با وجود تلاش‌های صورت گرفته در قالب پویش ملی «نه به تصادف»، استان فارس، همچنان در زمره استان‌های با وضعیت قرمز از نظر آمار تصادفات و تلفات جاده‌ای قرار دارد. این امر، ضرورت نگاهی دقیق‌تر و تحلیلی عمیق‌تر به اثربخشی این پویش و شناسایی نقاط قوت و ضعف آن را آشکار می‌سازد. پویش «نه به تصادف» با هدف ارتقای آگاهی عمومی و تغییر نگرش نسبت به رفتارهای پرخطر رانندگی اوایل اسفند ۱۴۰۳ از سوی وزارت بهداشت آغاز شد. استفاده از ظرفیت رسانه‌های مختلف برای انتشار پیام‌های آموزشی و هشدارهای ترافیکی، برگزاری کارگاه‌ها و سمینارها و بهره‌گیری از چهره‌های شناخته شده برای جلب توجه مخاطبان و... ازجمله اقدامات انجام شده در این پویش بوده است.
بااین‌حال، تداوم وضعیت نامطلوب استان فارس در کثرت تصادفات نشان می‌دهد که این تلاش‌ها به تنهایی کافی نبوده و نیازمند رویکردی جامع‌تر و مبتنی بر شواهد علمی است. یکی از جنبه‌های مهم در ارزیابی اثربخشی پویش‌های این چنینی، سنجش میزان تغییر در رفتار رانندگان و کاهش تخلفات ترافیکی است. آیا این پویش توانسته است به طور ملموس بر کاهش سرعت غیرمجاز، استفاده از تلفن همراه حین رانندگی و سایر رفتارهای پرخطر تأثیر بگذارد؟ پاسخ به این سؤال نیازمند انجام مطالعات پیمایشی و تحلیل داده‌های مربوط به تخلفات رانندگی در طول دوره اجرای پویش و پس از آن است. در همین راستا به سراغ عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز رفتیم تا با بهره‌مندی از دیدگاه اساتید، تحلیلی دقیق‌تر و راهکارهای مؤثرتری برای حل این مشکل پیدا کنیم.
اجرای دقیق پروتکل‌های اورژانس و توسعه پایگاه‌ها، کلید کاهش تلفات جاده‌ای
 محمدرضا زارع‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با تأکید بر اهمیت اجرای دقیق پروتکل‌های جاری اورژانس و توسعه کمی و کیفی پایگاه‌های اورژانس در سراسر کشور، این اقدامات را راهکاری مؤثر در کاهش تلفات و آسیب‌های ناشی از تصادفات رانندگی دانست.
وی در تشریح راهکارهای کاهش تصادفات، ضمن اشاره به ضرورت توجه ویژه به عوامل انسانی، اظهار کرد: به‌جای تغییر پروتکل‌های اورژانس، اجرای دقیق همین پروتکل‌های موجود می‌تواند تأثیر بسزایی داشته باشد.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: علاوه‌براین، تحقق مصوبه کشوری مبنی بر ایجاد پایگاه‌های استاندارد اورژانس، با کاهش فاصله بین پایگاه‌ها، زمان رسیدن نیروهای امدادی بر بالین مصدومان را به طور چشمگیری کاهش داده و از این طریق از میزان تلفات و آسیب‌های ناشی از تصادفات کاسته خواهد شد.
زارع‌زاده با استقبال از نقش هوش مصنوعی و سیستم‌های هشداردهنده در پیشگیری از حوادث ترافیکی، افزود: هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های تصادفات و شناسایی الگوها و نقاط حادثه‌خیز می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری ایفا کند. وی ادامه داد: همچنین، سیستم‌های هشداردهنده، چه در خودروها و چه از طریق دوربین‌های نظارتی و علائم هشداردهنده در حاشیه جاده‌ها، می‌توانند سطح هوشیاری رانندگان را افزایش دهند.
زارع‌زاده، عدم توجه و حواس‌پرتی ناشی از استفاده از تلفن همراه را یکی از مهم‌ترین عوامل انسانی در بروز تصادفات برشمرد و گفت: اهمیت آموزش رانندگی همراه با آموزش تمرکز، اعمال جریمه‌های سنگین و برگزاری مصاحبه با آسیب‌دیدگان حوادث رانندگی به‌منظور عبرت‌آموزی به شدت مؤثر است. عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز در بخش دیگری از سخنان خود به چالش‌های موجود در حوزه اورژانس پیش‌بیمارستانی اشاره کرد و افزود: ناوگان فرسوده اورژانس ۱۱۵، در سطح کشور یکی از مشکلات اساسی است که می‌تواند بر کیفیت خدمات تأثیر منفی بگذارد.
زارع‌زاده تصریح کرد: تأمین تجهیزات کافی و به‌روز، بهبود زیرساخت‌های فیزیکی، مدیریت بهینه زمان و ایجاد سیستم‌های مدیریت زمان انتظار برای بیماران و مسمومین، ازجمله اقداماتی است که می‌تواند منجر به ارائه خدمات مطلوب‌تر شود.وی به تأثیر مثبت آموزش عمومی در نجات جان افراد، به کمپین «نه به تصادف» که پیش از تعطیلات نوروز آغاز شد، اشاره کرد و آن را در کاهش تصادفات و مرگ‌ومیر مؤثر دانست و افزود: افزایش آگاهی عمومی در خصوص نحوه جابه‌جایی مصدومان و ارائه مراقبت‌های اولیه استاندارد توسط افراد عادی در صورت نیاز، می‌تواند بسیار حیاتی باشد. این مدرس دانشگاه، برگزاری دوره‌های تخصصی برای پرسنل اورژانس را ضروری دانست و یادآور شد: برگزاری دوره‌های آموزشی ویژه در زمینه مدیریت بحران، تکنیک‌های احیای قلبی-ریوی (CPR)، ارزیابی سریع مصدومان و تمرینات شبیه‌سازی شده، به ارتقای مهارت و اعتماد به نفس پرستاران و تکنسین‌های اورژانس کمک شایانی خواهد کرد. زارع‌زاده در پایان سخنان خود با بیان یک پیام تأثیرگذار در راستای پویش «نه به تصادف» گفت: هر ثانیه در جاده می‌تواند تعیین‌کننده باشد، رانندگی کنید تا زندگی کنید. توجه، احتیاط و رعایت قوانین رانندگی نه تنها جان شما بلکه جان دیگران را نیز نجات خواهد داد. به گزارش ایسنا، حسین کرمانپور، رئیس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، در اجلاس رؤسای دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور که ۲۸ فروردین در ستاد مرکزی وزارت بهداشت برگزار شد، با اشاره به رنگ‌بندی استان‌ها بر اساس آمار تصادفات در پویش «نه به تصادف»، افزود: استان فارس در کنار استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان در زمینه مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات و به همراه خراسان رضوی در بیش‌ترین آمار تصادفات، در وضعیت قرمز قرار دارد.