانی فرد در انجام فعالیت‌های ارادی در خلال خواب گفته می‌شود. این حالت زمانی به بدخوابی تبدیل می‌گردد که در شروع خواب یا در زمان بیدار شدن بروز نماید. یعنی زمانی که فرد نیمه‌هوشیار بوده و از محیط به‌طور نسبی آگاه می‌باشد. این عدم توانایی حرکت می‌تواند بسیار
ناراحت‌کننده باشد، به‌ویژه اگر فرد احساس نماید دزد یا مزاحمی وارد خانه شده و یا توهمات پیش‌خوابی بروز کرده باشد.
به‌شکل کلی فلج خواب یا همان بختک در خواب:
- معمولاً در دوران بلوغ اتفاق می‌افتد.
- هر حمله معمولاً بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول میکشد.
- استرس و تغییر ساعات خواب، پس‌از سفر به کشورهایی با ساعات شبانه‌روز متفاوت ممکن است تحریک‌کننده آن باشند.
- یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن عدم توانایی در حرکت دادن بدن است که می‌تواند همراه با توهم هم باشد.
- معمولاً خطرناک نیست و می‌توان از آن پیشگیری کرد.
علائم فلج خواب
زمانی که به‌طور ناگهانی از خواب REM بیدار شوید، مغز شما فعال است، اما بدن همچنان در حالت REM قرار دارد که نتیجه آن حالت فلج خواب خواهد بود. همان‌طور که گفته شد فلج خواب بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد و با علائم زیر همراه است:
- فلج اندام‌ها
- ناتوانی در صحبت کردن
- حس خفگی
- توهم
- ترس
- وحشت
- درماندگی
- سفت شدن دور گلو
- خواب‌آلودگی در طول روز
- هوشیارانه بیدار بودن در خواب
- احساس فشار بر فقسه‌ سینه
- عرق کردن
- سردرد ازجمله سردرد صبحگاهی
- درد عضلانی و افکار پارانویا
بختک یا فلج خواب چیست؟
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر به‌طور مداوم دچار بختک در خواب می‌شوید یا پس‌از آن احساس اضطراب و ناراحتی دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین در افرادی که بختک خواب موجب می‌شود تا ساعت‌های طولانی بیدار بمانند یا در طول روز احساس خستگی زیادی داشته باشند، باید به پزشک مراجعه کنند.
علت فلج خواب چیست؟
خواب نامنظم، محرومیت خواب، استرس روانی و کار نوبتی (شیفتی) ا حتمال بروز فلج خواب را افزایش می‌دهند.
راه‌های تشخیص فلج خواب یا بختک چیست؟
معمولاً فلج خواب به‌عنوان یک بیماری تلقی نمی‌شود ولی علائم نگران‌کننده آن حتماً باید تشخیص داده شده و درمان شوند، این علائم عبارتند از:
- به‌صورت منظم این حمله رخ دهد.
- نگرانی از خوابیدن
- احساس خواب‌آلودگی در طی روز که با خواب کافی رفع نشود.
درمان بختک چیست؟
اگر گاهی اوقات فلج خواب را تجربه کرده و به‌صورت محدود دچار بختک در خواب می‌شوید، می‌توانید با اصلاح سبک زندگی خود، این اختلال را رفع کنید:
- در طول شب به‌اندازه کافی بخوابید.
- ساعات خواب خود را تنظیم کرده و یک برنامه خواب منظم را اجرا کنید.
- از شرایط و موقعیت‌هایی که موجب استرس و اضطراب می‌شوند، دوری کنید.
- اگر عادت دارید تا به پشت بخوابید، حالات دیگر مانند خوابیدن به پهلو را انجام دهید.
روش‌های جلوگیری از فلج خواب
با انجام برخی از کارهای زیر می‌توان از بروز فلج خواب جلوگیری نمود.
- یک برنامه خواب منظم داشته باشید و ساعات خواب و بیدار خود را تنظیم کنید.
- در محیطی ساکت و تاریک بخوابید تا کیفیت خواب شما افزایش یابد.
- قبل‌از خواب از تلفن، تبلت و رایانه استفاده نکنید و آن‌ها را در نزدیکی محل خواب خود قرار ندهید.
- قبل‌از خواب با کارهایی مانند حمام، مطالعه یا گوش دادن به یک موسیقی آرامش‌بخش، روان خود را آرام کنید.
توصیه‌هایی برای داشتن خواب بهتر
- هر روز در ساعت معینی بخوابید و در ساعت معینی بیدار شوید.
- درصورت گرسنگی پیش‌از خواب میان‌وعده مختصر بخورید، دو ساعت قبل‌از خواب، از خوردن وعده غذایی سنگین بپرهیزید.
- اتاق خواب باید خنک، تاریک و آرام باشد
- اگر در زمان خواب نگرانی در مورد چیزی دارید آن را یادداشت کنید و فردا صبح به آن بپردازید.
- از نوشیدن الکل یا قهوه در عصر خوداری شود.
- داشتن عادت‌های سالم قبل‌از خواب مانند کتاب خواندن یا گوش کردن به آهنگ‌های ملایم، دور کردن تلفن همراه و یا مابقی وسایل الکتریکی از محل خواب و عدم استفاده از وسایل الکتریکی تا 1 ساعت قبل‌از خواب منجر به خواب آرام‌تری خواهد شد.
- درمان مشکلات روان‌شناختی مثل افسردگی و اضطراب نیز به بهبود خواب کمک زیادی می‌کند.
- دعا کردن و مدیتیشن نیز قبل خواب منجر به آرامش و خواب راحت‌تر می‌گردد.