سعیدرضا امیرآبادی - گروه گزارش
amirabadi_shznvn@yahoo.com

////اشاره:
نقش حسرت بر سبد خرید خانوار مشهود است. اقلام معیشتی به‌وفور در بازار یافت می‌شود و این در حالی است که طبقه فرودست به همراه طیف گسترده‌ای از اقشار متوسط جامعه از تهیه آن‌ها ناتوان هستند. امنیت غذایی با گسترش قلمرو فقر در معرض تهدید است و این امر، پیامدهای نگران‌کننده‌ای به‌دنبال خواهد داشت.
در آستانه جهش‌های تورمی، کیفیت سفره‌ها در حال کم‌رنگ شدن است و هر روز، اقلام جدیدی از آن حذف می‌شود. روند افزایش قیمت اقلام ضروری سبد خانوار در سال 1404 تشدید شده و تنش‌های سیاسی به همراه تغییر نرخ ارز و تجاوز دشمن برآن دامن زده است.
در کشور ما پیامد تنش‌های سیاسی همواره به حوزه اقتصاد منتقل می‌شود و هیچ دولتی تا به‌حال نتوانسته این پیوند ناخوشایند را دچار گسست کند. پس از افزایش بهای روغن، فراورده‌های لبنی، محصولات کنسروی، برنج ایرانی و بسیاری دیگر از اقلام سبد خانوار، اینک نوبت به بازار گوشت قرمز رسیده است تا پس از یک دوره آرامش دچار آشوب شود.بررسی‌های میدانی خبرنگار شیرازنوین نشان می‌دهد بهای گوشت گوساله و گوسفند، مترصد عبور از مرزهای روانی جدید است و این امر پیامدهای وخیمی برای امنیت غذایی و نظام سلامت جامعه به همراه خواهد داشت.
 سیاست‌گذاری برای تأمین امنیت غذایی
در همین رأستا سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان فارس از اتخاذ سیاست‌های توسعه پایدار به‌منظور تضمین امنیت غذایی با رویکرد دانش‌محوری خبر داد.
احد بهجت‌حقیقی با بیان اینکه تولید کالاهای اساسی باید به‌گونه‌ای باشد که مردم دغدغه‌ای برای تأمین غذای سالم نداشته باشند، تصریح کرد: امنیت غذایی،‌ محور سلامت جامعه است و این مسئولیت بر دوش همه‌ فعالان بخش کشاورزی قرار دارد. وی با اشاره به اینکه۶۰ درصد دامداری‌های استان فارس به‌صورت سنتی و عشایری است، تصریح کرد: لازم است ارتباط بخش اجرا با این دامداران تقویت شود؛ چراکه حمایت از واحدهای کوچک عشایری و روستایی ازجمله راهکارهای مؤثر برای مدیریت قیمت گوشت در استان است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان فارس هم در این زمینه گفت: رویدادهای دانش‌بنیان با هدف ارتقای تولید شیر و گوشت قرمز برگزار می‌شود.
 پیشتازی فارس در تولید دام
عبدالمجید رنجبر با اشاره به جایگاه ویژه استان فارس در بخش دامپروری کشور، اظهار کرد: این استان با دارا بودن بیش‌از ۸میلیون و ۳۰۰هزار رأس دام سبک رتبه اول جمعیت دام سبک کشور را به خود اختصاص داده است. وی افزود: استان فارس همواره در بخش حیاتی تولید گوشت قرمز رتبه‌های دوم و سوم را کسب کرده و درسال گذشته نیز موفق به کسب رتبه سوم شده است. مدیر توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی فارس هم در این‌باره گفت: تقویت زنجیره تولید در دستور کار ویژه دولت قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود با اتخاذ این راهکار، بازار این محصول به ثبات برسد.
به گزارش شیرازنوین: بنابر آمار اعلامی سالانه ۸۰۰هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید می‌شود و طی۱۰ سال اخیر به‌طور متوسط سالانه ۱۰۰ هزار تُن از نیاز کشور از مبادی وارداتی تأمین شده است. در این میان کارنامه استان فارس نیز درخشان است و سالانه حدود ۴هزار تن گوشت قرمز در بیش از ۱۵۰ واحد پرواربندی صنعتی و سنتی گوساله و بیش از ۱۰۰۰ واحد پرواربندی دام سبک در شهرستان شیراز تولید و به بازار مصرف عرضه می‌شود.
 ارائه تسهیلات به دامداری‌ها
در همین رأستا، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شیراز از تخصیص اولیه 232میلیارد ریالی اعتبارات تسهیلات فعال سازی پرواربندی به این شهرستان خبر داد و گفت: این تسهیلات صرفاً شامل خرید دام سبک و سنگین پایه پروار و علوفه است.
محمد میرزایی با بیان اینکه پرورش‌دهندگان دام در روستا که فعالیت آن‌ها مورد تأیید باشد صرفاً می‌توانند تسهیلات نهاده دریافت کنند، تصریح کرد: سقف این تسهیلات برای پرواربندی گوساله 15میلیارد ریال و برای پرواربندی بره 5میلیارد ریال است. وی با بیان اینکه شهرستان شیراز رتبه چهارم تولید گوشت قرمز استان فارس را دارأست، ابراز کرد: سالانه حدود 4هزار تن گوشت قرمز در بیش از 150 واحد پرواربندی صنعتی و سنتی گوساله و بیش از 1000 واحد پرواربندی دام سبک این شهرستان تولید و به بازار مصرف عرضه می‌شود. او می‌افزاید: مجتمع بره پرواری 350واحدی طرح انتقال شهرستان شیراز با ظرفیت پرواربندی 70هزار رأس دام سبک در هر دوره، ازجمله ظرفیت‌های ویژه‌ی این شهرستان در تولید گوشت قرمز است که با بهره‌مندی از حمایت‌های دولت امکان افزایش تولید گوشت را داراست.
 کمبود خوراک دام، موجب افزایش قیمت شد
مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران هم در این زمینه گفت: کمبود نهاده و خوراک دام موجب کاهش عرضه و افزایش هزینه‌های تولید شده است.
مجتبی عالی با انتقاد از نحوه مدیریت تأمین نهاده‌های دامی گفت: کمبود این نهاده‌ها ناشی از سوءمدیریت داخلی است و تحریم‌ها بهانه‌ای بیش نیستند. وی با هشدار نسبت به تبعات کمبود نهاده‌های دامی، گفت: گرسنگی دام‌ها می‌تواند به کشتار دام‌های مولد منجر شود که این موضوع امنیت غذایی جامعه را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. وی با اشاره به افزایش قیمت نهاده‌های تولید داخل گفت: قیمت جو، طی هفته‌های اخیر، افزایش چشمگیری یافته و یکی از دلایل آن به موضوع خشک‌سالی باز می‌گردد. خشک‌سالی طی اعصار اخیر همواره با ما بوده و برنامه‌ریزی جامعی برای مدیریت این بحران صورت نگرفته است.
عالی در بخش پایانی سخنانش با ارائه راهکاری افزود: تخصیص به‌موقع ارز برای واردات نهاده‌ها، مدیریت اصولی توزیع نهاده‌ها توسط وزارت جهاد کشاورزی و مبارزه با رانت در بازار نهاده‌ها می‌تواند در کاهش قیمت‌ها مؤثر باشد.
 عبور از چالش غدایی با برنامه‌ریزی مدون
در این کارزار گرانی، راهکار دولت‌ها برای مدیریت بازار همواره افزایش واردات بوده است. برخی کارشناسان معتقدند که برای کنترل گرانی گوشت در کوتاه‌مدت، افزایش واردات می‌تواند مؤثر باشد. اما ۱۰ درصد نیاز کشور از این طریق تأمین می‌شود و راهکار پایدار، تأمین نهاده‌ها به‌موقع و با قیمت مناسب برای دامداران است.
رئیس انجمن واردکنندگان فراورده‌های خام دامی، گرانی گوشت و ریشه‌های این افزایش قیمت را در سیاست‌گذاری‌های غلط می‌داند. سیدفخرالدین عامریان با انتقاد از روند تصمیم‌گیری‌ها گفت: سه عامل اصلی جهش قیمت گوشت قرمز در بازار به‌دلیل صدور دیرهنگام مجوزها توسط وزارت جهاد کشاورزی، عدم تخصیص ارز ازسوی بانک مرکزی و ارائه آمارهای نادرست تولید و خطای تصمیم‌گیران در میزان واردات است. وی مقاصد وارداتی را در قیمت‌گذاری مؤثر دانست و بیان داشت:‌ واردات گوشت، عموماً از کشورهای استرالیا، ‌مغولستان، برزیل و پاکستان انجام می‌شود و نرخ واردات از پاکستان، گران‌تر از برزیل است؛ اما واردات از کشورهایی مانند برزیل و استرالیا بهداشتی‌‌تر است.
رئیس انجمن واردکنندگان فراورده‌های خام دامی ارائه آمارهای غیرواقعی تولید را زمینه‌ساز گمراهی دانست و بیان داشت: اطلاعات نادرست از میزان تولید داخلی، برنامه‌ریزی واردات را منحرف کرده است. نتیجه این خطا، کاهش موجودی ذخایر استراتژیک به کمتر از ۵ هزار تن است و این در حالی است که باید دست‌کم ۴۰هزار تن ذخیره وجود داشته باشد.
 سبد خرید خانوار را چه می‌شود
گزارش شیرازنوین می‌افزاید: برای مدت‌های طولانی قیمت گوشت قرمز در کانال ثبات قرار داشت و اکنون سلسله عوامل متعددی دست به‌دست یکدیگر دادند تا این جهش قیمت اتفاق بیفتد. گروهی از اقشار جامعه، گرانی این محصول استراتژیک را به تنش‌های سیاسی و ارزی نسبت می‌دهند؛ اما نظر کارشناسان متفاوت است و آن‌ها اتخاذ سیاست‌های نادرست و غیرکارشناسی را زمینه‌ساز این بحران معیشتی می‌دانند. باید در نظر داشت که بستر اقتصادی ایران هنوز با امواج افزایش نرخ ارز روبه‌رو نشده و شاید در آینده نزدیک باید منتظر افزایش چشمگیر قیمت‌ها در مقیاس وسیع‌تری باشیم. در پایان این گزارش باید به این نکته اشاره داشت که نتیجه کمرنگ شدن اقلام سفره خانوار در سلامت روح و جسم جامعه به همراه رشد نارضایتی‌های عمومی آشکار خواهد شد. حذف پروتئین از سبد خرید به‌معنای شکنندگی سرانه سلامت است و این امر در آینده نزدیک، بار هنگفتی را بر پیکره سلامت جامعه وارد می‌کند که هزینه‌های دوچندانی را بر اقتصاد خانوار و کشور تحمیل می‌نماید. از سوی دیگر جامعه‌ای که خود را در تأمین معیشت اولیه ناتوان ببیند مترصد شکنندگی و آبستن نارضایتی است و باید نسبت به عواقب آن آگاه بود. اینک قطار گرانی مایحتاج اولیه معیشت به ایستگاه محصولات پروتئینی رسیده و اثرات لحظه‌ای آن بر سفره خانوار نمایان است.