آرام سیمرغ بر شانه‌های مادر سینمای ایران، روزنامه شیراز نوین
طرح نقدهای جدی به پوستر چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر، دست‌اندرکاران برپایی این رویداد مهم سینمایی را به سمتی کشانده است تا با پذیرش اشتباه‌ها و همچنین احترام به درخواست‌های منتقدان و علاقه‌مندان به سینما، سه روز پس‌از رونمایی، از اصلاح آن خبر بدهند. اما چرا پوستر جشنواره فیلم فجر تا این اندازه مهم است؛ ماجرای این نقدها چه بود و بر چه اساسی مطرح شد؟
به گزارش ایسنا، پوسترها به‌نوعی ویترینِ هر رویداد فرهنگی‌هنری محسوب می‌شوند و وقتی صحبت از یک جشنواره سینمایی به‌میان می‌آید، پوستر جایگاه ویژه‌تری هم می‌یابد. در جشنواره‌های معتبر جهانی حتی گاه از چند پوستر در کنار پوستر اصلی جشنواره فیلم، استفاده می‌شود که هر کدام معرف یک بخش است. جشنواره فیلم فجر در کشورمان هم از این قاعده مستثنی نیست و پوستر در آن از اهمیت به‌سزایی در بین سینماگران و همچنین علاقه‌مندان به سینما برخوردار است و به تبع همین اهمیت، حساسیت‌ها هم نسبت به آن بیشتر است.
پوسترهای جشنواره‌های سینمایی به مثابه برخی تمبرها، در حقیقت مدرکی برای ثبت آن رویداد در تاریخ محسوب می‌شوند که ضمن نشان دادن فضا و نگاه فرهنگی آن دوره، قدرت اجرای یک طرح گرافیکی را هم نشان می‌دهند.
در چنین شرایطی و با توجه به پیشینه‌ای که برای پوستر جشنواره‌های سینمایی عنوان شد، حالا پوستر جشنواره چهل‌وسوم فیلم فجر با حاشیه‌هایی خصوصا در اجرا مواجه شده است و از آنجا که گفته شده برای طراحی آن از هوش‌مصنوعی بهره گرفته‌اند، می‌توان گفت تجربه‌ای جدید هم در این زمینه محسوب می‌شود.
۱) شیوه اجرا: هرچند در رونمایی گفته شد پوستر بر اساس عکسی که عزیز ساعتی آن را گرفته طراحی شده است اما نقدهایی که در ادامه مطرح کردند، باعث شد برخی واقعی بودن این عکس را زیر سؤال ببرند و این‌گونه عنوان کنند که تمام پوستر توسط هوش‌مصنوعی طراحی شده است.
۲) فقدان المان‌های ملی و سینمایی: هر چند استفاده از تصویر رقیه چهره‌آزاد در فیلم «مادر» علی حاتمی به‌حسابِ نمایش تلفیقی از هنر و تاریخ سینمای ایران گذاشته شده است اما فقدان نمادی ثابت از جشنواره فیلم فجر (برای مثال سیمرغ)، در کنار فقدان هویت سینمایی که نشان‌دهنده تعلق پوستر به یک جشنواره فیلم باشد و همچنین نبود المانی ملی که یادآور برپایی جشنواره در کشور اسلامی ایران است، ازجمله نقدهای مطرح‌شده در این مدت است.
در تمام این سال‌ها تلاش شده پوسترهای جشنواره فیلم فجر به تناسب شرایط روز و پدیده‌ها و وقایع مختلف طراحی شوند. هر کدام از این آثار یادآور اتفاقی خاص هستند با این همه تقریباً در اغلب این پوسترها المان‌هایی مشابه ازجمله «سیمرغ» معروف جشنواره، همچنین «نقوش اسلیمیِ ایرانی» و رنگ «آبی» به‌کار رفته است.
در این شرایط و درحالی‌که طی ساعات اخیر انتقادها به پوستر جشنواره فیلم فجر به سیاق مرسوم به شیوه‌ای تصاعدی در رسانه‌ها و فضای‌مجازی شدت گرفت، حالا برگزارکنندگان از انجام اصلاحاتی در پوستر پس‌از تائید ابراهیم حقیقی «طراح پوستر» خبر داده‌اند.
تاکنون و در طول ۴۳ دوره برگزاری، پوسترهای مختلفی توسط طراحان و گرافیست‌های ایرانی برای جشنواره فیلم فجر که تقریباً پرطرف‌دارترین رویداد فرهنگیِ کشور محسوب می‌شود، طراحی شده است. گرافیست‌های شناخته‌شده و مطرحی همچون «ابراهیم حقیقی» که رکورد طراحی پوستر جشنواره‌های فیلم فجر را در دست دارد، آن‌ها را طراحی کرده‌اند. حقیقی همچنین طراح اصلی نشانه جشنواره فیلم فجر است.
در روزهای گذشته، پس‌از رونمایی از پوستر چهل‌وسومین دوره جشنواره فیلم فجر با عکسی از عزیز ساعتی و طراحی ابراهیم حقیقی، انتقادهایی نسبت به آن مطرح و در نهایت اعلام شد که پوستر این جشنواره اصلاح می‌شود. این درحالی است که ابراهیم حقیقی طی یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده، اعلام کرده است که نسخه نهایی پوستر نتیجه تغییرات نادرست توسط گروهی دیگر است.
ابراهیم حقیقی «طراح گرافیک، عکاس و کارگردان هنری» که رکورددار طراحی پوستر جشنواره‌های فیلم فجر و همچنین طراح نشانه اصلی این جشنواره است، در مطلبی که در اختیار ایسنا قرار داده، نوشته است:
«هیچ‌گاه در دوران معیشت حرفه‌ای خود فکر نمی‌کردم که پوستر بیش از کتاب و جلد کتاب این‌قدر اهمیت دارد. برای ما همیشه، پوسترها منابع اطلاع‌رسانی و اخبار جمعی شهری بودند و اگر از سلیقه و زیباشناسی نوین بهره‌ای داشتند می‌ستودیم و یکی را از آنِ خود می‌کردیم و گنجینه‌ها می‌ساختیم از یادگارهای دوران، از بابت وقایع هنری و هم از بابت طراحی گرافیک که نو بودند، می‌شد که زیبا باشند و خاطره‌انگیز، می‌شد که به موزه‌اش سپرد که سپردیم.
اما موضوع پوستر جشنواره‌های فیلم و تئاتر فجر در سال‌های اخیر همیشه جذاب و خبرساز بوده‌اند. همیشه نه، گاهی، به مقتضای زمانه و هم‌اندیشی جامعه نسبت به گذرها و گذارها از التهاب‌ها و سختی‌ها. جامعه روشن‌فکر و پی‌جوی هنر نیز همسو با همگان خود را در این اخبار دخیل می‌داند و بازخواه. البته اگر از هنر چیزی باقی‌مانده باشد!
مردم خشم حاصل از پوسترهای زشت فیلم‌های مبتذل و سلبریتی‌های خندان را می‌بایست یک‌روز نشان دهند. سینمای مهجور و واپس‌رانده‌ی امروز ما هم در مجمع‌الجزایر عجایب اگر نه بر پرده که در پشت‌صحنه و پشت‌پرده نگران و ملتهب است. سینمایی که بعداز ممنوع‌الکار و ممنوع‌الخروج، ممنوع‌الپرواز هم شامل حالش شده. آیا غیر از این بیلبوردهای بزرگ و طویل بساز و بفروش اصلاً ما چیزی به‌نام پوستر فرهنگی داریم که در شهر نصب شده باشد؟
خشم حاصل از وقایع تاریخ و درماندگی از معیشت و بی‌پناهی هنر و دانشگاه و آموزش را درک می‌کنم. اصلاحات یک چهره در یک عکس، برای یک پوستر این‌قدر دردناک است؟ اصلاح می‌شود. نگران نباشید. جای دیگر را باید اصلاح کرد. به یاد ندارم که هیچ‌گاه یک پوستر فرهنگی در گذران تاریخ کشورها و فرهنگ‌ها این‌قدر پر اهمیت باشد. و این جای تأمل بسیار دارد.
اگرچه تغییرات نادرست توسط گروهی دیگر انجام شده، اما به شخصه همه تقصیرات طراحی این پوستر زشت و جنجال برانگیز را می‌پذیرم.
این گزارش می‌افزاید
«محمدرضا دادگر»، «رضا عابدینی»، «صادق بریرانی»، «علی وزیریان»، «مرتضی ممیز»، «مسعود دشتبان»، «سیامک فیلی‌زاده»، «حسین خسروجردی»، «مهدی محمدی»، «اسدالله یونسی»، «محمدمهدی عسگرپور»، «وحید تقی‌پور»، «محسن سیدیوسفی»، «بهزاد خورشیدی»، «میراندا انصاری»، «الهام عیوضی»، «حمیدرضا بیدقی»(طراح پوستر دوره چهل‌ودوم)، «سیدحمید شریفی آل‌هاشم»، «بیژن جناب»، «مهدی سعیدی»، «طاها ذاکر»، «مجید برزگر»، «بزرگمهر حسین‌پور» و «مسعود نجابتی» (طراح پوستر جشنواره چهل‌ویکم) از دیگر گرافیست‌ها و طراحان پوسترهای این جشنواره هستند.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین