کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر امیدواری‌ها به کاهش قیمت کالاهای وابسته به ارز را افزایش داده اما در عمل بازاریان با نرخ‌های سابق معاملات خود را شکل می‌دهند و به نظر می‌رسد تعدیل نرخ‌ها امری زمان‌بر باشد.به گزارش ایرنا، اگرچه از زمان اعلام برگزاری مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، بازارها به آن واکنش مثبت نشان دادند و انتظارات تورمی به‌خصوص در بازارهای غیررسمی کاهش داشت اما به دنبال اعلام سازنده و مثبت بودن دور اول مذاکرات در مسقط، تعدیل نرخ‌ها در بازار ارز و طلا شدت گرفت. از آنجا که قرار است دور دوم این مذاکرات غیرمستقیم نیز ۳۰ فروردین بار دیگر در مسقط برگزار شود، به نظر می‌رسد بازار در شرایط انتظاری برای اعلام نتایج مذاکرات است تا در صورت سازنده بودن دور آتی، بخش دیگری از حباب‌های قیمتی در بازار بترکد.
در این میان، انتظار عمومی مردم این است که به دنبال تعدیل‌های رخ داده در بازار ارز، نرخ کالاهایی که به نوعی به ارز وابسته هستند اعم از کالاهای ۱۰۰ درصد وارداتی و یا کالاهایی که با مواداولیه وارداتی تولید می‌شوند نیز عقب‌گرد داشته باشد که البته این انتظار هنوز از سوی بازارهای مختلف اجابت نشده و در عمل شاهد آن هستیم که حباب‌های قیمتی کم‌تر شده است نه قیمت اصلی کالا.البته باید در نظر داشت که بیش از ۷۰ درصد کالاهای وارداتی به کشور، مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای هستند که در تولید نقش دارند و از این منظر می‌توان نقش قیمت ارز را در شکل‌گیری نرخ نهایی محصولات تولیدی به وضوح مشاهده کرد.
چسبندگی قیمت‌ها در اقتصاد ایران
در این ارتباط مهدی طغیانی نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار داشت: تا زمانی که کاهش قیمت ارز تثبیت نشود و نوسان در این بازار ادامه داشته باشد، نمی‌توان انتظار داشت که با کاهش نرخ‌ها، قیمت کالاها نیز تعدیل شود. وی درباره تأثیر مذاکرات اخیر مسقط بر آینده اقتصاد ایران اظهار کرد: وقتی قیمت ارزهای عمده به‌خصوص دلار در بازار افزایش می‌یابد، قیمت نهایی سه گروه کالایی نیز دستخوش تغییر می‌شود؛ کالاهایی که تولید آن‌ها به مواد اولیه وارداتی وابسته است؛ کالاهایی که با ارز خریداری می‌شوند و سوم کالاهایی که تولید آن‌ها با ماشین‌آلاتی انجام می‌شود که تعمیر و نوسازی آن‌ها به ارز وابسته است. طغیانی ادامه داد: تأثیر ارز بر قیمت نهایی محصول در زمانی که نرخ ارز کاهشی می‌شود نیز باید قابل مشاهده باشد اما از آنجایی که در اقتصاد ایران مشکلی به نام «چسبندگی قیمتی» وجود دارد، این اتفاق به سرعت نمی‌افتد و در چنین شرایطی بلافاصله با کاهش قیمت ارز، نرخ کالاها نزولی نخواهد شد بلکه کاهش قیمت محصولات و کالاها، زمان‌بَر خواهد بود. این نماینده مجلس ادامه داد: شرط کاهش قیمت کالاها به دنبال افت نرخ ارز، این است که کاهش رخ داده در بازار ارز ثبات داشته باشد یعنی در قیمت‌های پایین‌تر، ثابت باقی‌بماند نه اینکه فقط از نوسانات شدید، بلافاصله تأثیر بگیرد.
نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با یادآوری اینکه بخشی از مواد اولیه واحدهای تولیدی، وارداتی هستند، گفت: نوسانات شدید ارزی به معنی نااطمینانی در تولید است و لذا تولیدکننده در قیمت‌گذاری محصولات خود، این نااطمینانی و نوسانات شدید ارزی را لحاظ می‌کند.
طغیانی تأکید کرد: اگر بتوانیم ثبات در اقتصاد را تقویت کنیم، به مرور چسبندگی‌های قیمت در خریدهای بعدی تعدیل شده و در عمل اثر خود را از دست می‌دهد و در قیمت‌های پایین‌تر تمام شده، ثابت باقی می‌ماند.
وی خاطرنشان کرد: دولت باید سعی کند ثبات متغیرهای قیمت کالا و محصولات را در شرایط نوسانی حفظ کند وگرنه نمی‌توانیم شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم؛ کاهش قیمت وقتی اتفاق می‌افتد که در محاسبات تولیدکننده هم آثار حذف نوسانات قیمت ارز، لحاظ شود.
نرخ ارز فقط یک متغییر اثرگذار در قیمت کالا است
عضو کمیسیون ویژه حمایت از تولید در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نرخ ارز فقط یکی از متغیرهای اثرگذار در قیمت کالاست گفت: متغییرهای متعددی روی تورم برای محاسبه قیمت تمام شده تولید، اثرگذار است که نرخ ارز تنها یکی از آن‌هاست.
طغیانی تصریح کرد:‌ اکنون تورم در ایران ناشی از قیمت تمام شده تولید نیست که اگر نرخ ارز کاهش یابد، تورم هم نزولی شود بلکه موارد دیگری چون رشد نقدینگی یا کسری‌های دامنه‌دار بودجه در سال‌های گذشته تاکنون نیز در تورم مؤثر هستند.
وی افزود: برای نمونه اکنون اقتصاد ایران با حجم بسیار بالایی از رشد نقدینگی روبه‌روست که مولود بی‌انضباطی‌های اقتصادی نظیر کسری بودجه یا بی‌انضباطی پولی و بانکی است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس تأکید کرد: روزانه حدود ۹‌هزارمیلیارد تومان به نقدینگی کشور افزوده می‌شود اما پرسش اساسی این است که آیا در کشور روزانه ۹ همت افزایش تولید رقم می‌خورد؟ این کارشناس اقتصادی یادآور شد: هرچه شکاف رشد نقدینگی با رشد تولید بیشتر می‌شود، با یک فاصله زمانی روی تورم اثر می‌گذارد؛ اگر می‌خواهیم تورم را در کشور کنترل کنیم باید کاهش رشد نقدینگی در کنار متغیرهایی مانند ثبات نرخ ارز را پیگیری کنیم تا نرخ تورم در ایران مهار شود.