چرا آسمان شب تاریک است؟

در نگاه اول، به نظر می‌رسد که سؤال ساده‌ای باشد، اما پاسخ به آن عمیق‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد. در واقع، تاریکی آسمان شب یکی از بزرگ‌ترین معماهای نجوم است. هاینریش ویلهلم اولبرز، ستاره‌شناس آلمانی قرن نوزدهم، این معما را به‌عنوان پارادوکس اولبرز بیان کرد. او استدلال کرد که اگر جهان بی‌نهایت و ساکن باشد و تعداد نامحدودی ستاره در آن وجود داشته باشد، هر نقطه از آسمان شب باید به اندازه سطح خورشید روشن باشد. به عبارت دیگر، آسمان شب باید همیشه به روشنایی روز باشد. اما مشاهدات نشان می‌دهد که این‌طور نیست. چرا؟
دلایل مختلفی برای تاریکی آسمان شب وجود دارد:
 1. فاصله تا ستارگان:
ستارگان، به‌جز خورشید، بسیار دور از زمین هستند. نور آن‌ها باید مسافت‌های باورنکردنی را طی کند تا به چشم ما برسد. در طول این مسافت، نور توسط ذرات غبار و گاز بین‌ستاره‌ای پراکنده و جذب می‌شود. هرچه ستاره دورتر باشد، نور آن ضعیف‌تر به نظر می‌رسد و احتمال جذب یا پراکندگی آن بیشتر می‌شود.
2. انبساط جهان:
جهان در حال انبساط است. این بدان معناست که کهکشان‌ها از یکدیگر دور می‌شوند و نور ساطع شده از آن‌ها کشیده می‌شود. این کشش طول موج نور را افزایش می‌دهد و آن را به سمت طیف قرمز می‌برد، که برای چشم انسان کمتر قابلِ‌مشاهده است.
3. عدم وجود نور کافی:
تعداد ستارگان در جهان، هر‌چقدر هم که زیاد به نظر برسد، بی‌نهایت نیست. در واقع، فقط تعداد محدودی از ستارگان به اندازه کافی به زمین نزدیک هستند و نور قابل‌توجهی ساطع می‌کنند تا توسط چشم غیرمسلح دیده شوند.
4. جذب نور توسط جو زمین:
جو زمین مقداری از نور ستارگان را جذب می‌کند. مولکول‌های موجود در جو، به‌ویژه مولکول‌های اکسیژن و نیتروژن، نور را در طول‌های موج خاص جذب می‌کنند. این امر باعث می‌شود که آسمان شب کمی تیره‌تر به نظر برسد. 
در‌مجموع، تاریکی آسمان شب ترکیبی از عوامل مختلف است، ازجمله فاصله تا ستارگان، انبساط جهان، عدم وجود نور کافی از ستارگان و جذب نور توسط جو زمین. اگرچه ممکن است آسمان شب تاریک به نظر برسد، اما مملو از نور است. با چشم غیرمسلح، می‌توانیم هزاران ستاره را ببینیم. با استفاده از تلسکوپ، می‌توانیم میلیون‌ها کهکشان و میلیاردها ستاره را مشاهده کنیم. تاریکی آسمان شب یادآور وسعت و عظمت جهان است. این به ما یادآوری می‌کند که ما فقط بخش کوچکی از یک کیهان عظیم و مرموز هستیم.
در اینجا چند موضوع جالب برای کاوش بیشتر وجود دارد:
کاوش در تاریکی: در‌حالی‌که بخش قبلی به توضیح چرایی تاریکی آسمان شب پرداخت، هنوز چیزهای زیادی برای کشف در مورد این پدیده شگفت‌انگیز وجود دارد.
‌پارادوکس اولبرز: پارادوکس اولبرز همچنان موضوع بحث و مطالعه در میان دانشمندان است. برخی از تئوری‌های جایگزین برای توضیح تاریکی آسمان شب شامل مدل‌های جهان متناهی و مدل‌های جهان در حال تغییر هستند.
تأثیر آلودگی نوری: آلودگی نوری، ناشی از روشنایی مصنوعی انسان، می‌تواند دید ما از آسمان شب را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد. برای مقابله با این مشکل، اقداماتی مانند خاموش کردن چراغ‌های غیرضروری و استفاده از نورهای کم‌مصرف در حال انجام است.
اهمیت تاریکی آسمان: تاریکی آسمان شب نه‌تنها از نظر زیبایی‌شناسی مهم است، بلکه برای بسیاری از موجودات زنده نیز ضروری است. به‌عنوان مثال، برخی از حیوانات برای ناوبری و شکار به نور ستارگان تکیه می‌کنند.
محافظت از آسمان تاریک: سازمان‌هایی مانند انجمن بین‌المللی آسمان تاریک برای محافظت از آسمان تاریک و کاهش آلودگی نوری تلاش می‌کنند.
تأثیرات فرهنگی تاریکی آسمان شب: تاریکی آسمان شب برای بسیاری از فرهنگ‌ها در سراسر جهان از نظر فرهنگی و معنوی مهم بوده است. از آن برای ناوبری، کشاورزی و مراسم مذهبی استفاده می‌شده است.
آسمان شب و علم شهروندی: 
 علم شهروندی شاخه‌ای از تحقیق علمی است که در آن مردم عادی در جمع‌آوری و تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها مشارکت می‌کنند.
آینده تاریکی آسمان شب:
 با افزایش جمعیت و توسعه شهرها، آسمان شب در حال تاریکی شدن است.
 این امر تأثیر منفی بر توانایی ما برای دیدن ستارگان و همچنین بر اکوسیستم‌هایی دارد که به تاریکی شب وابسته هستند.
 اقداماتی برای محافظت از تاریکی آسمان شب، مانند کاهش آلودگی نوری و ترویج توسعه پایدار، انجام می‌شود.
 حفاظت از تاریکی آسمان شب به عهده همه ماست. با انجام اقداماتی کوچک، می‌توانیم به حفظ این منبع طبیعی شگفت‌انگیز برای نسل‌های آینده کمک کنیم.
 تاریکی آسمان شب پنجره‌ای به‌سوی جهان است و ما را به یاد عظمت و رمز و راز کیهان می‌اندازد.
آیا در جایی از جهان، حیاتی بر پایه تاریکی وجود دارد؟ در‌حالی‌که ما به‌طور‌کلی زندگی را با نور و گرما مرتبط می‌دانیم، ممکن است موجوداتی وجود داشته باشند که برای زنده ماندن به تاریکی نیاز دارند. برخی از دانشمندان بر این فرضیه هستند که چنین موجوداتی ممکن است در سیارات یا قمرهایی که در اعماق تاریکی فضا پنهان شده‌اند، وجود داشته باشند.