اشاره:
فرهنگ در خط مقدم جنگ نرم و ترکیبی ایستاده است. طی دهههای اخیر، هر بار که مبانی فکری و هویتی را با ابزار سخت بر جامعه تحمیل کردیم، با نتیجهای بهجز شکست و تباهی روبهرو نشدیم. اما در هر برههای که با درایت و هوشمندی از مؤلفههای فرهنگی و هنری بهره بردیم، افکار عمومی نرمش نشان داد و با آغوش باز پذیرا شد.
امروزه دولت وفاق در مبانی سیاسی و اقتصادی بهعنوان یگانه مرجع تصمیمسازی شناخته نمیشود؛ به همین دلیل تمامی توان خود را بر حوزههای گسترده فرهنگی، حقوق شهروندی، فیلترینگ، میراثی و مضامینی از این دست گذاشته و بر موج مردممداری سوار است. نشانههای عدیدهای وجود دارد که دولت چهاردهم برای تحقق این برنامههای کلان آماده هزینه دادن است و در مقابل گروههای فشار که از سوی مردم و حاکمیت طرد شدهاند، ایستادگی میکند.
در این میان، استان فارس به عنوان یکی از اصلیترین خاستگاههای تمدنی ایرانیان، جایگاه ویژهای در تصمیمسازیهای دولت چهاردهم ایفا میکند. حضور یک چهره ملی در رأس مدیریت استان توانسته درصد اختصاص و جذب اعتبارات را بهصورت چشمگیری افزایش دهد و بهموازات آن شاهد اقدامات اثرگذاری در حوزه مبانی نرم فرهنگی هستیم.
ساماندهی بازار در ایام جنگ دوازدهروزه، تأکید بر خدمترسانی ویژه میراثفرهنگی در ایام نوروز، بهکارگیری شاهمهرههای فرهنگی در رأس ادارهکل فرهنگ و ارشاد، پیگیری ورزشگاه پارس، توسعه عدالتمحور زیرساختهای ارتباطی استان و دهها مورد دیگر، از دستاوردهای حضور دکتر حسینعلی امیری در رأس مدیریت ارشد استان است.
اما این موفقیتهای بومی یک سوی ماجراست و استان فارس دارای قابلیتهای ویژهای در ابعاد بینالمللی است. برگزاری ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در تختجمشید یک رویداد گذرا و ساده فرهنگی نبود؛ بلکه حاصل هماهنگی و رایزنیهای بسیار در ابعاد ملی و بینالمللی بود که با بهرهمندی از یک مدیر ملی در رأس استان فارس فراهم شد.
این روزها ملت بزرگ ایران با شدیدترین امواج تحریم و ایرانهراسی روبهرو هستند که پیامدهای اسفبار آن بهروشنی در حوزههای سیاسی و اقتصادی نمایان است. نتیجه این دسیسههای ناجوانمردانه در حوزههای رکود تولید و افت صنعت گردشگری مشهود است و برای غلبه بر این توطئهها، باید جهانیان را به ایران و پایتخت فاخر فرهنگیاش فرابخوانیم تا از نزدیک با واقعیتهای این دیار آشنا شوند.
برخاستن نوای «ای ایران، ایران» در تختجمشید باشکوه بود. این رویداد فاخر فرهنگی در ابعاد ملی و بینالمللی بازتاب گستردهای داشت و جهانیان را با اندکی از بنمایههای رفیع ایرانی آشنا کرد. امید میرود چنین برنامههایی بهصورت مستمر در دستور کار مدیریت ارشد استان قرار گیرد و شاهد برگزاری رویدادهای بیشتری باشیم. در همین راستا، گروه گزارش شیرازنوین، مروری بر پیامدهای مثبت اجرای ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در تختجمشید داشته است که در ادامه میخوانیم.
هنر، زمینهساز رونق اقتصادی شد
پس از برگزاری این رویداد فرهنگی که در مقیاس بینالمللی برگزار شد، نخستوزیر ارمنستان در دیدار با سفیر جمهوری اسلامی ایران، بر همکاریهای سازنده میان دو کشور تأکید کرد. نیکول پاشینیان در دیدار با مهدی سبحانی سفیر ایران، از همکاریهای سازنده میان دو کشور همسایه در سالهای اخیر ابراز رضایت کرد. پاشینیان همچنین به سفر اخیر مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران به ایروان اشاره کرد و آن را نقطهعطفی در توسعه و گسترش روابط دوجانبه دانست که «شتاب تازهای» به همکاریهای دو کشور بخشیده است. روابط اقتصادی و تجاری ایران و ارمنستان سابقهای چندلایه و رو به رشد دارد. ارمنستان بهعنوان یکی از معدود مسیرهای ارتباطی ایران با اروپا و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، نقش راهبردی در تجارت منطقهای ایفا میکند. دو کشور بهدنبال توسعه همکاری در حوزههای فناوری و تولیدات صنعتی هستند.
دیپلماسی فرهنگی در راستای پیوند ملتها
در همین راستا، استاندار فارس اجرای این ارکستر را نمادی از دیپلماسی فرهنگی و پیوند دیرینه دو ملت ایران و ارمنستان دانست. حسینعلی امیری تختجمشید را نماد شکوه ایران کهن و بخشی از حافظه فرهنگی جهان و جلوهای از توانایی انسان در آفرینش زیبایی و معنا توصیف کرد. وی همچنین با تأکید بر روابط تاریخی و فرهنگی ایران و ارمنستان، این رویداد را ادامه مسیر تعامل، مدارا و همافزایی فرهنگی دانست و افزود: «جهان امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند صداهایی است که از صلح و همزیستی سخن بگویند و هنر، معنویت و فرهنگ، دیپلماسی دلهاست که ملتها را با احساسات مشترک و ارزشهای انسانی به یکدیگر نزدیک میسازد.» امیری ضمن قدردانی از هنرمندان و برگزارکنندگان این مراسم، ابراز امیدواری کرد که نوای ماندگار ارکستر فیلارمونیک ارمنستان، پژواک صلح و امید برای ایران، ارمنستان و تمامی جهانیان باشد.
تحکیم پیوند با اقلیتهای مذهبی در سایه هنر
اجرای ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در تختجمشید واکنشهای مثبتی در سطح بهارستان هم بهدنبال داشت. نماینده مسیحیان ارمنی جنوب ایران با تقدیر از عوامل برگزاری کنسرت ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در محوطه تاریخی تختجمشید تأکید کرد: این اجرا در محوطه تاریخی تختجمشید و در کنار ستونهای باعظمت آن که دروازههای تمدن محسوب میشوند و همچنین اجرای قطعه «ای ایران»، علاوه بر افزایش روحیه ملیگرایی، تاریخی بودن امپراتوری قدرت ایران را نشان میدهد و این چیزی است که غرب نمیتواند آن را هضم کند. گقارد منصوریان اظهار کرد: اجرای ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در تختجمشید اقدامی بسیار زیبا بود و ثابت کرد که ایران و ارمنستان، همسایگانی که به عنوان دو کشور کهن در دنیا از آنها یاد میشود، در تمام حوزهها به خصوص در حوزه فرهنگی دارای اشتراکات بسیاری با هم هستند و همکاریهای خوبی با یکدیگر دارند. وی با تأکید بر ضرورت افزایش روحیه ملیگرایی در کشور در شرایط فعلی، گفت: در شرایطی که تحمل نمایان شدن قدرت جمهوری اسلامی برای غرب دشوار بوده و حتی امکانپذیر نیست، ما به برگزاری چنین اقداماتی که موجب افزایش روحیه ملی و انسجام مردم میشوند، نیاز داریم. نماینده مسیحیان ارمنی جنوب ایران در مجلس با اشاره به طنینانداز شدن نوای قرآن در ابتدای مراسم اجرای ارکستر فیلارمونیک ارمنستان و همچنین اجرای قطعه حماسی «ای ایران» توسط نوازندگان این ارکستر، گفت: آغاز مراسم با قرائت آیاتی از قرآن مجید در کنار ستونهای تختجمشید و همچنین اجرای سرود ملی و اجرای قطعه «ای ایران» توسط گروه سمفونیک ارمنستان علاوه بر اینکه بیانگر احترام کشور ارمنستان به ارزشهای دینی و ملی همسایه خود به عنوان میزبان برگزاری مراسم است، بلکه حاکی از شناخت عمیق و درک و فهم متقابل دو کشور از یکدیگر است که با اجرای بسیار تأثیرگذار هنرمندان به تصویر کشیده شد.
از فیلارمونیک تا اکسپو شیراز
در همین راستا، مشاور استاندار از امتداد موفقیتهای اجرای ارکستر فیلارمونیک ارمنستان تا برگزاری «نمایشگاه بینالمللی اکسپو شیراز ۲۰۲۵» خبر داد. سید سبحان تقوی افزود: استان فارس در ماههای اخیر شاهد رویدادهای مهمی بوده است؛ از کنسرت ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در تختجمشید، تا حضور گسترده هیئتهای دیپلماتیک در شیراز که پیوندی موفق بین دیپلماسی با فرهنگ، هنر و گردشگری ایجاد کرد. اکنون زمان آن است تا با همکاری یکدیگر، این بار پیوند دیپلماسی با اقتصاد، تجارت، صنعت و بازرگانی را در قالب اکسپو فارس محقق کنیم.رئیس کمیته تبلیغات و اطلاعرسانی «اکسپو فارس» بر اهمیت اطلاعرسانی دقیق و تبلیغات تخصصی برای موفقیت این رویداد تأکید کرد و گفت: موفقیت اکسپو فارس به حضور فعال و هماهنگ تمامی دستگاههای مرتبط وابسته است و صدای این رویداد باید در منطقه طنینانداز شود.
شکوه «ای ایران، ایران»
ارکستر فیلارمونیک ارمنستان با همراهی گروه کر شیرازی، «ای ایران» را در تختجمشید نواخت. گروه کر ۶۰نفره پارسه شیراز به سرپرستی طیب فقیه، ۱۱۰ نوازنده فیلارمونیک ارمنستان را در اجرای تختجمشید همراهی کردند. ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در این اجرا که به مناسبت صدمین سال فعالیتشان در تختجمشید برپا شد، قطعه ای ایران را با همراهی هنرمندان شیرازی اجرا کرد. رهبری فیلارمونیک ارمنستان را در این اجرا ادوارد توپچیان به عهده داشت و لیپاریت آوِدیسیان خواننده معروف ارمنی نیز گروه را همراهی کرد.
قطعه «ای ایران» را روحالله خالقی سال ۱۳۲۳ روی شعر حسین گل گلاب با ترکیبی از سازهای ایرانی و کلاسیک ساخت و نخستین بار توسط غلامحسین بنان خوانده شد. این قطعه که برای همه ایرانیان سرشار از شور و شوق و غرور ملی است، بعدها برای اجرای ارکسترال نیز تنظیم شد. اجرای ای ایران از سوی این ارکستر، آن هم در پایتخت تمدنی ایران، با استقبال و تشویق پرشور مخاطبان ایرانی همراه بود. برگزاری این کنسرت در محوطه جهانی تختجمشید، نماد همگرایی فرهنگی و پیامآور صلح و دوستی میان ملتهای ایران و ارمنستان است. مسئولان فرهنگی و گردشگری استان فارس بر اهمیت این رویداد در معرفی ظرفیتهای تاریخی و فرهنگی استان تأکید دارند.
حضور ملتها در دروازه ملل
نمایندگان ۲۳ کشور از جمله سفرای برزیل، مکزیک، کنیا، ازبکستان، فیلیپین، دانمارک و صربستان و نمایندگان سفارتهای سریلانکا، نیجریه، کره جنوبی، ایتالیا، نروژ و آلمان نیز در این کنسرت حضور داشتند. همچنین دو نماینده سازمان یونسکو و چندین گروه رسانهای خارجی در این مراسم حاضر بودند و پوشش خبری آن را بر عهده داشتند تا تصویر تختجمشید و این جشن موسیقایی در قاب رسانههای جهان ثبت شود. حضور دیپلماتها و مقامات از کشورهای مختلف، نشاندهنده اهمیت بینالمللی این رویداد و تأثیر آن در تقویت روابط فرهنگی و هنری میان ملتها بود. برگزاری این کنسرت در محوطه جهانی تختجمشید، نماد همگرایی فرهنگی و پیامآور صلح و دوستی میان ملتهای ایران و ارمنستان است. حسین سیمایی صراف وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، حسینعلی امیری استاندار فارس، نادره رضایی معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، بابک رضایی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی رنجبر مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، وزیر فرهنگ و آموزش کشور ارمنستان، جمعی از معاونان و مدیران وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و تعدادی از مهمانان خارجی، از جمله مهمانان ویژه این برنامه موسیقایی بودند.