به عقب باز نمی‌گردیم، روزنامه شیراز نوین
سعیدرضا امیرآبادی - گروه گزارش
amirabadi_shznvn@yahoo.com
اشـــاره:
یکی از اهداف شورای شهر پنجم بر محور ایجاد اصلاحات بلندمدت در سپهر اجتماعی شیراز می‌چرخد. رصد فعالیت‌های آنها دربردارنده این نکته مهم است که منتخبان مردم در بین‌الحرمین، آرزوهای بزرگی برای شهر راز دارند. از یک سو، شهرداری را برای اجرای پروژه‌های کوچک و بزرگ با دیدگاهی انسان‌محور یاری می‌کنند و از سوی دیگر، در ابعاد کلان‌تر به دنبال تثبیت قوانین و مصوباتی هستند که نقشه راه آیندگان را ترسیم کند. این نوع نگاه همان‌قدر که دلسوزانه و مردم‌مدارانه به نظر می‌رسد، آبستن آسیب‌های نرم و خزنده‌ای نیز هست. گمان می‌رود نگاه دوراندیشانه شورا برای تصویب مصوبات کلان، آنها را از اجرایی کردن پروژه‌های کوچک ولی پراهمیت و تأثیرگذار دور ساخته و همه انرژی منتخبان مردم را برای ترسیم سپهر اجتماعی شیراز در سال‌های آتی معطوف سازد. اگرچه دغدغه آینده شهر و شهروندان در زمره مسئولیت‌های اصلی شورا قرار دارد؛ باید در نظر داشت که اهمیت پرداختن به نیازهای امروز جامعه، کمتر از فردا و فرداها نیست. لذا بیم آن می‌رود که همه نگاه‌های دوراندیشانه و رسم نقشه راه برای آیندگان، با گنجاندن یک بند یا تبصره نقش بر آب شود و شوراهای بعدی بدون در نظر گرفتن ممارست‌های پیشینیان، مسیر فعالیت متفاوتی را برگزینند که به احتمال فراوان، چنین هم خواهد شد.
امروزه، شهرداری و شورا در کنار ساختن پل و تقاطع و زیرگذر، نگاه ویژه‌ای هم به ساماندهی فضاهایی دارند که فرایند گفت‌وگو و تعاملات اجتماعی را تقویت کند. پیاده‌روهای سلامت، فرصتی برای استحکام بنیان خانواده فراهم کرده و جوانان و نوجوانان در پیست‌های اسکیت و دوچرخه‌سواری، بخشی از انرژی‌های منفی و عقده‌های انباشته خود را تخلیه می‌کنند. در فرهنگ‌سراها می‌شود به ارتقای فرهنگ عمومی جامعه اندیشید و پردیس‌های هنری را به عرصه‌ای برای استعدادیابی و پس زدن آسیب‌های اجتماعی بدل ساخت. با مهیاشدن زیرساخت‌ها، فعالیت در عرصه‌های اجتماعی برای همه اقشار جامعه، فارغ از سن و جنسیت، هنجاری پذیرفته‌شده است و بازگشت کاستی‌ها و محدودیت‌های قبلی دیگر امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل، می‌شود از شورا خواست به موازات آرزوهای بلندپروازانه برای رسم نقشه راه آیندگان، در یک سال باقی‌مانده با شتاب و جدیت بیشتری زیرساخت‌ها را برای افزایش تعاملات اجتماعی فراهم سازد. شاید وقت آن رسیده که افق‌های نگرش خود را توسعه دهیم و به این باور برسیم که با ساماندهی مناطق مرده شهر، می‌شود از فروپاشی بنیان خانواده، گسترش اعتیاد، رشد بزهکاری، خیانت، بروز افسردگی در کودکان و بزرگ‌سالان و بسیاری دیگر از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری کرد و به فرداهای روشن اندیشید. سال چهارم شورا فرصت مغتنمی برای لیست امید و برگزیدگان مردم محسوب می‌شود تا با تمام توان، به مردمی که در گرداب فزاینده مشکلات گرفتار آمده‌اند، ادای دین کنند و در سپهر اجتماعی و سیاسی شیراز نام نیکی از خود به یادگار گذارند.
در ادامه، گفت‌وگوی رئیس شورای اسلامی شهر شیراز را با دبیر سرویس گزارش روزنامه شیرازنوین می‌خوانید.
دکتر سیدعبدالرزاق موسوی بر این باور است که با استناد به آمار و ارقام، باید خدمت‌رسانی شهرداری‌ها را در دوره‌های مختلف قضاوت کرد و در صورتی که مردم به مشارکت‌های اجتماعی و پروژه‌های انسان‌محور روی خوش نشان دهند، دیگر نمی‌شود آنها را به عقب‌گرد وادار کرد.
پروژه‌های انسان‌محور، ارتقای کیفیت زندگی شهروندان را در ابعاد مختلف به دنبال دارند. به همین دلیل، شهرداری با همراهی و حمایت شورای اسلامی شهر شیراز، تلاش زیادی برای اجرایی‌کردن آنها در سه سال اخیر داشته است. در این زمینه با چه موانعی روبه‌رو هستید؟
معمولاً پروژه‌ها بر اساس ظرفیت و امکانات تعریف می‌شوند. در پروژه‌های انسان‌محور، علاوه بر جنبه‌های مادی و اعتباری، باید رویکردهای فرهنگی جامعه را هم در نظر گرفت. همه ما به موقعیت ویژه‌ای که کشور در آن قرار دارد، آگاهیم. با نگاهی به نارسایی‌های‌بودجه‌ای در کشور و تعمیم آن به شهرداری‌ها، به میزان کمبود اعتبارها پی می‌بریم. این در حالی است که اتفاق‌های پیش‌بینی نشده مانند تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی و شیوع کرونا هم سبب می‌شود در مسیر اجرایی‌سازی پروژه‌های تعریف‌شده با موانع جدی روبه‌رو شویم و به سمتی حرکت کنیم که برنامه‌ها شکل اقتضایی یابند. بدین معنا که برنامه را با توجه به موقعیتی که در آن قرار داریم، به صورت انعطاف‌پذیر طراحی کرده و امکان تغییرات را در آنها لحاظ کنیم. با توجه به محدودیت‌های بودجه‌ای و موقعیتی که در آن هستیم، شهرداری شیراز عملکرد بسیار خوبی از خود بر جای گذاشته و گزارش عملکرد شهرداری در کلیه طرح‌ها، به ویژه پروژه‌های انسان‌محور، به زودی منتشر خواهد شد. شهروندان با مشاهده جدول‌های آماری و مقایسه‌ای، به این جمع‌بندی می‌رسند که شهرداری شیراز در دوره کنونی چه چیزی تحویل گرفت و چه عملکردی داشته است. برای دستیابی به قضاوتی درست، باید بر اساس اعداد و ارقام حقیقی و داده‌های مدون واقعیت‌ها را به مردم ارائه کنیم. مطرح کردن بحث‌های کلی و بدون پشتوانه آماری، مشکلی را حل نکرده و چندان موثق و قابل‌اتکا نیست. با وجود همه تلاش‌های شهرداری، خواسته شورا در پروژه‌های انسان‌محور، به دلایلی که گفته شد، مهیا نشده است. ما در تلاش هستیم با وجود همه موانع، پروژه‌ها را در مدت زمان باقی مانده به سرانجام برسانیم.
در جایگاه صاحب‌نظر علوم اجتماعی و حقوق‌دان و مدیری برخاسته از آموزش و پرورش، بزرگ‌ترین نقدی که به شورای پنجم وارد می‌دانید، چیست؟
واقعیت این است که عمر چندانی از نهاد شوراها نمی‌گذرد. در قانون اساسی، موضوع شوراها به صورت برجسته دیده شده که این امر نیز نشأت گرفته از تفکرات متعالی بنیان‌گذار انقلاب اسلامی است. اما در تصویب قانون شوراها در مجلس سال ۱۳۷۵، بخشی از وظایف و مأموریت‌های شوراها دیده نشد و به نوعی، محدودیت برای این سازمان مردم‌نهاد ایجاد شده است. با توجه به ساختار فرهنگی نظام اداری کشور، با این مسئله روبه‌رو می‌شویم که دولت‌ها معمولاً علاقه دارند قدرت و اختیارات خود را افزایش دهند و به لحاظ سابقه سیاسی هم در کشور ما شورا همیشه با موانعی روبه‌رو بوده است. علاوه بر این، قانون شوراها در بحث اجرایی هم با محدودیت‌هایی مواجه شد و بخشی از اختیارات شوراها واگذار نشد. بنابراین، این ایرادها به شوراها وارد است که در جاهایی انتظارات عمومی جامعه را برآورده نساختند. این مسئله، به مشکلات و محدودیت‌هایی بازمی‌گردد که در قانون شوراها وجود دارد. البته در نگاه مسئولان اجرایی و نحوه انتخاب اعضای شوراها هم با کاستی‌ها و خلأهایی روبه‌رو هستیم. ما از نگاه تجربه و سطح دانش حتماً باید ضوابطی را برای اعضای شوراها پیش‌بینی کنیم تا اعضای شورا در کلان‌شهرهای ایران، سررشته و دانش‌های لازم را داشته‌باشند. اشکال دیگر این است که برخی هنوز نپذیرفته‌اند که اعضای شورا، نمایندگان مردم‌اند و می‌توانند نقش مؤثری برای کاهش هزینه‌ها و مدیریت بهینه منابع شهر ایفا کنند. به همین دلیل، اعضای شوراهای اسلامی به نمایندگی از مردم موظف‌اند برای استفاده از ظرفیت‌های شورا بیشتر تلاش کنند. بنابراین، هم قانون شوراها نیازمند اصلاح و بازنگری است و هم نظام اجرایی کشور باید واقعیت‌های شورا را گرفته و در این زمینه همکاری بیشتری داشته باشد. با تحقق این رخدادها، شاهد کارآمدی بیشتر شوراها و خدمت‌رسانی بهینه به مردم خواهیم بود.
شورای پنجم شهر شیراز با مطرح کردن دیدگاه اصلاح‌طلبی، از پشتوانه محکم مردمی در انتخابات برخوردار شد. از سوی دیگر، وقتی همه جناح‌های سیاسی در عرصه انتخابات حضور نداشته‌باشند، آمار مشارکت مردم در وضعیت مطلوبی قرار نمی‌گیرد. با توجه به رویدادهای پیشین، ممکن است ماهیت سیاسی شورا در آینده نزدیک دیگر تکرار نشود. به همین دلیل یک سال باقی مانده از عمر شورای پنجم، فرصتی طلایی برای لیست امید محسوب می‌شود تا به وعده‌های خود عمل کرده و به مردم ادای دین کند. در این زمینه چه برنامه‌هایی دارید؟
اگرچه شورای پنجم برخاسته از لیست امید اصلاح طلبان است؛ اما تعهد قانونی و اخلاقی ما تمام شهروندان شیراز را با هر نگرشی در بر می‌گیرد. به طور کلی، شورا در حوزه‌های وضع مقررات، نظارت بر اجرای مصوبات، عملکرد شهرداری و در نهایت تعامل با سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر به منظور پیاده‌سازی برنامه‌ها، دارای وظایف تعریف شده‌ای است. در سال سوم تلاش کردیم چند گام اساسی در حوزه اجتماعی و فارغ از دیدگاه سیاسی انجام دهیم. ابتدا طبق قانون باید سیاست‌های شورا را تصویب کنیم که هیئت‌رئیسه در سال سوم این مهم را انجام داد و راهکارهای اجرایی آنها نیز تبیین شد. در حقیقت، شورا در سال سوم به سمت اصلاح ساختارها گام برداشت که نتایج آن در سال‌های آینده مشخص خواهد شد. قسمتی از نتایج این رویکرد، جلوگیری از تصمیمات سلیقه‌ای است. این اقدامات در راستای پاسخگویی به مطالبات مردمی بود که به لیست امید رأی دادند. اقدام مهم دیگر در سال سوم، به تبیین راهکارهای ۳۴گانه شورا بازمی‌گردد که کمیسیون‌ها برای پیاده‌سازی آنها وقت گذاشتند و به تأیید فرمانداری هم رسید. در ادامه گسترش مبانی زیرساختی، مرکز پژوهش‌های شورا ایجاد شد و در این مدت کم که از تأسیس آن می‌گذرد، موفق به انجام مصوبات خوبی شد که مراحل پژوهشی را پشت سر می‌گذارد. امیدواریم در سال چهارم، اولویت‌های شورا را در همان روزهای آغازین مشخص کنیم تا در همین سال چهارم به نتیجه برسند. همچنین نظارت بر عملکرد شهرداری و ارائه گزارش به مردم، از اولویت‌های دیگر شوراست. در نظر داشته‌باشیم که مسئله مبارزه با فساد به مطالبه ملی همه آحاد جامعه بدل شده است. شورای پنجم در تلاش است بدون ایجاد حاشیه، با تسریع امور مردم در شهرداری‌ها، از ایجاد فساد و رانت و واسطه‌گری جلوگیری کند. لذا تلاش می‌شود با ایجاد کارگروهی با مشارکت اعضای شورا و مقامات شهرداری به جمع بندی نهایی در زمینه به حداقل رساندن مسیر ارائه خدمات دست یابیم.
بیایید پس از گفت‌وگو درباره مسائل کلان، به پروژه‌های جزیی‌تر هم بپردازیم. همان‌طور که مستحضرید، شورای شهر قیر و کارزین با تصویب همه اعضاء، خیابانی را به نام استاد شجریان مزین کرده است. آیا شورای پنجم برنامه‌ای برای نام‌گذاری خیابانی به نام این چهره ماندگار جهانی در پایتخت فرهنگی ایران دارد؟
کمیسیون نام‌گذاری شورا درخواست‌های ارائه شده را پس از بررسی و مشورت‌های لازم به جمع بندی می‌رساند. به طور‌مثال، چندی پیش تقاضایی برای نام‌گذاری خیابانی به نام رصاف شیرازی، از علمای این سرزمین، مطرح شد‌که در‌صحن شورا بررسی شد. فضا برای ارائه‌درخواست شهروندان باز است و همه شهروندان‌می‌توانند درخواستشان را برای نام‌گذاری خیابان‌ها و معابر به شورا ارائه دهند.
تعدادی از اعضای شورا با نظر اکثریت هم‌سو نیستند. به باور شما این اختلاف نظرها نقش سازنده داشته یا باعث تخریب شده است؟
اختلاف نظر به دو شکل مطرح می‌شود. گاهی تضارب آرا بر سر منافع مردم مطرح می‌شود که در نهایت به پاسداشت منافع عمومی جامعه می‌انجامد و باید از آن استقبال کرد. در مقام رئیس شورا در سال سوم اختلاف نظری که سبب نگرانی شود، مشاهده نکردم. البته با مرور رویدادهای دستگاهی نظیر مجلس شورای اسلامی، درمی‌یابیم که بیشتر اختلاف نظرهای شورای پنجم شهر شیراز در نمونه‌های اندکی بوده و باید از تمام اعضای شورا به دلیل همراهی و نگاه مثبت شان قدردانی کرد.
در نظر داشته‌باشیم ارائه نظرات مختلف، به پختگی مصوبات می‌انجامد و ما از ارائه نظرات در صحن شورا استقبال می‌کنیم. با این حال، امیدواریم در سال چهارم شاهد نقدهای سازنده‌تر و بهتری هم از سوی اعضای شورا باشیم.
به تعبیر بسیاری از کارشناسان، کمیسیون ماده صد از رسالت اولیه خود خارج شده و در حوزه درآمدزایی گام برمی‌دارد. این مسئله باعث شده اقشار زیادی از جامعه در دهه‌های اخیر به مجموعه شهرداری نگاه خوش‌بینانه‌ای نداشته‌باشند. در مقام ریاست شورای پنجم، چه راهکارهایی را برای بازگشت کمیسیون ماده صد به جایگاه اصلی خود، که همانا پیشگیری از بروز تخلفات و مقابله با آن است، ارائه می‌کنید؟
در کمیسیون ماده صد، تخلفات ساختمانی بررسی می‌شود و با گذشت زمان شاهد بروز دو اشکال اساسی در عملکرد آن بوده‌ایم. نخست اینکه کمیسیون از آزادی عمل زیادی برخوردار است تا تخلفات را با جریمه جبران کند. باید قانون را به نحوی تصویب کنیم که تخلفات با پرداخت جریمه مالی جبران‌پذیر نباشند و به منظور جلوگیری از تضییع حقوق شهروندان، تخلفات به حالت اولیه بازگردند. باید با تصویب قانون، مصادیق تخلف را مشخص کرده و نمونه‌هایی که قابل جریمه مالی و بازگشت به حالت اولیه و تخریب هستند را از یکدیگر جدا کنیم. سپس، در قالب این دسته بندی صدور رأی انجام پذیرد. نکته دوم، اعضای کمیسیون ماده صد هستند. اعضای این کمیسیون باید به رعایت حقوق عمومی جامعه حساس باشند و اصل را بر منفعت عمومی بگذارند.
در همین زمینه، قوه‌قضائیه در جلسه شورای عالی استان‌ها که اخیراً برگزار شد، حساسیت‌های مثبتی نشان داد. همچنین در جلسه شورای کلان‌شهرها که به منظور اصلاح ساختار کمیسیون ماده صد و با حضور معاون وزیر کشور و مدیرکل حوزه عمرانی برگزار شد، طرحی با قید دو فوریت در شورای عالی استان‌ها با ۴۳ امضا تهیه گردید که ترکیبی از لایحه دولت و نظر دبیرخانه کلان‌شهرهاست و امیدواریم تصویب شود. همچنین امیدواریم مجلس نیز با حساسیت‌هایی که در این زمینه وجود دارد، طرح را به تصویب برساند تا بخش زیادی از دغدغه‌ها و نگرانی‌ها برطرف شود.
ضمانت اجرایی تصمیماتی که می‌گیرید، در آینده چیست؟ نمایندگان مردم در سال‌های آینده می‌توانند با راهکارهای قانونی و ایفاد بندها و تبصره‌هایی، این مصوبات را دور بزنند و تصمیمات خود را عملی سازند. با شواهد موجود، گمان می‌رود جناحی موسوم به اصلاح‌طلبان هم دیگر نقش چندانی در ارکان مدیریتی نداشته‌باشند و رسم نقشه راه برای آینده، عملاً کارایی خود را از دست دهد. در این زمینه چه نظری دارید؟
امیدواریم شورای پنجم در سال آخر بتواند خدمات شایسته‌ای، به ویژه در حوزه اصلاح ساختار، به مردم ارائه کند. همچنین امیدواریم با تغییرات و اصلاحاتی که در حال تکوین است، میزان اعتماد و اطمینان مردم به شهرداری افزایش یابد.
اولویت‌های شورا و شهرداری در سال پنجم به سمت پروژه‌هایی تمایل یافته که با روح و روان مردم سروکار دارد و به دنبال تزریق آرامش به افکار عمومی است.
باید پذیرفت که روحیه عمومی جامعه، به دلیل وضعیت سخت اقتصادی و شیوع کرونا، در وضعیت مطلوبی نیست و باید با راهکارهایی در پی ارتقای آن برآمد. برای ماندگار شدن فعالیت‌های شورا، در تلاش هستیم سرمایه‌گذاری بیشتری در راستای تشکیل خانه تشکل‌های مدنی داشته باشیم تا یادگاری از شهرداری و شورای پنجم برای مردم باقی بماند.
در نظر داشته‌باشیم ضمانت اجرا برای مصوبات ما نظارت افکار عمومی‌ست که بخش عمده‌ای از آن بر دوش رسانه‌هاست. به همین منظور، در سال سوم تلاش کردیم مردم را بیشتر در متن فعالیت‌های شورا قرار دهیم. فعالیت مرکز پژوهش‌های شورا هم در همین راستا بود که در بحبوحه فضای کرونایی، به برپایی جلسات مدون همت گماشتند. با کارهایی نظیر دوچرخه‌های اشتراکی می‌شود مردم را به میدان آورد. بر این باورم در صورتی که شورا رسالت خود را در این زمینه به درستی انجام دهد، شهروندان باقی مسیر را طی خواهند کرد. البته امیدواریم جنس نگاه و آرای شورای آینده نیز بر همین مبنا و ساختار باشد.
تعریف شما از شهر توسعه‌یافته چیست؟
وقتی در بحث‌های مربوط به توسعه شهری با دقت بیشتری نگاه می‌کنیم، با این واقعیت روبه‌رو می‌شویم که در شهرهای توسعه‌یافته بیش از۷۰ درصد شاخصه‌ها به گسترش مبانی نرم افزاری و رشد مبانی انسان‌محوری بازمی‌گردد.
همه اینها بر گسترش حقوق و فرهنگ شهروندی و حفظ محیط‌زیست و ارتقای امنیت عمومی و مسائلی از این دست تأکید دارند.
مبنای شهرهای توسعه یافته، برپایه اعتماد و اطمینان شهروندان به یکدیگر و رکود آمار جرم پایه گذاری شده و در نهایت، اینها هستند که درجه بندی کیفی شهرها را مشخص می‌کنند. به طور حتم، ساختارهایی نظیرپل و تقاطع و زیرگذر در ارزیابی وضعیت کلان‌شهر تأثیرگذارند؛ اما در زمره شاخصه‌های‌اصلی‌که بیانگر میزان توسعه یافتگی شهرها هستند، قرار نمی‌گیرند. ما نمایندگان‌مردم در شورای اسلامی شهر شیراز باید بیشتر بر این مسائل متمرکز شویم.
و کلام پایانی؟
در نهایت، به این جمع‌بندی برسیم که شهر سالم دارای شهروندانی است که از نظر بنیه روحی و روانی و جسمی سالم باشند. شهری سالم است که انسان‌ها وقتی به یکدیگر نگاه می‌کنند، از تماشای همشهریان خود لذت ببرند. امیدواریم رسانه، رابطه مردم و شورا را از شکل سنتی و یک‌طرفه خارج کند و تصمیم‌گیری‌ها و توقعات را بر مبنای جایگاه ارزنده شیراز ارتقا دهیم.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین