خواص گیاه پنیرک به فواید مختلف دارویی، تغذیه‌ای و زیبایی این گل اشاره دارد. گیاه پنیرک به دلیل محتوای موسیلاژ بالایی که دارند، به‌عنوان یک تسکین‌دهنده و ضد‌التهاب برای پوست و دستگاه گوارش عمل می‌کند.
به گزارش بهداشت نیوز، این گیاه اغلب در داروهای گیاهی برای درمان بیماری‌هایی مانند گلودرد، سرفه، مشکلات گوارشی و تحریکات پوستی استفاده می‌شود. اثرات مرطوب‌کنندگی گیاه پنیرک نیز آن را به یک عنصر محبوب برای آبرسانی و نرمی پوست در محصولات مراقبت از پوست تبدیل کرده است. علاوه بر این، گیاه پنیرک حاوی ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی هستند که به ارتقای سلامت عمومی کمک می‌کنند.
گیاه پنیرک چیست؟
گیاه پنیرک یا گل ختمی (Mallow) گروهی از گیاهان گُل‌دار متعلق به خانواده Malvaceae هستند که بومی اروپا، شمال آفریقا و آسیا محسوب می‌شوند. این گیاه قرن‌هاست که هم برای مصارف زیبایی و هم برای دارویی کشت می‌شود. این گیاه بسته به گونه می‌توانند یک‌ساله، دو‌ساله یا چند‌ساله باشد. مشخصه آن‌ها برگ‌های گرد و گل‌های ظریف با پنج گلبرگ است که در رنگ‌های سفید، صورتی و بنفش وجود دارد. این گیاه در آب‌و‌هوای معتدل، خاک‌های مختلف و در مکان‌های آفتابی یا نیمه‌سایه‌دار رشد می‌کند. گیاه پنیرک از نظر تاریخی در طب سنتی به دلیل خواص ضدالتهابی و تسکین‌دهنده‌اش به‌ویژه در درمان سرفه، گلودرد و تحریکات پوستی مورد‌توجه قرار داشته است.
خواص جادویی گیاه پنیرک برای بدن
خواص گیاه پنیرک به‌قدری زیادی است که به شما کمک می‌کند تا از این گیاه برای کاربردهای مختلف استفاده کنید. در ادامه به مزایای گل ختمی برای سلامتی اشاره می‌کنیم:
درمان التهاب
گیاه پنیرک (Malva sylvestris) خواص ضدالتهابی قوی دارد که آن را به یک درمان مؤثر برای التهاب تبدیل می‌کند. این گیاه حاوی موسیلاژ است. موسیلاژ ماده‌ای ژل مانند است که بافت‌های تحریک شده را می‌پوشاند و تسکین می‌دهد. این موضوع به کاهش قرمزی، تورم و ناراحتی مرتبط با شرایط التهابی به‌ویژه در پوست و غشاهای مخاطی کمک می‌کند. اثر تسکین‌دهنده گیاه پنیرک برای درمان بیماری‌های التهابی پوست مانند درماتیت، اگزما و بثورات پوستی ایده‌آل است.
هنگامی که گل ختمی به‌صورت ضماد یا کرم استفاده شود، می‌تواند تحریک را کاهش دهد، بهبودی را تسریع کند و باعث بازسازی بافت شود. التهاب غشاهای مخاطی مانند غشاهای موجود در گلو، معده و روده را نیز می‌توان با نوشیدن چای گیاه پنیرک یا استفاده از آن به‌عنوان غرغره کاهش داد.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در گیاه پنیرک به خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، کاهش استرس اکسیداتیو و آرام کردن بیشتر التهاب کمک می‌کند. طبیعت ملایم گیاه پنیرک آن را به یک داروی عالی برای افرادی که پوست حساس دارند یا افرادی که مستعد التهاب هستند تبدیل می‌کند.
درمان سرفه و گلودرد
خواص گیاه پنیرک شامل درمان سرفه و گلودرد نیز می‌شود. محتوای موسیلاژ بالای این گیاه یک پوشش محافظ روی غشاهای مخاطی گلو ایجاد می‌کند که در کاهش تحریک ناشی از خشکی یا عفونت مؤثر است. هنگامی که به‌عنوان چای یا شربت مصرف می‌شود، خواص تسکین‌دهنده گیاه پنیرک با روان کردن مجاری تنفسی باعث تسکین سرفه‌های مداوم می‌شود. این موضوع نه‌تنها ناراحتی را کاهش می‌دهد، بلکه با به حداقل رساندن تحریک بیشتر باعث بهبودی می‌شود.
گل ختمی با تشکیل پوششی که از بافت‌های ظریف گلو در برابر تحریک بیشتر محافظت می‌کند. باعث کاهش گلودرد می‌شود. این گیاه به‌ویژه برای سرفه‌های خشک که گلو مخاط کافی تولید نمی‌کند مفید است. اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی گیاه پنیرک به کاهش تورم و بهبودی سریع‌تر کمک می‌کند. این گیاه یک داروی عالی برای کودکان و بزرگ‌سالان مبتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی است.
بهبود سوختگی
گیاه پنیرک به دلیل خاصیت آرام‌بخش و مرطوب‌کنندگی در درمان سوختگی‌ها نیز استفاده می‌شود. موسیلاژ موجود در گیاه پنیرک یک لایه تسکین‌دهنده بر روی ناحیه آسیب‌دیده ایجاد کرده و به خنک شدن و آبرسانی پوست کمک می‌کند و روند بهبودی را تسریع می‌بخشد. این اثر نرم‌کننده طبیعی احساس درد و ناراحتی ناشی از سوختگی را کاهش می‌دهد. خواص گیاه پنیرک در کاهش التهاب باعث می‌شود تا تورم و قرمزی اطراف سوختگی کم شود؛ در‌حالی‌که آنتی‌اکسیدان‌های آن از بازسازی و ترمیم بافت‌ها حمایت می‌کنند.
کاربردهای موضعی گیاه پنیرک در کرم‌ها، ژل‌ها یا ضمادها می‌تواند با ایجاد یک سد محافظ به پیشگیری از عفونت کمک کنند. از طرفی، اثرات آبرسانی این گیاه به نرم نگه‌داشتن پوست کمک می‌کند و تشکیل اسکار را به حداقل می‌رساند. استفاده منظم از گیاه پنیرک روی سوختگی‌های جزئی می‌تواند سرعت بهبودی و کاهش آسیب‌های طولانی‌مدت پوست را نتیجه دهد؛ بنابراین این گیاه به یک درمان طبیعی محبوب در طب سنتی گیاهی است.
بهبود بیماری‌های گوارشی
گیاه پنیرک به دلیل فوایدی که در بهبود سلامت دستگاه گوارش دارد، به‌ویژه در درمان بیماری‌هایی مانند گاستریت، رفلاکس اسید و زخم به‌وفور مورداستفاده قرار می‌گیرد. موسیلاژ این گیاه یک پوشش محافظ روی معده ایجاد می‌کند که آن را از تحریک اسیدی محافظت می‌کند و باعث بهبود زخم می‌شود. این اثر تسکین‌دهنده به آرام کردن التهاب در دستگاه گوارش کمک کرده و گیاه پنیرک را به یک درمان مؤثر برای سوزش سر دل و سوهاضمه تبدیل می‌کند.
گل ختمی همچنین به تنظیم حرکات روده کمک می‌کند و به دلیل اثر ملین ملایم خود از یبوست جلوگیری می‌کند. خواص ضدالتهابی گیاه پنیرک به کاهش التهاب روده کمک می‌کند که می‌تواند برای افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) مفید باشد. گیاه پنیرک با بهبود هضم و کاهش ناراحتی به بازگرداندن تعادل به سیستم گوارشی کمک می‌کند. مصرف منظم چای یا عصاره گیاه پنیرک می‌تواند عملکرد کلی سیستم گوارشی را بهبود بخشد و هم علائم را تسکین دهد و هم از سلامت روده در طولانی‌مدت حمایت کند.
درمان عفونت کلیه و مجاری ادراری
خواص گیاه پنیرک باعث شده است تا برای درمان عفونت‌های کلیه و مجاری ادراری (UTIs) مفید باشد. این گیاه تولید ادرار را تشویق می‌کند و همین موضوع به دفع باکتری‌ها و سموم از سیستم ادراری کمک کرده و خطر عفونت را کاهش می‌دهد. خواص تسکین‌دهنده و ضدالتهابی این گیاه همچنین ناراحتی و احساس سوزش را که اغلب با عفونت‌های ادراری همراه است کاهش می‌دهد و علائم این مشکل را کم می‌کند.
گیاه پنیرک با کاهش التهاب در دستگاه ادراری به بازیابی عملکرد طبیعی کمک می‌کند و باعث بهبود سریع‌تر می‌شود. علاوه بر این، موسیلاژ موجود در گیاه پنیرک به محافظت از پوشش مثانه و مجرای ادرار در برابر تحریک بیشتر کمک می‌کند و باعث راحتی در طول بهبودی می‌شود. مصرف منظم چای پنیرک ممکن است با حفظ سلامت ادرار و حفظ عملکرد بهینه کلیه‌ها از عود عفونت‌ها جلوگیری کند. این موضوع باعث می‌شود گیاه پنیرک یک داروی طبیعی ارزشمند برای حمایت از سلامت‌کل سیستم ادراری باشد.
درمان مشکلات خواب
گیاه پنیرک به دلیل اثرات آرام‌بخش خفیفی که دارد، به‌طور سنتی برای درمان مشکلات خواب استفاده می‌شود. خواص آرام‌بخش این گیاه به آرامش سیستم عصبی کمک می‌کند و باعث می‌شود راحت‌تر به خواب بروید و در طول شب بیدار نشوید. این گیاه به‌ویژه برای افرادی که به دلیل استرس دچار بی‌قراری یا بی‌خوابی می‌شوند مفید است، زیرا بدون ایجاد گیجی یا وابستگی (اعتیادآوری) باعث آرامش می‌شود.
مصرف گل ختمی به‌عنوان چای قبل از خواب به کاهش ناراحتی‌هایی مانند سوهاضمه، سرفه یا دردی که ممکن است خواب را مختل کند، کمک می‌کند. خواص ضدالتهابی و تسکین‌دهنده این گیاه نیز با کاهش هرگونه ناراحتی ناشی از التهاب یا تحریک در بدن به داشتن یک شب آرام‌تر کمک می‌کند. با گذشت زمان و استفاده منظم از گیاه پنیرک می‌توانید به تنظیم الگوهای خواب و ایجاد حس آرامش بیشتر خود کمک کنید.
طرز مصرف گیاه پنیرک
بعد از بررسی خواص گیاه پنیرک، اکنون به نحوه مصرف گل ختمی اشاره می‌کنیم:
چای گیاه پنیرک: برای تهیه این چای یک تا ۲ قاشق چای‌خوری برگ یا گیاه پنیرک خشک را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آب داغ دم کنید. این چای برای تسکین گلودرد، کاهش مشکلات گوارشی یا درمان عفونت‌های ادراری عالی ست. بسته به شرایط تحت‌درمان می‌توانید آن را ۲ تا ۳ بار در روز مصرف کرد.
ضماد گیاه پنیرک: ضماد گل ختمی برای درمان سوختگی، التهاب پوست و زخم مؤثر است. برای تهیه این ضماد، برگ‌ها و گل‌های گیاه پنیرک تازه را له کنید یا برگ‌های خشک‌شده را با مقدار کمی آب مخلوط کنید تا به شکل خمیر درآید. مستقیماً روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید، با یک پارچه بپوشانید و بگذارید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بماند و سپس بشویید.
کمپرس گیاه پنیرک: برای تحریک یا تورم پوست، کمپرس گل ختمی می‌تواند تسکین‌دهنده باشد. یک پارچه یا گاز تمیز را در چای ختمی یا عصاره گیاه پنیرک رقیق‌شده خیس کنید، سپس آن را روی پوست تحریک شده بمالید. کمپرس می‌تواند به تسکین سوختگی، اگزما و نیش حشرات کمک کند.
شربت گیاه پنیرک: از شربت گیاه پنیرک برای درمان مشکلات تنفسی به‌ویژه برای کودکان استفاده می‌شود. گل‌های پنیرک خشک را در آب بجوشانید و مایع را صاف کنید. عسل را اضافه کنید تا غلیظ شود. یک قاشق برای تسکین سرفه و سوزش گلو مصرف کنید. از این شربت به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانه در فصول سرد سال استفاده کنید.
کرم گیاه پنیرک: از خواص گیاه پنیرک می‌توانید برای درمان خشکی پوست، سوختگی و بثورات در کرم‌های خانگی استفاده کنید. روغن دم‌کرده گیاه پنیرک را با موم زنبورعسل و روغن‌های ضروری ترکیب کنید تا پمادی بسازید. پماد را در نواحی تحریک‌شده یا ملتهب بمالید تا بهبودی و آبرسانی مناسب را ارائه دهد.
غرغره کردن گیاه پنیرک: برای گلودرد یا التهاب دهان، غرغره کردن با چای گیاه پنیرک می‌تواند بسیار مؤثر باشد. برگ‌ها را در آب داغ خیس کنید، بگذارید چای کمی خنک شود و سپس یک تا ۲ دقیقه، حداکثر ۳ بار در روز غرغره کنید. این کار گلو را می‌پوشاند و سوزش و التهاب را کاهش می‌دهد.
حمام گیاه پنیرک: حمام گل ختمی برای درمان نواحی وسیع پوست تحریک‌شده یا برای آرامش عمومی عالی است. چند فنجان چای پنیرک یا یک مشت برگ تازه یا خشک را به آب گرم حمام اضافه کنید. خیساندن بدن در حمام مملو از گل ختمی می‌تواند شرایط پوستی را آرام کند، التهاب را کاهش دهد و به مشکلات خواب کمک کند.
کلام آخر
خواص گیاه پنیرک را بیان کردیم و اکنون می‌دانید که این گیاه چه مزایای به همراه دارد. گل ختمی می‌تواند برای درمان التهاب، درمان سرفه و گلودرد، بهبود سوختگی، بهبود بیماری‌های گوارشی، درمان عفونت کلیه و مجاری ادراری و درمان مشکلات خواب استفاده شود. توصیه می‌کنیم از این گیاه به‌اندازه مناسب استفاده کنید تا بتوانید مشکلات خود را به خوبی برطرف کنید.