کارگران، قربانیان خاموش ناترازی 

ناپایداری تأمین انرژی؛ تهدیدی برای تولید، اشتغال و معیشت کارگران

در سال‌های اخیر، مسئله ناترازی انرژی چه در بخش برق و چه گاز، نه‌تنها به تهدیدی برای صنایع بزرگ و مصرف‌کنندگان خانگی تبدیل شده، بلکه شانه‌های نحیف کارگران را بیش ‌از پیش زیر بار فشارهای معیشتی خم کرده است. هربار که زمستان سرد یا تابستان گرم می‌رسد، صدای خاموشی‌های ناگهانی یا کاهش فشار گاز، مستقیماً در خطوط تولید طنین می‌اندازد و اولین قربانیان این وضعیت، کارگران واحدهای تولیدی هستند که ناگهان بیکار می‌شوند.
خاموشی تولید، خاموشی سفره کارگر
در صنایع فولاد، سیمان، کاشی و سرامیک، قطع یا محدودسازی انرژی مستقیماً به توقف تولید منجر می‌شود؛ توقفی که یعنی تعطیلی اجباری کارگاه‌ها، تعدیل نیرو یا کاهش دستمزد. کارگرانی که در این واحدها فعالیت می‌کنند، بدون حمایت‌های کافی بیمه‌ای یا ذخیره‌ مالی، عملاً با خطر سقوط به ورطه فقر مواجه می‌شوند. در چنین شرایطی، کارگران نه نقشی در ایجاد این بحران داشته‌اند و نه ابزاری برای مدیریت آن دارند؛ اما همه‌جا اولین کسانی هستند که بهای بی‌تدبیری‌ها را می‌پردازند.
نبود برنامه بلندمدت برای اصلاح الگوی مصرف
ناترازی انرژی فقط محصول کمبود منابع نیست؛ نتیجه مدیریت ناکارآمد و سیاست‌گذاری‌های کوته‌بینانه‌ای است که توسعه صنعتی را بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های انرژی گسترش داده‌اند. در عوضِ توسعه تجدیدپذیرها، به مصرف بی‌رویه سوخت‌های فسیلی ادامه داده‌ایم؛ بدون اصلاح الگوی مصرف در صنایع و خانوارها، بدون نوسازی شبکه توزیع و مهم‌تر از همه، بدون در نظر گرفتن آینده کارگران در برنامه‌های بلندمدت.
آیا وقت بازنگری نرسیده است؟
سیاست‌گذاران حوزه انرژی باید بدانند که هر ساعت خاموشی یا قطع گاز، صرفاً یک مسئله فنی نیست؛ این بحران به معنای ساعت‌های ازدست‌رفته از کار، حقوق‌های معوقه، سفره‌های کوچک‌تر و امیدهای خاک‌خورده است. باید در برنامه‌ریزی‌های کلان انرژی، جایگاه کارگر را نه به‌عنوان یک عدد در خط تولید، بلکه به‌عنوان قلب تپنده‌ چرخه اقتصادی کشور در نظر گرفت.
کارگر، محور تاب‌آوری اقتصاد 
در دورانی که اقتصاد ایران با تحریم، رکود و تورم دست‌به‌گریبان است، کارگران همچنان با کمترین منابع و حمایت‌ها، بیشترین فشار را تحمل می‌کنند. بااین‌حال، ظرفیت تاب‌آوری و سازگاری آنان همچنان باعث چرخش چرخ تولید شده است. حفظ این سرمایه انسانی در گرو تضمین امنیت انرژی برای واحدهای تولیدی است؛ وگرنه با ادامه این روند، نه‌تنها اشتغال پایدار از بین خواهد رفت، بلکه بنیان اجتماعی طبقه کارگر نیز دچار فروپاشی می‌شود.
بحران معیشت کارگران
ناترازی انرژی فراتر از یک بحران فنی یا صنعتی است. این بحران اکنون چهره‌ای اجتماعی و انسانی به خود گرفته و مستقیماً به بحران معیشت کارگران گره خورده است. چاره‌ کار نه در خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و توصیه‌های صرفه‌جویی، بلکه در اصلاح عمیق ساختار تولید، توزیع و مصرف انرژی کشور است؛ اصلاحی که باید عدالت اجتماعی را در مرکز خود قرار دهد.