مغلوب

در همه جنگ‌ها پیروز نیستیم. اگرچه کارنامه درخشانی در آزادی‌خواهی، جان‌فشانی برای میهن و قیام در برابر ستمگران زمانه داریم، اما در این جنگ سرنوشت‌ساز بیم شکست وجود دارد. به تاریخ جنگ‌ها نیم‌نگاه کوتاهی داشته باشیم.
ما از کشاکش تحریم‌ها عبور می‌کنیم. ملت بزرگ ایران دهه‌های متمادی است که از کشاکش تحریم‌های سخت و آسان عبور کرده‌اند و مکانیسم ماشه و کنوانسیون پالرمو و لیست سیاه مبارزه با پول‌شویی دیگر برگ برنده‌ای برای ما ندارد. ما طی دهه‌های اخیر همیشه در معرض تنش‌های اقتصادی و موج‌های جانکاه تورمی قرار داشته‌ایم و با فقیرتر شدن سفره‌ها آشنا هستیم و گرسنگی ما را از پای درنمی‌آورد.
در عرصه سیاست هم اوضاع از همین قرار است. سال‌های متمادی است که عبارت «برهه حساس کنونی» را پیش روی خود می‌بینیم و تسویه‌حساب‌های راست و چپ و دسیسه‌های دشمنان برای ما تازگی ندارد. تاریخ که بخوانیم، ملت بزرگ ایران همواره در برابر استعمار و استثمار سرفراز بوده است و هیچ قوم متجاوزی نتوانسته حمیت ایران و ایرانی را در هم بشکند. اما امروز با جنگی روبه‌رو هستیم که در صورت غفلت و بی‌مبالاتی در آن مغلوب می‌شویم و زمین را به دشمن می‌بازیم. ایران با بحران فزاینده کم‌آبی روبه‌روست و تازیانه‌های خشک‌سالی بر پیکر جلگه حاصلخیز وطن بیداد می‌کند. میانگین بارش سالانه نرخ کاهشی طی می‌کند و ذخایر سفره‌های آب زیرزمینی به مرز هشدار رسیده است. علی‌رغم کمبود آب، هنوز نهضت و کمپین مدیریت مصرف آن‌چنان که شایسته است جریان‌ساز نشده و شاهد هدررفت منابع در بسیاری از زمینه‌ها هستیم. در عرصه کشاورزی، کشت محصولات پرآب‌بر در مناطق خشک تداوم دارد و هنوز برخی از کشاورزان با تفکرات فسیلی و جزیره‌ای از الگوی کشت تبعیت نمی‌کنند. شیوه‌های کشاورزی و آبیاری سنتی آتش بر دامان منابع آبی گذاشته و تخلیه هزاران روستا به دلیل بحران آب مایه عبرت نشده است.
در عرصه مصرف خانگی نیز اوضاع از همین قرار است. فرهنگ مدیریت مصرف آن‌چنان که شایسته است در افکار عمومی نهادینه نشده و با بی‌مبالاتی‌های زیادی در این زمینه روبه‌رو هستیم. اگرچه میزان مصرف آب در بخش خانگی و کشاورزی قابل‌قیاس نیست، اما این خلأ فرهنگی نشان از دریغ مبانی آموزشی در افکار عمومی دارد. طی دهه‌های اخیر متولیان انرژی به صورت مقطعی و ناکارآمد نسبت به ترویج فرهنگ مدیریت مصرف اقدام کردند و نتیجه کار چنان شد که امروز با بحران ناترازی در همه زمینه‌ها روبه‌رو هستیم. شاید ما از یاد برده باشیم که آب همان زندگی است و بدون آن ناچار به ترک جلگه حاصلخیز ایران به سوی سرزمین‌های بیگانه هستیم. اگرچه ملت بزرگ ایران در همه جنگ‌های نرم و سخت که در طول تاریخ متحمل شده، کارنامه درخشانی دارد؛ اما با همین فرمان که پیش برویم، در برابر هیولای خشک‌سالی مغلوب هستیم و قلمرو کویرهای ایران به اقصی‌نقاط وطن گسترش می‌یابد. امروزه عمق چاه‌ها به مرز آب‌های فسیلی رسیده است و این به معنای زنگ خطر جدی برای موجودیت ایران است. در کشور خشک و بی‌آب‌وعلف تمدنی باقی نمی‌ماند و مردم ناچار به کوچ اجباری هستند. برای پیروزی در برابر هیولای خشک‌سالی نیازمند همدلی و هم‌افزایی در عرصه مدیریت مصرف آب هستیم. اگرچه ملت بزرگ ایران در همه جنگ‌های تحمیلی کارنامه درخشانی دارد، اما با همین فرمان که پیش برویم، در برابر هیولای خشک‌سالی مغلوب هستیم.