«غزل سعدی و غزلواره شکسپیر» منتشر شد ، روزنامه شیراز نوین
«غزل سعدی و غزلواره شکسپیر» منتشر شد
به گزارش ایسنا، اسماعیل شفق در بخشی از مقدمه خود بر «غزل سعدی و غزلواره شکسپیر» نوشته است:
«سعدی و شکسپیر به مثابه دو خورشید در اقلیم ادبیات جهانی میدرخشند. هر دو در عالم غزلسرایی زبانزد و موردتوجهاند. شرق و غرب اگر بخواهند دو چهره بسیار شاخص در حوزه غزل به جهان معرفی کنند، بدون تردید هر دوی این چهرهها برترین نمایندههای شرق و غرباند. از منظر تنوع آثار، وزن ادبی آثار دیگر آنها نیز با همدیگر برابر و همسنگاند؛ همچنان که هملت و اتللو و مکبث در درخشش شخصیت ادبی شکسپیر نقش دارند، گلستان و بوستان سعدی نیز به سهم خود به شخصیت ادبی سعدی قوام بیشتری میدهند. همانگونه که شکسپیر در حوزه غزل در پهنه اروپا بیرقیب و تکرارناپذیر است، شکوه سعدی نیز دیدگان بسیاری از بزرگان غزل فارسی و بلکه مشرق زمین را به خود خیره ساخته است. آن بزرگانی که در قلمرو شعر فارسی به استادی سعدی اقرار کردهاند، هر دام برای برافراشتن پرچم ادبیات یک کشور بسندهاند. حافظی که میگوید: «استاد غزل سعدی است»، خودش در غرب شیفتگانی همچون ولفگانگ گوته دارد که همواره تمنای شاگردی حافظ را در دل داشته است! از سوی دیگر، شکسپیر نیز مانند سعدی ستایشگران برجستهای دارد؛ شخصیتهای ادبی نظیر الکساندر پوپ، بن جانسون، ویکتور هوگو و تی.اس.الیوت در شمار شخصیتهای برجسته اروپاییاند که از تحسینکنندگان شکسپیر هستند. ما در ادبیات فارسی در حوزه انواع ادبی، قلههایی داریم که با برجستهترین نمونههای غربی قابلقیاساند. بهعنوان نمونه، چرا در زمینه حماسهسرایی شاهنامه را با امثال ایلیاد و ادیسه به طور جدی و مبسوط نقد و بررسی نمیکنیم؟ در زمینه ادبیات عرفانی چرا آثار مولوی و عطار را با آثار مایستر اکهارت و کییر کگارد نمیسنجیم؟ باید جرئت کنیم که به شاهکارهای جهانی نزدیک شویم و شاهکارهای ادب فارسی را با آنها تطبیق بدهیم. اگر صرفاً رنگ روزمره سیاسی یا اجتماعی به خود میگرفتند، با کوچکترین تغییر و تحول یا جابهجایی سیاسی و اجتماعی محو و نابود میشدند. فایده دیگری که بر این مقایسهها و نقدهای تطبیقی مترتب است، این است که رازهای ماندگاری آنها، که قطعاً از جنس اصلیترین دغدغههای بشری هستند، خود را نشان میدهد. مقایسه سعدی و شکسپیر صرفاً مقایسه دو چهره ادبی نیست؛ مقایسه بیمها و امیدها و ایدئالها و دلواپسیهای دو اَبرانسان هنرمند است؛ یکی از شرق و دیگری از غرب که کنشها و واکنشها و احوال مردمان روزگار خود را نشان داده و خیر و شر را با زبان هنر بازتاب میدهند. دغدغههای اصلی هر دو شاعر هنوز هم جزو دغدغههای ماست، حرص و آز و عشق و نفرتی که سعدی و شکسپیر بر آنها تمرکز کرده بودند، هنوز هم دامنگیر ماست. این است که وقتی آثار سعدی یا شکسپیر را میخوانیم، احساس میکنیم که آنها یکی از ما هستند. هریک از این دو چهره شاخص ادبی اندیشهها و ایدئالهای خود را بهگونهای خاص عرضه کردهاند. در حوزه غزل، به خاطر حضور دین و عرفان در فرهنگ ایرانی و رواج آرای شیخ روزبهان بقلی شیرازی در فارس و نیز آموزههای شیخ شهابالدین سهروردی که شیخ شیراز بدو ارادت خاصی داشته است، گاهی میبینیم که تفکیک معشوق زمینی از غیرزمینی و عشق ناسوتی از لاهوتی در برخی از غزلیات وی دشوار است. ولی برعکس، در غزلوارههای شکسپیر اشارههایی از این دست شفاف و یکرویه هستند. نوعی خلوص و صداقت در کلام شکسپیر هست که همانها ما را با خود میبرد. اما کیفیت آثار ادبی در تاریخ ادبیات انگلیس همیشه چنین ارجمند و باشکوه نبوده است که در آثار شکسپیر میبینیم. در اوایل کار شکسپیر، شاخههای گوناگون شعر و نمایش به حدی از ابتذال رسیده بود که جان گوسون نویسنده انگلیسی در سال ۱۵۷۹ کتابی در هجو این ابتذال ادبی نوشت. و در آن کتاب به صراحت گفت که این کتاب را برای حمله به شاعران و بازیگران مسخره روزگارم نوشتهام که بسیار نالایق و جزو طفیلی جامعه هستند. بعداً سِر فیلیپ سیدنی ناچار شد که کتاب دفاع از شعر را برای مرمت ارزشهای ازدسترفته شعر و نمایش و سر پا نگه داشتن آن بنویسد. این اشاره مختصر در اینجا ضروری بود تا خواننده این سطور بیشتر پی به ارزشهای هنری آثار شکسپیر ببرد. او در چنین محیط ادبی بود که گوهر سخن را از زیر دست و پای هنرناشناسان درآورد و بدان قدر بخشید و بر صدر نشاند...»
«غزل سعدی و غزلواره شکسپیر: تحلیل و سنجش ادبی» نوشته اسماعیل شفق در ۲۱۲ صفحه با شمارگان ۳۳۰ نسخه و بهای ۲۳۰هزار تومان در انتشارات مروارید راهی بازار کتاب شده است.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین