نگارخانهای که مزون شد ، روزنامه شیراز نوین
به گزارش شیرازنوین به نقل از روابطعمومی ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، کتابفروشی و نگارخانه «وصال» شیراز برای همیشه تعطیل و به فروشگاه پوشاک تبدیل شد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد فارس افزود: وضعیت نگارخانه وصال از جایی فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس را در دو راهی قرار داد که بلاتکلیف بودنش موجب شده بود هیچ استفاده نگارخانهای نشود.
چهارشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۳ خبری میان اهالی فرهنگ و هنر شیراز دستبهدست شد که حکایت از داستان بیپایان قدیمیترین نگارخانه این شهر داشت و این نگارخانه که مکانی و مکتبی برای هنر شیراز بهشمار میرفت، توسط مالک به فروشگاه پوشاک و در طبقه زیرین به کافه اجاره داده شده است.
در سالهایی که هنوز «گالری» مترادف با «نگارخانه» نشده بود، «وصال» فضایی شد که هنرمندان و نامآوران هنر ایران و جهان، آثار خود را در خاستگاه هنر و ادب به نمایش بگذارند و در روزگاری که کتابفروشی جایی جدای از بازار هنر قرار داشت، نگارخانه وصال به کتابفروشی مجهز شد.
نگارخانه و کتابفروشی وصال سال ۱۳۵۴ در حدفاصل چهارراه ذوالانوار و چهارراه ۱۵ خرداد (پارامونت) ساخته شد و یکی از قدیمیترین گالریهای شیراز بهشمار میرفت.
در اواخر دهه ۷۰ تا نیمههای دهه ۸۰، نگارخانه وصال با ویترینهای کتاب که در سالن زیرین آن قرار داشت، نشانه- نوشته (لوگو) «خانه کتاب ایران» را یدک میکشید و کورسویی از خاطرات آن در ذهن نگارنده گزارش مانده است که بخشی از کتابهای مرتبط با هنر را عرضه میکرد.
در اواخر سالهای دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ و پس از بازسازی، این نگارخانه دوباره شکل و شمایلی نو بهخود گرفت و با اختصاص بخشی از تالار زیرین گالری به کتاب، مراجعهکنندگان و اهالی فرهنگ و هنر میتوانستند بخشی از کتابها و مجلات و گاهی آثار هنری تهیه کنند، اما دیگر نامی از خانه کتاب ایران در میان نبود و بهمرور با تغییرات مدیریتی در سطح کلانفرهنگی استان و به تبع آن تحولاتی که در پی تشکیل انجمن هنرهای سنتی و تجسمی فارس شکل گرفت، این نگارخانه هم دستخوش تصمیمات عجولانه شد و در این میان آنچه فراموش شد، فلسفه وجودی نگارخانهای بود که قدمتی ۵۰ساله داشت و بخشی از تاریخ تجسمی هنر ایران را در خود پرورش داده بود و میتوانست ادامه یابد.
اکنون پس از کشمکشهای بسیار میان ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس بهعنوان مستأجر و مالک، بالاخره این نگارخانه در سکوت روند تغییر کاربری را طی میدهد و کارگران در حال آماده کردن فضای آن برای عرضه پوشاک هستند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس در این زمینه گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در شیراز، گفت: وضعیت نگارخانه وصال از جایی فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس را در دو راهی قرار داد که بلاتکلیف بودنش موجب شده بود هیچ استفاده نگارخانهای نشود.
وی با بیان اینکه نگارخانه وصال بهدلیل اینکه دیگر از زیرساختهای فرهنگی شهر نبود و صاحب ملک ادعا کرده بود که ملکش را میخواهد، افزود: طبیعتاً و طبق قانون دولت هم مکلف بود که موارد حقوقی و قانونی و قضایی آن را پیگیری کند که ملک به صاحبش واگذار شود اما راهحلی که برای این موضوع پیشبینی شد، کمیته مولدسازی بود.
به گفته دبیر شورای فرهنگ عمومی استان فارس، کمیته مولدسازی توسط دکترایمانیه، استاندار وقت فارس تشکیل شد که مطرح شدن واگذاری حقپیشه نگارخانه وصال را منوط بر افتتاح یک نگارخانه دیگر در شهر شیراز کرد.
نگارخانه سرو جایگزین وصال؛ حقپیشه نگارخانه وصال راهی خزانه دولت
قانعی با اعلام اینکه بعد از گذشت ۷ ماه «نگارخانه سرو» با اعتبار استانی جنب تالار حافظ افتتاح شد، تصریح کرد: کمیته مولدسازی طبق روال قانونی کارشناسانی تعیین کرد که برای حقپیشه نگارخانه وصال با آن قدمتی که برایش مترتب بودند قیمتی را تعیین کردند و صاحب ملک مکلف شد که آن را بپردازد و ملک را در اختیار بگیرد و تحتتصرف خودش باشد.
به گفته او، موارد حقوقی این فرآیند قریب به یک سال طول کشید و صاحب ملک حقپیشه را به خزانه دولت واریز کرد، البته این اعتبار هنوز از خزانه دولت به استان عودت داده نشده است و انشالله صرف بهینهسازی زیرساختهای فرهنگی هنری استان خواهد شد.
ابهام در ثبت ملی نشدن نگارخانه ۵۰ساله
بااینحال پرسشی که مطرح است این است که چرا در این سالها؛ تلاش نشد نگارخانه وصال شیراز ثبت ملی شود بنابراین مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس پاسخ میدهد که «ملک نگارخانه وصال شخصی بوده که طبیعتاً باید دولت ورود میکرده و از صاحب ملک خریداری میکرد.»
قانعی با بیان اینکه قریب یک سال و نیم مذاکره با صاحب ملک به نتیجه نرسید، خاطرنشان کرد: صاحب ملک حاضر بود هرجای شهر ملک دیگری را واگذار کند اما این ملک را در اختیار خودش داشته باشد بهخاطر اینکه موقعیت تجاری آن ویژه است.
به گفته مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، ما تاآنجاییکه امکانپذیر بود این ماجرا و گفتوگوها را به تأخیر انداختیم، با ارتباطاتی که وجود داشت حتی گروهی از هنرمندان را آوردیم و واسطه کردیم و گفتوگو کردند و صاحب ملک در نهایت میگفت ملک خودم است و آن را به من بدهید.
وی ادامه داد: حتی پیشنهادهای جایگزین مبنی بر تغییر کاربری به مالک داده شد درصورتیکه فضایی را به نگارخانه اختصاص دهد، اما در نهایت صاحب ملک رضایت به این قصه نداد و تنها راهی که پیشروی ما باقی ماند، این بود که؛ یا اینکه آن را بلاتکلیف رها کنیم یعنی صاحب ملک به ملکش نمیرسید، ما هم به نگارخانه نمیرسیدیم و این وضعیت را ادامه بدهیم یا اینکه از طریق کمیته مولدسازی بتوانیم در واقع حق و حقوق مربوط به ملک را دریافت کنیم و در زیرساختهای فرهنگی استان هزینه کنیم.
میراث وصال حفظ میشود
قانعی با یادآوری اینکه هنوز این اعتبارات به زیرساختها اضافه نشده است، افزود: با تدبیری که مدیریت اجرایی وقت استان داشت، نگارخانهای در جنب تالار حافظ راهاندازی شد تا از این طریق، جایگزین آن بخش زیرساختی که از دست دادیم، بشود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس درباره میراثی که از نگارخانه وصال بهجا مانده بود ازجمله آفیشها، پوسترها و آثار هنری اهدا شده هم اعلام کرد: هرآنچه که در نگارخانه وصال به شکل فیزیکال موجود بود الان پیش ماست و در انبار اداره نگهداری میشود.
وی ادامه داد: پیگیر این هستیم که نمایشگاهی هم از پوسترهای آنچه در نگارخانه وصال نمایش داده شده داشته باشیم. البته خیلی چیز خاصی از آثار باقی نبود زیرا بخشی در اثر بارندگی و در واقع نشتی آبی که اتفاق افتاده بود از بین رفت و آسیب دید، اما کلیه تجهیزات متعلق به ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس موجود است.
خاطرات اهالی فرهنگ و هنر از وصال
صمد مهمان دوست، نویسنده و پژوهشگر ادبی درباره نگارخانه وصال مینویسند: سالهای ۸۰ یا ۸۱ بود، داشتم برای نوشتن کتاب «راحت جان»، یادداشت بر میداشتم. از صبح میرفتم نگارخانه وصال و تا یکی دو ساعت بعدازظهر از میان کتابها مطلب موردنظرم را میجستم و یادداشت میکردم.
یکی از روزها که خسته شده بودم، دوستی وارد شد و گفت شنیدم اینجا نمایشگاه نقاشی برپاست آمدم ببینم. گفتم طبقه بالاست. گفت تو هم که خستهای بیا برویم با هم نمایشگاه را ببینیم؛ رفتیم.
خانم شهین عربی، آثار نقاشیهای آبستره خود را در آنجا به نمایش گذاشته بود. وقتی یکی دو دور زدیم، از خانم عربی درباره سبکی در نقاشی پرسیدم و ایشان بیدرنگ گفت: این سبک سالهاست در غرب فایلش بسته شده! انگار کسی در گوشم گفت: کارت درآمد!
گزارهای که آن خانم بر زبان راند، نخستین بار بود که میشنیدم و مرتب در گوشم زنگ میزد. فایلش بسته شده … معنایش به دلم افتاده بود اما شگفتیام از آن بود که چگونه این گزاره ساخته شده است. آن روز در مسیر گزاره بیگانه دیگری هم به گوشم خورد.
این جرقهها که اولین آن در وصال رقم خورد، مرا در مسیری قرار داد که ۱۵۰ نمونه از این واژهها را با عنوان «دروازههای زبان» چاپ کردم و در نهایت فرهنگنامهای فراهم آوردهام و همان نام دروازههای زبان را بر آن گذاشتهام. نزدیک به سه چهارهزار کنایه و اصطلاح گردآورده و مقاله را نیز گسترش دادهام که چهل پنجاه صفحه شده است.
به گزارش ایبنا؛ نگارخانه وصال ۲۹ آبان ۱۳۵۴ همزمان با برگزاری نخستین نمایشگاه گروهی نقاشی شیراز تأسیس شد.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین