هفته ترویج فرهنگ پهلوانی و زورخانه‌ای در حالی در استان فارس برگزار می‌شود که مسئولان ورزشی این استان بار دیگر بر لزوم گسترش فرهنگ جوانمردی و پیوند آن با ورزش تأکید کردند. اما در دنیای پرهیاهو و پرتنش ورزش ایران، باید از خود پرسید آیا واقعاً ترویج فرهنگ پهلوانی محدود به یک هفته و چند برنامه فرهنگی می‌شود؟ و آیا این حجم از فعالیت‌های نمایشی می‌تواند عملاً به تغییراتی بنیادین در جامعه ورزشی و اخلاقی کشور منجر شود؟
نشست خبری هفته ترویج فرهنگ پهلوانی با حضور مسئولان ورزش استان فارس، فرصت خوبی بود تا بر اهمیت این مقوله در ورزش تأکید شود. اما جای سؤال دارد که آیا در این برنامه‌ها، مشکل اصلی ورزش کشور که همان بی‌اخلاقی‌های گسترده در رشته‌های پرطرف‌دار همچون فوتبال و کشتی است، نادیده گرفته می‌شود؟
ورزش زورخانه‌ای؛ نماد فرهنگ و تاریخ ایران
رحیم خداجو، مدیرکل ورزش و جوانان استان فارس، در این نشست با اشاره به جایگاه ویژه ورزش زورخانه‌ای در فرهنگ ایرانی، به فعال بودن ۸۴ زورخانه در سطح استان و ۲۴ زورخانه در شیراز اشاره کرد. به گفته او، این رشته نه‌تنها یک ورزش است، بلکه بخشی از تاریخ و فرهنگ ایران محسوب می‌شود.
این آمار و اظهارات خوشایند است، اما در مقابل سؤالی که باید پرسید این است: آیا این توسعه در حوزه زورخانه‌ای و ترویج فرهنگ پهلوانی در این رشته، می‌تواند به ریشه‌کن کردن بی‌اخلاقی در دیگر رشته‌ها مانند فوتبال و کشتی کمک کند؟ آیا در استان فارس به اندازه کافی برای رشته‌های پرطرف‌دارتر که فرهنگ پهلوانی در آن‌ها بیشتر مورد غفلت قرار می‌گیرد، برنامه‌های فرهنگی و آموزشی وجود دارد؟
نصیر پیرانی، رئیس اداره امور فرهنگی اداره‌کل ورزش و جوانان فارس، از تدوین برنامه‌های فرهنگی ویژه این هفته خبر داد. اما این برنامه‌ها در عمل چقدر می‌توانند به اصلاح رفتارهای غیراخلاقی در ورزشکاران اثرگذار باشند؟ برنامه‌هایی که اغلب در یک هفته برگزار می‌شوند، آیا می‌توانند به تغییرات پایدار در اخلاقیات ورزش منجر شوند یا فقط جنبه تبلیغاتی دارند؟
ترویج فرهنگ پهلوانی یا نمایش رسانه‌ای؟
شکرالله مسکویی، رئیس سازمان بسیج ورزشکاران فارس، نیز در این نشست بر اهمیت فرهنگ پهلوانی تأکید کرده و به «مدال‌آورانی» که به شهدا تقدیم کرده‌اند اشاره کرد. او همچنین به شعار امسال مقام معظم رهبری در زمینه سرمایه‌گذاری و تولید پرداخته و از تلاش برای اشتغال ورزشکاران قهرمان صحبت کرده است. این سخنان ارزشمند اما در عمل چه نقشی در بهبود وضعیت اخلاقی ورزشکاران و پیوند آن‌ها با فرهنگ پهلوانی دارد؟ وقتی بی‌اخلاقی‌هایی همچون حواشی در مسابقات فوتبال و کشتی در سطح ملی روزبه‌روز بیشتر می‌شود، آیا فقط توجه به بخش‌های نیکوکارانه ورزشکاران می‌تواند راهگشا باشد؟
ورزش استان فارس، نیازمند نگاه جامع‌تری به اخلاق ورزش
حسن حسینی، رئیس هیئت پهلوانی و زورخانه‌ای فارس، نیز در سخنان خود بر جایگاه جهانی ورزش زورخانه‌ای تأکید کرد و گفت که ثبت این ورزش در یونسکو نشان‌دهنده نقش آن در ارتقای فرهنگ بشری است. اما این سخنان باید از خود سؤالی مهم را برانگیزد: آیا واقعاً فرهنگ پهلوانی در این سطح فقط در ورزش زورخانه‌ای خلاصه می‌شود؟ چرا ما در ورزش‌های پرطرف‌دارتر که اغلب جوانان به آن‌ها علاقه دارند، نمی‌توانیم همچنان شاهد ترویج اخلاق جوانمردی باشیم؟
در‌حالی‌که در برنامه‌های هفته ترویج فرهنگ پهلوانی، از تجلیل از مروجان فرهنگ پهلوانی تا حضور در نماز جمعه و گلزار شهدا پیش‌بینی شده است، همچنان باید از خود پرسید: آیا این فعالیت‌ها قادرند به تغییرات اساسی در رفتار و اخلاق ورزشکاران، به‌ویژه در رشته‌های پرطرف‌دار در استان فارس منجر شوند؟ آیا صرفاً نام‌گذاری روزها و برگزاری نشست‌های خبری به‌تنهایی کافی است تا فرهنگ پهلوانی در ورزش استان فارس ریشه‌دار شود؟
واقعیت تلخ این است که ترویج فرهنگ پهلوانی در جامعه ورزش نه در یک هفته، بلکه در یک فرایند بلندمدت و با اقدامات اساسی در تمامی رشته‌های ورزشی به‌ویژه در رشته‌های پرطرف‌دار مانند فوتبال و کشتی تحقق خواهد یافت. تا زمانی که برنامه‌های فرهنگی فقط در سطحی نمایشی و مقطعی برگزار شوند و حمایت از اخلاق در ورزش به شعارهای هفته‌ای محدود باشد، نباید انتظار تغییرات بنیادین در رفتار ورزشکاران را داشت.
یک هفته کافی نیست
ترویج فرهنگ پهلوانی در ورزش استان فارس به یک نگاه و رویکرد جامع نیاز دارد. تنها با پیوند اخلاق، آموزش و ایجاد ساختارهای حمایتی برای ورزشکاران در تمامی رشته‌هاست که می‌توان به جلب اعتماد عمومی و ریشه‌کنی مشکلات اخلاقی در ورزش امیدوار بود. شاید وقت آن رسیده که این موضوع از یک هفته در سال به یک برنامه دائمی و عملیاتی تبدیل شود.