سعیدرضا امیرآبادی- گروه گزارش
amirabadi_shznvn@yahoo.com

///اشاره: 
شهرهای پایدار با مشارکت شهروندان ساخته می‌شوند. مدیریت شهری موظف به گسترش زیرساخت، آموزش و فرهنگ‌سازی است و در پرتو مشارکت شهروندان می‌توان به مرز شهرهای ایدئال نزدیک شد. 
امروزه گسترش زیرساخت‌های حوزه حمل‌ونقل به عنوان یکی از شاخصه‌های مهم کلان‌شهرها در راستای توسعه پایدار شناخته می‌شود و شهرداری شیراز گام‌های پرتوانی در این حوزه برداشته است. هزینه احداث هر کیلومتر مترو بالغ بر 50میلیون یورو است و این پروژه در چهارگوشه شیراز با قدرت به پیش می‌تازد. شورای اسلامی شهر با مصوبه‌هایی راهگشا بستر نوسازی ناوگان تاکسی‌رانی و اتوبوس‌رانی را در شرایط سخت تورم فراهم کرده و شهرداری شیراز در حال گسترش عدالت‌محور آزادراه‌ها، بزرگ‌راه‌ها، پل‌ها و زیرگذرها در پهنه سومین حرم اهل بیت(ع) است.
 هدف‌گذاری مدیریت شهری برای ارتقای حمل‌ونقل
حال با این پیش‌فرض که سرانه حوادث رانندگی در ایران با آمارهای جهانی تفاوت معنا دارد، شهرداری شیراز نسبت به آموزش و فرهنگ‌سازی در پارک‌های ترافیک برای دانش‌آموزان اقدام می‌کند و تورهای شهروندی گسترده‌ای به منظور آشنایی و فرهنگ‌سازی در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک برقرار است. با این مقدمه نوبت به شهروندان می‌رسد که رسالت شهروندی خود را نسبت به شهرراز ایفا کنند.
حضور خودروهای تک‌سرنشین در مرکز کلان‌شهر، محلی از اعراب ندارد و نگهداری از ناوگان حمل‌ونقل عمومی به عنوان یک وظیفه همگانی برشمرده می‌شود. 
از سوی دیگر به یاد داشته باشیم سرانه حوادث رانندگی در ایران به‌مراتب بیشتر از آمارهای جهانی است. اگرچه راه‌های ناایمن و خطای رانندگان در ازیاد آمار تصادفات نقش اصلی را ایفا می‌کند، اما کیفیت وسیله نقلیه در این میان نقش مهمی دارد. جاده‌های ایران هنوز جولانگاه اتومیبل‌های تاریخ مصرف گذشته هستند و با رسیدگی و ایمن‌سازی آن‌ها می‌توان از بروز سوانح تا حدود زیادی پیشگیری کرد.
برای تحقق این موضوع، قانون معاینه فنی به عنوان یک الزام در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفته است.
 معاینه فنی، دوستدار ایمنی و محیط‌زیست
معاینه فنی خودرو یکی از مراحل حیاتی در نگهداری و بهره‌برداری از وسایل نقلیه است. این معاینه به منظور اطمینان از ایمنی، کارایی و تطابق با استانداردهای زیست‌محیطی انجام می‌شود و در فواصل زمانی معین، انجام آن ضروری است. 
معاینه فنی خودرو نقش مهمی در بهبود ایمنی جاده‌ها، کاهش تصادفات و حفظ محیط‌زیست دارد. این معاینه می‌تواند مشکلات پنهان خودرو را شناسایی کرده و از بروز خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کند. همچنین، تطابق خودرو با استانداردهای زیست‌محیطی به کاهش انتشار گازهای مضر کمک می‌کند. یکی از موارد مهم در معاینه فنی بررسی سیستم ترمز است. عملکرد صحیح سیستم ترمز یکی از مهم‌ترین عوامل ایمنی خودرو برشمرده می‌شود که در این مرحله، ترمزهای جلو و عقب و همچنین ترمزدستی بررسی می‌شوند. در ادامه سیستم تعلیق، روشنایی، سیگنال‌ها، میزان آلایندگی، سیستم خنک‌کننده و روغن‌کاری، لاستیک‌ها، شاسی و بدنه موردبررسی قرار می‌گیرد.
 مشارکت شهروندان در هوای پاک
معاینه فنی خودروها عموماً در سه بخش بررسی سیستم ایمنی خودرو، بازدید چشمی و اندازه‌گیری آلاینده‌ها با استفاده از روش دستگاهی صورت می‌پذیرد.
مهم‌ترین اهداف معاینه فنی در پیشگیری از حوادث و تحقق هوای پاک خلاصه می‌شود. با انجام معاینه فنی می‌توان امید داشت آمار بریدن ترمز کاهش یابد، از انحراف خودرو پیشگیری شود، عیب‌ها قبل از بروز خسارت‌های سنگین شناسایی شوند و مهم‌تر از همه میزان آلایندگی خودروها در هوای شهر کاهش یابد. به یاد داشته باشیم شیراز پرچم‌دار پایتخت محیط‌زیستی آسیاست و این مزیت گران‌بها با تلاش‌های مدیریت شهری و مشارکت شهروندان محقق خواهد شد. امروزه بسیاری از کلان‌شهرهای ایران در آرزوی یک روز هوای پاک می‌سوزند و این در حالی است که شیراز در سال گذشته سبزپوش بود.
 آغاز نهضت معاینه فنی در کلان‌شهر شیراز
در همین راستا، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری شیراز از ممنوعیت تردد خودروهای فاقد معاینه فنی در شیراز از 6 اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ خبر داد.
هادی شه‌دوست شیرازی از آغاز طرح جلوگیری از تردد خودروهای فاقد معاینه فنی در سال جدید خبر داد و گفت: بر اساس قانون هوای پاک، خودروها تا ۴ سال از تاریخ ساخت خود نیاز به اخذ معاینه فنی ندارند و از سال پنجم به بعد موظف به دریافت معاینه فنی هستند؛ بر این ‌اساس شهروندان دارای خودروی فراتر از این سابقه، لازم است با مراجعه به مراکز فنی نسبت به اخذ معاینه فنی تا قبل از اجرای طرح اقدام کنند تا مشمول جریمه معاینه فنی نشوند.
وی با تصریح بر این موضوع که شیراز به‌عنوان پایتخت زیست‌محیطی آسیا با هوای پاکیزه و کلان‌شهری پاک است، گفت: ما کلان‌شهر پاک ایران هستیم و باید این پاکی را با امانت‌داری به نسل‌های آینده هدیه دهیم.
 معاون شهردار شیراز با اشاره به قرارگرفتن هسته مرکزی شهر شیراز در معرض آلودگی تصریح کرد: مدیریت شهری مکلف است به‌لحاظ قانونی این کار را انجام دهد که در این راستا مصوبات قانونی آن اخذ شده و پلیس راهور نیز همراهی لازم را دارد و تمامی خودروها برای ورود به هسته مرکزی شهر باید گواهی معاینه فنی داشته باشند. شه‌دوست شیرازی با بیان اینکه ممنوعیت از طریق سامانه‌های هوشمند و بدون دخالت انسانی اعمال خواهد شد، عنوان کرد: محدوده مرکزی تحت این قانون شامل شمال به خیابان ساحلی، جنوب به بولوار سیبویه، شرق به بولوار زینبیه و غرب به خیابان ملاصدرا خواهد بود. وی با اشاره به نصب بیش از ۶۰ سامانه هوشمند ثبت تخلف محدوده کم‌آلاینده LEZ در نقاط مرکزی شیراز گفت: این طرح با هدف کاستن از آلایندگی ناشی از تردد خودروهای فرسوده و همچنین خودروهای آلاینده در سطح شهر شیراز اجرا می‌شود. به گفته معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری شیراز، در این طرح خودروهای فرسوده و آلاینده که فاقد معاینه فنی باشند، از طریق سامانه‌های هوشمندی که در تمامی مبادی ورودی و خروجی محدوده LEZ نصب شده، جریمه خواهند شد و باتوجه‌به تعدد سامانه‌ها ممکن است در هر بار تردد، برای خودروهای فاقد معاینه فنی یک قبض جریمه صادر شود. این مقام مدیریت شهری در عرصه ترافیک همچنین از آمادگی ۶ مرکز معاینه فنی در شیراز از ساعت ۷ صبح تا ۱۹ به‌صورت یکسره در خدمت به شهروندان خبر داد.