حیات من و  آب

آب، مایه حیاتی برای تمام موجودات زنده، به‌ویژه انسان‌هاست. ادامه زندگی ما به این منبع ارزشمند وابسته است، اما نباید فراموش کنیم که بقای آب نیز در گرو عملکرد ماست. با وجود اهمیت آن، نتوانسته‌ایم این گوهر گران‌بها را بدون خطر و تهدید نگه داریم؛ چراکه همیشه به فراوانی، ارزان و بی‌وقفه در اختیارمان بوده است.
امروز اما هر از چند گاهی، زمین در برابر چشمان ساکنانش شکاف برمی‌دارد و نشست‌هایی پدیدار می‌شود. این رخدادهای تلخ، ذهن ما را متوجه رفتارهای نادرست و بی‌توجهی‌های‌مان نسبت به این نعمت الهی می‌کند. این وقایع تلخ، انعکاسی از برخوردهای ناشیانه و غیرمسئولانه ما با آب است؛ رفتاری که نه خود سامان دارد و نه آرامشی برای دیگران باقی می‌گذارد.
انسان با این همه نعمت بی‌حدوحصر، در برابر موهبتی قرار گرفته که حتی فراتر از نیاز نسل کنونی آفریده شده است. بقای همه این نعمت‌ها، وابسته به گنجینه بی‌نظیر آب است. خداوند نیز در قرآن کریم، سوره انبیاء، به این حقیقت اشاره کرده و فرموده است:
«وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ» (و هر چیز زنده‌ای را از آب قرار دادیم).
اما با مرور تاریخ تعامل بشر با آب، می‌توان رد پای سوءمدیریت‌ها و رفتارهای نابجا را مشاهده کرد. سوءاستفاده ما از این منبع حیات‌بخش، پیامدهای سنگینی بر جای گذاشته است. رودخانه‌ها خشک شده‌اند؛ زاینده‌رود به رودخانه‌ای بی‌جان بدل شده، کارون درگیر بحران‌های جدی است، تالاب‌های شادگان در وضعیت ناگواری به سر می‌برند، پریشان حال خوشی ندارد و خزر روزبه‌روز ناتوان‌تر می‌شود. خشک‌شدن چشمه‌های مهمی چون کوهرنگ نیز ضربه‌ای سخت بر روح و جانمان وارد کرده است. باور اشتباه به فراوانی آب، ما را به تکرار خطاهای گذشته سوق داده است. نه در جانمایی صنایع پرمصرف نزدیک به دریاها برنامه‌ریزی کرده‌ایم، نه در مناطقی با منابع غنی سرمایه‌گذاری درستی داشته‌ایم. الگوی مصرف آب ما چند برابر استانداردهای جهانی است و همچنان مدیریت مصرف و صرفه‌جویی را جدی نگرفته‌ایم.
از نگاه علمی، از ظرفیت دانشگاه‌ها و فناوری‌های جدید بهره کافی نبرده‌ایم و بر همان راه‌های نادرست گذشته اصرار داریم. ادامه این مسیر، ما را از آب شیرین و گوارا محروم می‌کند و بحران‌های غیرقابل‌جبرانی را پیش روی‌مان می‌گذارد. روزی خواهد آمد که از بی‌آبی و بی‌توجهی، تنها اشک حسرت بر چشمانمان جاری خواهد شد؛ درست مانند خزر، زاینده‌رود و تالاب‌هایی که امروز برای از دست‌دادن حیاتشان می‌گریند. هیچ طرح مهندسی، ازجمله انتقال آب از دریای عمان به فلات مرکزی، نمی‌تواند جایگزین مدیریت درست منابع آبی شود. اکنون زمان آن است که مسیری صحیح انتخاب کنیم و با اصلاح رویکردها، به حفظ این نعمت حیاتی بپردازیم. آینده آب، در گرو اقدامات امروز ماست.
پس ای انسان، خود می‌دانی که چه باید کرد!