گناهکاران

گناه خودروسازان ما که یکی دو تا نیست. اتومبیل‌های ناامن قاتل میلیون‌ها ایرانی است و کمتر خانواده‌ای پیدا می‌شود که رخت ماتم و عزا به دلیل قربانی شدن عزیزانشان در تصادفات رانندگی و حوادث جاده‌ای بر تن نکرده باشند.
شکایت‌های مردمی و اظهارنظرهای کارشناسان و سخنان صریح پلیس هم نتوانسته تغییری در تیراژ انبوه آن‌ها ایجاد کند و خودروهای ناامن به سردمداری خانوده فرتوت پرایدها و پژوها همچنان و با قدرت فراوان بر مدار تولید قرار دارند. شاید اگر فشارهای قانونی نبود، اکنون شاهد همان خرده‌اصلاحات اولیه و اجباری هم نبودیم و شمار بیشتری از مردم در مسلخ خودروسازان قربانی می‌شدند. متأسفانه غول‌های خودروسازی ما دریافته‌اند مردم ایران از سرناچاری و مظلومیت و برای همیشه مشتری وفاداری برای خانواده پرایدها می‌مانند و طرح‌های فروش آن‌ها هیچ‌وقت روی زمین نخواهد ماند.
گناه خودروسازان ما که یکی دو تا نیست. برای دهه‌های متمادی نشانی از خلاقیت و نوآوری در بسیاری از محصولاتشان دیده نمی‌شود و خانواده پرایدها و پژوها با تغییرات جزئی و تبلیغات اعجاب‌آور روانه بازار می‌شوند. متأسفانه در طول دهه‌های اخیر هیچ‌یک از مدیران ما این شجاعت را نداشتند تا تغییری در این سلسله معیوب ایجاد کرده و فرش قرمزی برای خودروسازان جهانی پهن کنند. در عصر کوتاه برجام شاهد بازگشت نسل جدیدی از اتومبیل‌های استاندارد به ایران بودیم، ولی متأسفانه محصولات برجامی در سبد خرید اقشار فرودست و متوسط جامعه قرار نمی‌گرفت و بسیاری از مردم نتوانستند از این سفره موقت بهره‌مند شوند. هرچند که خریداران اتومبیل‌های جدید هم این روزها با بحران کمبود و گرانی قطعات روبه‌رو شده‌اند و کسی نمی‌داند چه نوع قراردادی با خودروسازان فرامرزی بسته شد که آن‌ها توانستند در چشم‌برهم‌زدنی بساط خود را از ایران جمع کرده و خریداران ایرانی را به حال خود رها کنند.
گناه خودروسازان ما که یکی دو تا نیست. هر روز حباب قیمت غول‌های خودروساز وطنی بزرگ‌تر می‌شود و این در حالی است که این تورم نشانی از ترکیدن هم ندارد. وقتی پراید در کانال سیصدمیلیون تومانی قرار گرفت، بسیاری از ما به آن نگاه آخرالزمانی داشتیم و باور آن سخت و دشوار و ثقیل بود. اما کمی بعدتر به این باور رسیدیم که هیچ سونامی اقتصادی در بازار ایران دور از انتظار نیست و نمودار افزایش قیمت‌ها به سوی بی‌نهایت میل دارد. با این شرایط دیگر خرید اتومبیل ناامن، غیراستاندارد و تاریخ‌مصرف‌گذشته‌ای همچون پراید هم برای خانواده ایرانی تقریباً محال به نظر می‌رسد و شاید چاره‌ای جز خرید موتورهای وسپای به‌جامانده از جنگ جهانی دوم نداریم.
گناه خودروسازان ما که یکی دو تا نیست. بسیاری از مردم از خدمات پس از فروش و گارانتی محصولات وطنی گلایه دارند و این در حالی است که در صف طویل نمایندگی‌ها نشان پرشماری از اتومبیل‌هایی دیده می‌شود که از تولید آن‌ها مدت کوتاهی سپری شده است. وزارت صمت تلاش می‌کند فعالیت‌های خودروسازان را به صورت دائمی رصد کرده و آمار جامعی از کیفیت محصولات وطنی به دست آورد. اما اگر از مردم بپرسیم، همچنان درصد مهمی از جامعه از خدمات پس از فروش خودروسازان وطنی رضایت نداشته و محصولات چشم‌بادامی‌ها را با همه معایب و مشکلاتشان ترجیح می‌دهند.
اما این پایان ماجرا نیست. هنوز می‌توان امیدواری مردم را به صنعت خودروسازی ایران تقویت کرد و هنوز مردم ما از سرناچاری و مظلومیت به پرایدها و پژوهای تاریخ‌مصرف‌گذشته روی خوش نشان می‌دهند. شاید مهم‌ترین شاه‌کلید عبور از شرایط بحرانی در دست دولتمردان باشد. شاید اگر دولت‌ها در سنوات پیشین پای خود را از صنایع خودروسازی عقب کشیده و آن‌ها در مسیر حقیقی خصوصی‌سازی قرار گرفته بودند، امروز با چنین بحران‌های کلانی روبه‌رو نبودیم. تجربه نشان داده است بخش خصوصی در عرصه تولید، خلاقیت، مدیریت منابع، توانایی خطرپذیری، رسیدگی به معیشت کارگران و بسیاری دیگر از این مؤلفه‌های حیاتی کارنامه درخشانی دارد. البته به شرطی که امور به دست بخش خصوصی حقیقی یعنی مردم سپرده شده و مدیریت غول‌های خودروسازی ایران با احترام به اصول شایسته‌سالاری و مردم‌مداری به پیش رود. در طول دهه‌های اخیر، گناه خودروسازان ما یکی دو تا نبوده است.