میثم محجوبی- گروه خبر
در حرکتی مهم و شایسته، امسال پویشی به‌نام «نه به تصادف» با ابتکار وزارت بهداشت و درمان برنامه‌ریزی شده و ارگان‌ها و دستگاه‌های مختلفی هم در آن مشارکت دارند تا بلکه بتوانند از آمار تأسف بار و سنگین تصادفات که هر ساله منجر به تلخ شدن کام بسیاری از خانواده‌های ایرانی می‌شود، بکاهند.
به‌مناسبت راه‌اندازی این پویش، روز چهارشنبه رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز در یک نشست خبری، به بیان جزئیات این طرح پرداخت.
بصیر هاشمی ابتدا گفت: با توجه به آماری که در کشور وجود دارد، سالانه نزدیک به 20‌هزار نفر در سوانح رانندگی جان خود را از دست می‌دهند و 800‌هزار نفر نیز مصدوم و مجروح می‌شند.
او با بیان اینکه بیشتر قربانیان حوادث، جوان هستند و نیروی مولد کشور محسوب می‌شوند، این اتفاقات را خسارتی بزرگ برای کشور برشمرد و گفت: به‌ویژه در ایام نوروز به‌دلیل مسافرت بیشتر، پرداختن به این موضوع حساسیت بیشتری دارد و استان فارس به‌عنوان یکی از استان‌های پر رفت و آمد و پر جاذبه، به‌دلیل تعدد ترددهای بین شهری، متأسفانه آمار تلخ بیشتری نیز در خود جای داده است.
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز افزود: به همین خاطر پویش نه به تصادف از ابتدای اسفند تا 20 فروردین با کمک ارگان‌های مختلف راه‌اندازی شده و به همه توصیه می‌کنیم به آن بپیوندند و به گوش دیگران هم برسانند؛ چون هر چقدر تصادفات کم‌تر باشد، ما آسیب‌های جانی و مالی کم‌تری خواهیم داشت.
وی گفت: از طرفی مجروحین تصادفات، طبیعتاً به بیمارستان‌ها منتقل می‌شوند و این بار بسیار زیادی را به مراکز درمانی تحمیل کرده و درمان بیماران را مشکل‌تر می‌کند.
هاشمی در ادامه به اهمیت فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی مردم در حوزه تصادفات جاده‌‍ ای اشاره کرد و گفت: از دلایل دیگر که در کاهش تلفات جاده‌ای مؤثر است، می‌توان به عوامل زیرساختی مانند ارتقای کیفیت جاده‌ها اشاره کرد، تولید خودروهای ایمن‌تر و با امکانات بهتر هم می‌تواند نقش بسزایی در کاهش تصادفات داشته باشد.
وی گفت: تصادفات منجر به افزایش مصدومانی می‌شود که بار زیادی را بر بیمارستان‌ها تحمیل می‌کنند، بیمارستان‌های ما درحال‌حاضر با چالش‌های زیادی مواجه هستند و وقوع تصادفات این بار ناخواسته را افزایش می‌دهد که روند درمان را برای بیماران دشوارتر می‌کند؛ بنابراین هر چقدر بتوانیم با ارتقای فرهنگ رانندگی و افزایش آگاهی عمومی آمار تصادفات را کاهش دهیم، منابع خود را حفظ کرده و مهم‌تر از آن، جان انسان‌های بیشتری را نجات خواهیم داد.
رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز با اشاره به اینکه نیمی از سوانح رانندگی به عوامل انسانی مرتبط است که این موارد قابل پیشگیری هستند، گفت: ارتقای فرهنگ رانندگی و توجه به توصیه‌های لازم می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش آمار تصادفات داشته باشد، همچنین مسائل مربوط به کیفیت خودروها و زیرساخت‌های جاده‌ای و راه‌ها نیاز به توجه بیشتر و همکاری نهاد‌های مختلف دارد.
هاشمی ادامه داد: هم‌اکنون ستاد تسهیلات نوروزی در دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز مستقر شده و برنامه‌ریزی‌های لازم برای آمادگی بیشتر درصورت بروز حوادث انجام شده است؛ امیدواریم که با تلاش جمعی، بتوانیم از این چالش‌ها عبور کنیم و نوروزی ایمن‌تر و شادتر داشته باشیم.
معاون درمان دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز نیز در این نشست با اشاره به اینکه تصادفات جاده‌ای به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل مراجعه به بیمارستان‌ها در ایام نوروز معرفی شده است، گفت: آمارها نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱، تعداد مراجعین به بیمارستان‌ها به‌دلیل تصادفات ۷ درصد افزایش یافته است اما با مداخلات انجام شده، مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات ۳۰ درصد کاهش یافته است.
امین نیاکان گفت: راه‌اندازی سامانه یکپارچه داده‌های بیماران تصادفی، استفاده از پروتکل‌های یکسان در تمام بیمارستان‌ها و تلاش مضاعف کادر بهداشت و درمان، ازجمله اقدامات مؤثر در این کاهش مرگ‌ومیر بوده است.
او با بیان اینکه سال گذشته در استان فارس، تقریباًً‌ هزارو۵۰۰ نفر بر اثر سوانج رانندگی جان خود را از دست داده‌اند، گفت: عامل انسانی به‌عنوان اصلی‌ترین دلیل تصادفات معرفی شده است و یقیناً فرهنگ‌سازی به‌صورت مستمر در این زمینه منجر به کاهش تلفات جاده‌ای خواهد شد.
به گفته وی، وزارت بهداشت در تحقق هدف اصلی این پویش نقش اساسی دارد که بهبود امکانات اورژانس ازجمله افزایش آمبولانس‌ها و پایگاه‌های جاده‌ای، تجهیز بیمارستان‌ها به وسایل و ابزارهای نوین و همچنین جذب متخصصان بر عهده ماست که در تلاشیم با تلاش‌های مضاعف این بخش از مسئولیت خودمان را به بهترین شکل به انجام رسانیم.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز نیز در این نشست با اشاره به اینکه ۷ الی ۹ درصد سهم درآمد ناخالص ملی کشور به تصادفات اختصاص یافته است، افزود: این درحالی است که سهم بودجه وزارت بهداشت کم‌تر از ۴ درصد است؛ یعنی تصادفات جاده‌ای و سوانح رانندگی ۲ برابر بودجه سلامت را به خود اختصاص داده است.
اورنگ ایلامی با اشاره به اینکه بیش از ۳۰۰‌هزار مصدومین تصادفی در کشور دچار، نقص عضو و ناتوانی شده‌اند، افزود: آمار تصادفات در استان فارس نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، تعداد تلفات به ترتیب یک‌هزارو۵۶۷ نفر در سال ۱۴۰۲، یک‌هزارو۶۱۴ نفر در سال ۱۴۰۱ و در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۳، ۷۸۲ نفر در تصادفات جان خود را از دست داده‌اند.
وی با اشاره به اینکه بیش‌ترین تلفات مربوط به جاده‌های برون‌شهری با آمار ۶۴‌درصدی است، افزود: استان‌های فارس، تهران، خراسان رضوی، اصفهان و خوزستان در صدر فهرست بیش‌ترین تصادفات هستند؛ عامل انسانی با ۵۰ درصد به‌عنوان سهم اصلی در این سوانح نقش دارد، درحالی‌که راه‌ها ۲۰ درصد، وسایل نقلیه ۱۲ درصد و شرایط محیطی و جوری ۱۶ درصد بوده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز با اشاره به اینکه ارتقای فرهنگ عمومی راهنمایی و رانندگی به‌عنوان اصلی‌ترین عامل کاهش تصادفات جاده‌ای است، گفت: ارتقای کیفیت خودروها، افزایش نظارت پلیس با ارائه راهکارهای هوشمندانه و همکاری نهادهای مختلف ازجمله وزارت راه‌وشهرسازی در اصلاح نقاط حادثه‌خیز نیز در کاهش این آمار مؤثر خواهد بود.
ایلامی در ادامه به تجربه موفق کشور سوئد اشاره کرد و افزود: این کشور با اجرای برنامه‌هایی با چشم انداز کاهش تصادفات جاده‌ای به صفر از سال ۱۹۹۸ تاکنون، میزان مرگ‌ومیر حوادث جاده‌ای را به کم‌تر از ۲ نفر در هر صد‌هزار نفر رسانده است؛ این درحالی است که این رقم در میانگین جهانی ۱۸ در صد‌هزارودر استان فارس تقریباً ۳۵ در صد‌هزار است.
رئیس اورژانس فارس نیز در ادامه با اشاره به اینکه طی یک سال اخیر ۲۰ آمبولانس به ناوگان اورژانس فارس اضافه شده است، گفت: از این تعداد ۱۳ آمبولانس با تخصیص اعتبار از وزارت بهداشت و مابقی به کمک خیرین به چرخه سلامت فارس اضافه شده است. به گفته مسعود عابد، طبق استاندارد اورژانس کشوری ۳۰۶ پایگاه جاده‌ای باید در فارس فعال باشد که درحال‌حاضر با کمبود ۱۲۰ پایگاه مواجه هستیم و این عوامل ممکن است در کیفیت خدمت‌رسانی به مردم، چالش‌هایی را ایجاد کند و ما به دنبال ایجاد راهکارهای مؤثر در رسیدن به استاندارد کشوری هستیم. وی با اشاره به اینکه سن فرسودگی برخی آمبولانس‌ها بالا رفته است و با وجود بسیاری از تلاش‌ها در این حوزه همچنان چالش‌هایی وجود دارد، افزود: آمبولانس‌هایی که به‌عنوان استوک شناخته می‌شوند، باید به سرعت جایگزین و به چرخه خدمت بازگردند. همچنین هزینه‌های بالای تعمیرات و ارزش آمبولانس‌ها از دیگر چالش‌های ماست؛ بااین‌حال، اقدامات مثبتی با تلاش دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز درحال انجام است که این تغییرات به‌زودی محقق خواهد شد.