سعیدرضا امیرآبادی- گروه گزارش
amirabadi_shznvn@yahoo.com

////اشاره: 
عشایر پرچم‌دار تولید و الگوی فاخری بهره‌وری هستند. آن‌ها با تلاش شبانه‌روزی نقش ارزنده‌ای در تأمین امنیت غذایی جامعه دارند و در بزنگاه‌های مهم و سرنوشت‌ساز از کیان کشور با جان‌فشانی صیانت کرده‌اند. در‌حالی‌که امکانات و انرژی پایدار در بسیاری از مناطق شهری و روستایی مهیا است، عشایر برای تأمین نیازهای اولیه‌ای نظیر سوخت، آموزش، بهداشت و درمان، آب آشامیدنی پاک، روشنایی و ملزومات اولیه زندگی و معیشتی با مرارت‌های بسیاری روبه‌رو هستند و این امر به خودکفایی آن‌ها در بسیاری از زمینه‌ها منجر شده است.
 ارج نهادن بر ذخایر فاخر انقلاب
مجاهدت و سلحشوری‌های عشایر غیرتمند سبب شد امام‌راحل(ره) از آن‌ها به‌عنوان ذخائر انقلاب یاد کنند و رهبر معظم انقلاب به جایگاه ارزنده عشایر در بالندگی ایران اسلامی بارها اشاره داشتند. اما این توصیه‌های گران‌بها آن‌چنان که باید عملیاتی نشد و زندگی عشایر کماکان با دشواری‌های دوچندانی روبه‌روست. با وجود همه محرومیت‌ها و کمبودها، کارنامه دانش‌آموزان و دانشجویان عشایری درخشان است و از میان آن‌ها نوابغ و استعدادهای درخشانی مشغول خدمت به میهن هستند. فراتر از نقش عشایر در امنیت غذایی، سبک زندگی فاخر آن‌ها جذابیت‌های زیادی در حوزه صنعت گردشگری ایفا می‌کند و با معرفی جاذبه‌های زندگی عشایری می‌توان مقاصد جدیدی برای توریسم و بومگردی تعریف کرد. به‌موازات این دستاوردها، صنایع‌دستی عشایر ایران و فارس در جهان بی‌همتا است و از این طریق نقش ارزنده‌ای در رشد صادرات غیرنفتی و افزایش تولید ناخالص ملی ایفا می‌کنند.
 غیبت عشایر در زمان توزیع امکانات
عشایر سرفراز هیچ‌گاه از کمبود امکانات اولیه زندگی و معیشتی گلایه نکرده‌اند؛ آن‌ها با روحیه‌ای نستوه آستین همت بالا زده و بار رسالت‌هایی که بر دوش دولت‌ها بوده است را با تلاش دوچندان بر دوش کشیده‌اند. زیرا توزیع عدالت‌محور خدمات و امکانات آن‌چنان که شایسته است در میان عشایر و جوامع شهری و روستایی اتفاق نیفتاده و عشایر گلایه‌های بسیار پیرامون این ماجرا دارند. اینک در آستانه روز ملی روستا و عشایر زمزمه‌هایی مبنی بر ادغام یا انحلال سازمان عشایر ایران به‌گوش می‌رسد و این پرسش مطرح می‌شود که آیا پیامدهای این طرح به‌طور کامل در دست بررسی قرار گرفته است یا مجریان امر با چشمان بسته درصدد زخم‌کاری 
بر پیکر عشایر با هدف کوچک‌سازی دولت هستند. توجه داشته باشیم که مطرح‌شدن چنین شایعاتی در مقطع حساس کنونی می‌تواند پیامدهای وخیمی به دنبال داشته باشد و کارشناسان امر باید نسبت به زوایای پیدا و پنهان آن شفاف‌سازی کنند.
 عشایر پرچم‌دار تولید و محرومیت
مدیرکل امور عشایر فارس در این زمینه به خبرنگار شیرازنوین گفت: شعار بنیادین انقلاب اسلامی همانا رسیدگی به محرومان است و عشایر در‌حالی‌که از ذخایر ارزشمند جمهوری اسلامی هستند و از بیشترین محرومیت‌‌ها رنج می‌برند. عبدالحمید کریمی با تبریک هفته دفاع مقدس و روز ملی روستا و عشایر اظهار کرد: شورای‌عالی اداری و استخدامی کشور به فاصله یک روز پس از روز ملی روستا و عشایر این طرح فوق را به مجلس ارجاع خواهد داد. وی خواستار تصمیم‌سازی براساس خردورزی شد و تصریح کرد: عشایر در طول حیات پربرکت انقلاب اسلامی پشتوانه نظام بوده‌اند و تصویب این قانون پیامدهای ناگواری برای جامعه عشایر به دنبال خواهد داشت. او با اشاره به حماسه‌سازی عشایر در مقاطع حساس انقلاب گفت: تاریخ رشادت و جان‌فشانی‌ عشایر در زمینه‌های امنیت سرزمینی و غذایی را به یاد سپرده است.
 بزرگان به نقش عشایر آگاهند
مدیرکل امور عشایر فارس با ابراز امیدواری مبنی بر عدم انحلال یا ادغام سازمان عشایری گفت: بسیاری از بزرگان کشور برخواسته از جامعه عشایری هستند و بر نقش مهم آن‌ها در آبادانی میهن آگاهند. این مقام مسئول گفت: جامعه عشایر با اعلام این خبر در فضای اجتماعی و مجازی واکنش نشان داده و آن‌ها را به صبر و سکوت دعوت کرده‌ایم تا نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به این موضوع با در نظر گرفتن تمامی جوانب ورود کنند.
کریمی ادامه داد: عشایر نه‌تنها یک پایگاه اجتماعی بلکه یک پایگاه مرزی برای امنیت این سرزمین محسوب می‌شوند و به‌جای تقاضا محور بودن، عرضه محور هستند. وی با طرح پرسشی افزود: ماهیت زندگی عشایری فرامنطقه‌ای است و چگونه می‌خواهیم با ادغام و انحلال برای آن‌ها بودجه پیش‌بینی کنیم و ارائه خدمت نماییم؟ مدیرکل امور عشایر فارس گفت: سازمان امور عشایر یک سازمان خدمات‌رسان واقعی و عرضه‌محور است، اما این تصمیم به سردرگمی عشایر خواهد انجامید و آنان را از تولید بازخواهد داشت. وی بیان کرد: عشایر فارس به‌عنوان جامعه‌ای فرامنطقه‌ای، ییلاق و قشلاقشان در استان‌های مختلف است و نیازمندی‌های بسیار زیادی در زمینه خدمات‌رسانی دارند؛ این خدمات با وجود سازمان امور عشایر تسهیل‌شده، به‌طوری‌که چادر به چادر نیازهای آنان احصا و رسیدگی می‌شود.
 پرهیز از دلسردی عشایر
کریمی از دلسردی عشایر به‌عنوان یک آسیب بزرگ یاد کرد و بیان داشت: باید از تشویش اذهان عمومی اجتناب کنیم. وی اضافه کرد: مدت‌های طولانی است که خشک‌سالی بر کشور سایه‌افکنده و با تبعات آن در حوزه‌های مختلف روبه‌رو هستیم. در این شرایط که باید به فکر حمایت از خاستگاه‌های تولید باشیم و ریشه‌های زندگی عشایری را تقویت کنیم. او با تأکید بر اهمیت صیانت از ژنتیک خالص دام عشایر گفت: درصد قابل‌توجهی از اقلام پروتئینی کشور توسط عشایر تأمین می‌شود. وی خاطرنشان کرد: شروع کوچک‌سازی بدنه دولت از خدمتگزاران جامعه عشایری نگاهی شتاب‌زده است، چرا که هزینه‌ای بر دولت تحمیل نخواهد کرد و سازمان عشایری رسالت خدمتگزاری به این اقشار سخت‌کوش را برعهده دارد. کریمی با آسیب‌شناسی کوچ عشایر به جوامع شهری و روستایی گفت: شرایط دشوار اقتصادی، خشک‌سالی و کمبود امکانات به اسکان عشایر در شهرها و روستاها انجامیده است و باید با اتخاذ راهکارهای مؤثر زمینه مهاجرت معکوس آن‌ها را فراهم سازیم.
 نقش عشایر در تحقق شعار سال
گفتنی است، بر اساس مصوبه‌ای از شورای‌عالی اداری، سازمان امور عشایر کشور قرار است در راستای «تجمیع و کوچک‌سازی بدنه دولت» منحل و وظایف آن به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شود. این تصمیم ظرف شش ماه باید اجرایی شود، اما به‌ گفته کارشناسان، در ظاهر هدف آن «چابک‌سازی دولت» است، درحالی‌که در عمل، منجر به حذف تنها سازمان تخصصی و متولی مستقیم امور عشایر خواهد شد. اکنون که ایران اسلامی بیش از هر زمان دیگری به تولید داخلی و خودکفایی در بخش کشاورزی و دامداری نیاز دارد، طرح موضوع انحلال سازمان امور عشایر منجر به واکنش‌های اعتراضی از سوی جامعه عشایر شده است. در سالی که به شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» مزین‌شده، تصمیم به انحلال سازمان متبوع گرفته شده است؛ آن هم سازمانی که 25 درصد تولیدات پروتئینی کشور و 43 درصد تولید صنایع‌دستی را به خود اختصاص داده است. 
تصمیمی که به گفته کارشناسان، اگر بدون تدبیر و نگاه عمیق کارشناسی اجرایی شود، می‌تواند نه‌تنها روند خدمات‌رسانی به عشایر را مختل کند، بلکه به‌صورت مستقیم امنیت غذایی کشور را نیز تهدید کند. این گزارش می‌افزاید: براساس آیین‌نامه ساماندهی عشایر مصوب هیئت وزیران در سال 1384، تمام دستگاه‌ها ملکف هستند که به جامعه عشایری خدمات‌رسانی کنند و امروزه شبهات فراوانی پیرامون این ماجرا وجود دارد.