اکالیپتوس با برگ‌های معطر، نقش مهمی در بهبود بیماری‌های تنفسی، سلامت پوست و دهان ایفا می‌کند. همچنین از دمنوش و بخور اکالیپتوس می‌توان برای درمان بیماری‌های مختلف استفاده کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، درخت اکالیپتوس با نام علمی eucalyptus globulus در جهان شناخته می‌شود و درخت بلندی است که بومی استرالیا و دیگر مناطق اقیانوسیه است. امروزه این درخت در بسیاری از نقاط دیگر جهان به‌عنوان روش احیای مجدد جنگل رشد و پرورش داده می‌شود زیرا این درخت بسیار سریع رشد می‌کند.
انواع مختلفی از درخت اکالیپتوس در جهان وجود دارد. برخی از آن‌ها بزرگ‌تر از یک درختچه نیستند، در‌حالی‌که برخی دیگر ممکن است به بیش از ۶۰ متر ارتفاع برسند. بنابراین درختان بسیار بزرگی محسوب می‌شوند.
گونه خاصی از درخت اکالیپتوس به‌عنوان «درخت صمغ آبی» یا «درخت تب استرالیا» نامیده می‌شود. مورد اول به رنگ برگ‌ها و شیره‌ای که از پوست آن خارج می‌شود اشاره می‌کند، در‌حالی‌که مورد دوم به طبیعت درمانی ضد‌میکروبی و ضدباکتریایی مزایای آن اشاره دارد.
عنصر اصلی این‌گونه درخت‌ها برگ‌های سبز مایل به خاکستری آن است. این برگ‌ها بزرگ، ضخیم و چرمی هستند و دارای ظاهری نیزه‌ای شکل هستند. وقتی برگ‌ها خرد می‌شوند، عطر و روغن قوی تولید می‌کنند که ممکن است برای مصارف زیادی استخراج شود. برگ‌ها این درخت جمع‌آوری شده و خشک می‌شوند تا از آن‌ها یک فنجان دمنوش شفابخش تهیه شود.
این گیاه مفید هزاران سال توسط مردم بومی مورد‌استفاده قرار گرفته است. تصور می‌شود که بومیان استرالیا اولین افرادی هستند که از برگ‌های درخت اکالیپتوس به‌صورت دارویی استفاده کردند. در حقیقت این درخت تا قرن ۱۸ به بقیه جهان معرفی نشد و در قرن ۱۹ در مقیاس وسیع در سراسر اروپا و آسیا کاشته شد.
خواص درمانی اکالیپتوس
روغن اکالیپتوس دارای خواص ضدالتهابی و ضدعفونی‌کننده است، از این طریق موجب رفع آکنه، جوش و جای جوش نیز می‌شود. از دیگر خواص اکالیپتوس این است که موجب پاک‌سازی پوست صورت‌شده و به همین منظور پنج قطره روغن اکالیپتوس را با یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل و یا روغن بادام شیرین مخلوط کرده و ترکیب حاصل را روی صورت مالیده و ماساژ دهید و بعد صورت خود را با آب ولرم بشویید. اکالیپتوس با داشتن خواص ضدویروسی و ضدالتهابی قوی که دارد، می‌تواند به درمان زگیل و راش‌های پوستی کمک کند.
یکی دیگر از خواص اکالیپتوس این است که موجب بهبود گردش خون در بدن شده و به همین دلیل رشد موها را تقویت می‌کند. همچنین گفتیم که روغن اکالیپتوس دارای خواص ضد‌میکروبی قوی است، از همین رو می‌تواند موجب درمان شوره سر شود. روغن اکالیپتوس می‌تواند حشرات را دفع کرده و از همین طریق موجب درمان شپش می‌شود.
بخور اکالیپتوس برای ضدعفونی کردن مجاری تنفسی، درمان التهاب غشا مخاطی و ضدعفونی کردن مجاری تنفسی مفید و مؤثر است. این گیاه باز کننده مجاری بینی است و برای افرادی که مبتلا به سینوزیت هستند می‌تواند مؤثر و مفید باشد. توجه کنید که اکالیپتوس، ماده درمان‌کننده سینوزیت نیست و تنها می‌تواند سردردهای ناشی از سینوزیت را کاهش دهد. اکالیپتوس می‌تواند موجب کاهش میکروب‌ها در سینوس‌ها شود.
بخور اکالیپتوس دارای خواص ضدالتهابی، ضدویروسی، ضدباکتریایی و خلط‌آوری برای ریه است و با داشتن این خواص می‌تواند عفونت ریه را درمان کند. علاوه بر درمان عفونت، بخور اکالیپتوس می‌تواند موجب تسکین تنفس و گرفتگی عضلات دستگاه تنفسی شود.
در فصل‌های گرم سال حشرات زیادی در هوا هستند که بعضی از آن‌ها نیش‌های خطرناکی دارند که می‌توانند انتقال‌دهنده میکروب به بدن انسان باشند. جهت دفع آن‌ها می‌توانید از روغن اکالیپتوس که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند استفاده کنید.
برگ‌های اکالیپتوس حاوی اکالیپتول بوده که برای سلامت دندان‌ها مفید است. برگ‌های اکالیپتوس سرشار از اتانول و ماکروکارپال C (نوعی پلی‌فنول) هستند که با کاهش باکتری‌های عامل حفره و بیماری‌های لثه به سلامت دهان و دندان کمک می‌کنند. عصاره برگ اکالیپتوس می‌تواند در کاهش تجمع پلاک دندان، خون‌ریزی لثه و التهاب لثه نقش مؤثری داشته باشد و از همین رو از عصاره اکالیپتوس در تهیه دهان‌شویه‌ها استفاده می‌کنند.
خواص دمنوش اکالیپتوس
اکالیپتوس خواص فراوانی برای سیستم تنفسی دارد و اکالیپتوس برای درمان التهاب سینه، ریه‌ها، بینی و گلو مؤثر و مفید است و می‌تواند برخی از باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین ببرد. اکالیپتوس می‌تواند زکام (التهاب مخاط بینی) ویروسی را تسکین داده و باعث روان شدن ترشحات می‌شود.
طرز تهیه دمنوش اکالیپتوس
برای تهیه دمنوش لاغری اکالیپتوس باید یک قاشق چای‌خوری از برگ‌های خرد شده گیاه اکالیپتوس را با ۱۵۰ سی‌سی آب جوش مخلوط کرده و اجازه دهید برای مدت زمان ۱۵ دقیقه بماند تا دم بکشد. بعد از این مدت‌زمان دمنوش تهیه‌شده از برگ‌های اکالیپتوس را صاف کنید و روزانه ۴-۲ فنجان از دمنوش اکالیپتوس را بعد از غذا میل کنید.
نحوه استفاده از بخار اکالیپتوس
برگ‌های اکالیپتوس به‌صورت نازک و کشیده هستند و سبز رنگ، که شما می‌توانید از عطاری خریداری کنید. همچنین می‌توانید روغن و یا عصاره اکالیپتوس را از مراکز بهداشتی و داروخانه‌ها بخرید. ظرفی که حاوی مقداری آب باشد را روی حرارت قرار دهید، و بعد برگ‌ها را به آب در حال جوش اضافه کنید. باید زمان دهید تا رنگ برگ‌ها قهوه‌ای شود، حالا باید ظرف را از روی حرارت بردارید و صورت خود را به ظرف نزدیک کنید. باید مواظب باشید حرارت به پوست شما آسیب وارد نکند، حالا یک حوله نسبتاً بزرگ را روی سر خود بکشید چند دقیقه زمان بگذارید تا بخور به تمام مجاری تنفسی شما وارد شود.
دو بار در هفته انجام این کار مجاری تنفسی شما را کاملاً باز می‌کند، به بهبود وضعیت سرما خوردگی بسیار کمک می‌کند. همچنین بخار کردن اکالیپتوس در فضای خانه از انتقال ویرس‌ها به دیگران جلوگیری می‌کند.
مسمومیت به وسیله ورود بخار اکالیپتوس به دهان
توصیه اکید می‌شود که در هنگام بخور و استفاده‌های دیگر از اکالیپتوس، از خوردن و بلعیدن گیاه، روغن آن، عصاره، آب حاصل از بخور و… خود داری کنید. خوردن ناگهانی آن معضلاتی چون ورود محتویات حلق به ریه و افت سطح هوشیاری، بزرگ‌ترین خطر پیش روی فرد مسموم می‌باشد، کاهش سطح هوشیاری، تشنج و خواب‌آلودگی، حالت تهوع، استفراغ، درد ناحیه بالای شکم، اسهال، علائم تنفسی شامل تنگی نفس، وقفه تنفسی، کبودی چهره و اعضای بدن، اسپاسم مجاری تنفسی، ورم ریوی، تنفس سریع و نامنظم و سطحی برای فرد ایجاد کند.
اکالیپتوس نقش مؤثری در بهبود بیماری‌های عفونی و سرماخوردگی ایفا می‌کند، همچنین اکالیپتوس ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد و مصرف همزمان اکالیپتوس با برخی داروها باعث تداخل دارویی می‌شود. این تداخل می‌تواند باعث تغییر در عملکرد داروها شده و عوارض جانبی را تشدید کند. بنابراین توصیه می‌شود قبل از مصرف اکالیپتوس با پزشک مشورت شود.