گروه گزارش-امین افشار
Amin.Afshar.20000@gmail.com
بی‌توجهی مسئولین به اغذیه ارزان به قیمت سلامت مردم
خیال راحت دستفروشان اغذیه از عدم کنترل و نظارت 
تهدید سلامت شهروندان در شروع فصل گرم و فعالیت آزادانه دستفروشان اغذیه 
دیدن صحنه فروش مواد غذایی نظیر اغذیه، ساندویچ و...در عقب وانت، موتور سه چرخ، کنار خیابان یا پیاده رو، ورودی‌های شهر و پارک‌ها منظره نازیبایی است که با شروع فصل بهار و گرم شدن هوا گسترش می‌یابد و هر شهروند روزانه بارها آن را در کلانشهر شیراز نظاره‌گر است که بالا و پایین شهر هم ندارد و گذشته از بد جلوه دادن ظاهر شهر، سلامت شهروندان را نیز تهدید می‌کند.جای بسی تعجب است که موضوعی که به وضوح در سطح شهر قابل مشاهده است چگونه تاکنون از چشم مسئولین مربوطه دور مانده است؟ به نظر می‌رسد تنها عامل عدم برخورد با این موضوع و جمع آوری دستفروشان غیر بهداشتی مواد غذایی که تمام شهر را در بر گرفته اند، بالا بودن شیشه دودی خودرو مسئولان است که مسیر دید آنها را تاریک کرده و باعث شده از این موضوع غافل بمانند.تمام واحدهای تهیه و فروش اغذیه دارای پروانه کسب، ملزم به رعایت تمام موارد و اصول بهداشتی هستند که در قالب قانون و دستورالعمل به تمام مراکز عرضه اینگونه محصولات که به‌صورت مستقیم با سلامت شهروندان در تماس هستند ابلاغ شده و این در حالی است که بخشی از سرویس دهی به شهروندان از سمت دستفروشان می‌گذرد که هیچگونه اصول بهداشتی را حتی در پایین ترین سطح رعایت نمی‌کنند. زمانی که این فروشندگان غیرقانونی مبادرت به عرضه محصولات خود در حاشیه خیابان‌ها و پارک‌ها می‌کنند و مواد اولیه‌شان را به‌جای یخچال و فریزر در عقب وانت، در معرض گردوغبار، گرما و نور آفتاب قرار می‌دهند انتظار رعایت اصول بهداشتی امری غیرممکن به‌نظر می‌رسد. تهیه غذا در دستفروشی‌های سیار به دلایل بسیار، نامناسب است. نحوه تهیه مواداولیه نظیر گوشت، جیگر، خمیر سمبوسه و فلافل، سوسیس، کالباس برای پخت غذا نامشخص است چون هیچ ناظری بر روند تهیه غذا نظارت ندارد.این عدم نظارت و کنترل بر اصول اولیه، رعایت نکات بهداشت فردی شخص فروشنده و کسی که غذا را تهیه می‌کند نیز صدق می‌کند؛ چون نحوه عرضه در این مکان‌های سیار به دلیل نبود شیرآب و مواد شوینده بهداشت فردی و تمیزی وسایل پخت و پز را محدود می‌کند. محل تهیه غذا در این مدل اغلب در معرض گرما یا در داخل خودرو است و کسانی که در حال تهیه غذا هستند با همان دستی که عرق خود را پاک می‌کنند غذا را هم ارائه می‌دهند و مواد اولیه نیز به دلیل مجاورت در فضای گرم و نور آفتاب در معرض فاسد شدن خواهند بود. با درنظر گرفتن شرایط تهیه و عرضه غذا در محل‌های سیار و به شیوه دستفروشی، رعایت نکات و اصول بهداشتی عملاً منتفی و غیرقابل اجرا است. با نگاه به فعالیت مستمر بازرسین بهداشت در روند نظارت و سرکشی به واحدهای عرضه اغذیه، رستوران‌ها و دیگر مراکز مجوزدار و سختگیری در اعمال نکات بهداشتی که به صورت مداوم و با جدیت انجام می‌شود که بسیار هم لازم و ضروری است و در کنار این روش نادیده گرفتن نظارت بر فعالیت دستفروشان که رعایت بهداشت در آنها در حد بسیار کم نیز رعایت نمی شود جالب توجه است. جای سؤال است که اگر هدف مراکز بهداشت حفظ سلامت شهروندان است چرا هیچ اقدام اساسی در جهت جمع آوری یا ساماندهی اینگونه شغل‌های کاذب که سلامت جامعه را تهدید می‌کند انجام نمی شود؟ البته عرضه محصول به روش دستفروشی و سیار منحصر به مواد غذایی نیست و شامل کیف، کفش، لباس و سایر اقلام نیز می‌شود. یکی از جاهایی که می‌توان تنوع بالای فعالیت همه این دستفروشان را در کنار یکدیگر و در یک مسیر دید بلوار خلیج فارس و ورودی شهر صدرا است که وانت و خودروها در کنار جاده ورودی شهر صدرا پارک کرده و از شیر مرغ تا جان آدمی زاد نظیر گوسفند، مرغ، ماهی، میوه، کفش، لباس، غذا خانگی و... را بدون پرداخت عوارض، مالیات، هزینه آب، برق، گاز به فروش می‌رسانند.
رئيس صنف پزندگان شیراز در گفتگو با شیرازنوین، پیرامون فعالیت دستفروشان مواد خوراکی و غذایی گفت: با گرمی هوا فعالیت این متخلفین گسترش پیدا می‌کند ولی به دلیل اینکه خارج از چارچوب فروشگاه هستند اتحادیه قادر به نظارت و برخورد با آنها نیست. احمدرضا وردی زاده با اشاره به عدم همکاری شهرداری شیراز در این زمینه گفت: متاسفانه مواد اولیه ای که این دستفروشان استفاده می‌کنند خصوصاً گوشت و جیگر به دلیل اینکه ساعت‌ها خارج از یخچال نگهداری می‌شود مطمئناً فاسد است. وی با توجه به نظارت مداوم بر واحدهای مجوز دار بیان کرد: متاسفانه بر فعالیت این متخلفین هیچگونه کنترلی صورت نمی‌گیرد و مشخص نیست گوشت و مواد اولیه خود را از چه طریقی تهیه می‌کنند. رئيس اتحادیه پزندگان شیراز با تأکید بر اینکه فصل بهار و تابستان اوج کار دستفروشان مواد غذایی است خاطرنشان کرد: آش‌فروش‌هایی صبح زود در معابر و مجاور نانوایی‌ها اقدام به عرضه محصولات غیر بهداشتی خود می‌کنند و اصولاً مواد چندین روز مانده را به اهالی می‌فروشند. وی متذکر شد: شهرداری با سایر دستفروشان غیر مواد غذایی برخورد می‌کند ولی با فروشندگان مواد غذایی غیر بهداشتی که با سلامت مردم و جامعه مرتبط است هیچگونه اقدام جدی انجام نمی دهد. وردی زاده با اشاره به فعال شبانه اغلب دستفروشان بیان کرد: آش فروشان غیر مجاز نیز صبح اول وقت، مبادرت به فروش محصولاتشان می‌کنند که اصولاً مأموران سد معبر شهرداری در این زمان‌ها در محل حضور ندارند. وی اظهار کرد: روزانه چندین تماس و شکایت از سوی شهروندان به این اتحادیه پیرامون فاسد بودن اغذیه‌های خریداری‌شده ارائه می‌شود که ۱۰۰درصد این شکایات متعلق به دستفروشان است که متأسفانه اتحادیه نمی تواند به این موضوع ورود پیدا کند. رئيس صنف پزندگان شیراز تأکید کرد: فروشگاه‌های دارای پروانه کسب به صورت هفتگی بازرسی و فاکتور خرید مواد اولیه، کارت بهداشت و دیگر موارد کنترل می‌شود و کاملاً زیر نظر هستند ولی اتحادیه و مراکز بهداشت هیچگونه نظارت و کنترلی بر فعالیت دستفروشان ندارند. وی خطاب به شهروندان توصیه کرد: به خاطر سلامت خود و خانواده به هیچ عنوان از دستفروشان اغذیه خرید نکنند، تمام محصولاتی که ارائه می‌کنند فاقد بهداشت و ناسالم هستند و موجب بروز انواع بیماری و مسمومیت‌های شدید می‌شوند. وردی زاده با توجه به لزوم ساماندهی و اسکان دستفروشان در محل‌های اسکان دائم و نظارت بر فعالیت آنها تأکید کرد: به‌دلیل حفظ سلامت شهروندان از شهرداری و نیروی انتظامی تقاضا دارم نسبت به جمع آوری دستفروشان مواد خوراکی و اغذیه اقدام کنند.
ورودی شهر صدرا نیز یکی از محل هایی است که دستفروشان اغذیه فعالیت می‌کنند و طبق تحقیقات میدانی چندین مرحله نیز توسط شهرداری جمع‌آوری شده‌اند ولی دوباره فعالیت خود را ادامه داده اند. شهردار صدرا پیرامون این موضوع به خبرنگار شیراز نوین گفت: تاکنون بارها حکم جمع آوری دستفروشان ورودی شهر صدرا و در مجاورت بلوار خلیج فارس را گرفته و اجرا هم کرده ایم که چندین بار حتی منجر به درگیری بین متخلفین و نیروی انتظامی نیز شد که صورتجلسه آن نیز موجود است. عباس ملک زاده افزود: متأسفانه هر بار که حکم جمع آوری اجرا می‌شود یکساعت بعد اتومبیل‌ها توسط کلانتری آزاد می‌شوند و دوباره دستفروشان فعالیت خود را ادامه می‌دهند. وی توضیح داد‌: تاکنون شش مرحله طی احکام متعدد اقدام به توقیف وسایل نقلیه دستفروشان کرده‌ایم و در مرحله آخر با همکاری معاون دادستان حکم کلی سه ماهه برای جمع آوری متخلفان گرفته شده است. شهردار صدرا با اشاره به چندین مرحله توقیف و جمع آوری ادامه داد: متأسفانه دستورالعمل مناسبی در این زمینه وجود ندارد و نیروی انتظامی نیز همکاری مناسبی در این زمینه انجام نمی دهد و بعد از صورتجلسه به جای هدایت خودرو به پارکینگ راهور، خودرو آزاد می‌شود. وی اضافه کرد: نیروی انتظامی در این زمینه به سختی همکاری می‌کند و پرسنل شهرداری نیز ضابط قضایی نیست و نمی تواند برخورد انتظامی کند. ملک زاده در جواب خبرنگار شیراز نوین پیرامون راه حل عملی برای این موضوع گفت: مشکل شهرداری صدرا در این حوزه عدم همکاری نیروی انتظامی در انتقال خودروهای متخلفین به پارکینگ است که اگر مراحل قضایی در مورد متخلفین طی شود قطعاً آنها از سرگیری فعالیت در این زمینه خودداری خواهند کرد. وی افزود: لازم است برنامه اصولی در این مورد تدوین و مراحل اجرایی نیز درست طی شود.