عضو دانشگاه شیراز پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF را ضروری دانست و گفت: در غیر این صورت، تأمین منابع مالی برای هزینه‌های جاری کشور دشوار می‌شود.
حسین مرزبان در گفت و گو با ایرنا، با اشاره به پیشینه مبادلات تجاری در قرن‌های اخیر افزود: جهان امروز از قرن ۱۸ و ۱۹ به بعد دنیای تجارت است؛ یعنی کشورها باید تجارت کنند تا امور اقتصادی زندگی مردم تداوم داشته باشد. وی با بیان اینکه اولین تجارت دنیا بر پایه ایجاد خطوط تلگراف شکل گرفت، گفت: ایجاد خطوط تلگراف بین کشورها باعث شد که پول بین ملت‌های دنیا رد و بدل شود و بعد از آن با گسترش تجارت پارچه، ماشین آلات، ابزار و کالا در بین کشورهای جهان جابه جا شد و در این بین موضوع انتقال پول نیز همیشه قابل توجه تجار و سرمایه گذاران بوده است.
استاد اقتصاد دانشگاه شیراز ایجاد بانک جهانی و صندوق بین المللی پول را با هدف برطرف کردن این نیاز ضروری عنوان کرد و گفت: تجار و دولت‌ها همواره از پشتیبانی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول بهره می‌برند و کسری منابع مالی خود را جبران می‌کنند.
وی توسعه سیستم انتقال پول در دنیای امروز را امری اجتناب ناپذیر و ضروری عنوان کرد و ادامه داد: متناسب با افزایش مبادلات کالا در سطح جهان، باید زیربنای پولی مالی هم توسعه یابد.
مرزبان اضافه کرد: تا چندی قبل، کشورها مراودات مالی و اقتصادی داشتند، ولی متوجه شدند که در میان مناسبات تجاری موجود، مواردی سالم نیست و بعضی تجارت‌ها مانند مواد مخدر، تسلیحات غیرمجاز یا تأمین مالی تروریست‌ها تخریب کننده جوامع بشری است و نمی‌توانستند در قبال این تجارت غیرسالم بی تفاوت باشند و در بستر مبادلات مالی جهان، تجارت سیاه و غیرمجاز و ضدبشری نیز جریان داشته باشد؛ از این رو جلوگیری از انتقال مراودات ناسالم و پول شویی را خواستار شدند. عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز به دیرینگی ریشه کلمه پول شویی پرداخت و توضیح داد: زمانی در کشور آمریکا فروش مشروبات الکلی ممنوع شد و افرادی که این کالا را می‌فروختند باید اعلام می‌کردند چگونه به این پول دست یافته‌اند که به همین دلیل این پول را در واحدهایی که به صورت خانگی اقدام به شست و شوی لباس می‌کردند، انتقال می‌دادند که پس از آن، کلمه پول شویی در اقتصاد جهان مرسوم شد و جای خود را باز کرد.
وی گفت:‌ نمی‌توان اجازه داد که پول‌های کثیف جابه‌جا شود و به همین دلیل دنیا این موضوع را دنبال می‌کند و در پی آن چندین کنوانسیون جهانی مانند گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF، پالرمو و امثال آن ایجاد شد تا جلو نقل و انتقالات مالی غیرمفید گرفته شود.
مرزبان ادامه داد: قاچاقچیان مواد مخدر و خلافکاران جهان نیز در ادامه با ایجاد این کنوانسیون‌ها به دنبال راه حل تازه رفتند و ارز دیجیتال را ایجاد کردند که اکنون هزینه تمام اقدامات غیرقانونی از طریق پول دیجیتال جابه جا می‌شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه برخی ابرقدرت‌های جهان از طریق کانال‌هایی مانند FATF و سازمان ملل به دنبال ضربه زدن به منافع بعضی کشورها برای انتقال مراودات مالی هستند، گفت: در این شرایط که کشور ما با چنین موردی مواجه شده است، عقلانی نیست که ما خودمان را از سر میز مذاکره بیرون ببریم و باید به دنبال راه‌حل‌هایی باشیم که با مذاکره و دیپلماسی کارآمد هم به حقوق ملت ایران دست یابیم و هم از حقوق هم فکران و ملت‌های منطقه دفاع کنیم. وی بیان کرد: زمانی که کشورها سازوکار دیگری را برای انتقال پول انتخاب می‌کنند، ناگزیر به صرف هزینه‌های بیشتر می‌شوند؛ به گونه‌ای که بیش از ۲۵ درصد این پول باید صرف هزینه انتقال و سهم خواهی‌ها شود. استاد اقتصاد دانشگاه شیراز اظهار داشت: برخی گروه‌های سیاسی داخلی و عده‌ای که قصد تسویه حساب با دولت دارند، در این شرایط به روش‌های غیرمتعارفی روی می‌آورند که در نهایت به زیان کشور و منافع همه مردم تمام می‌شود.
مرزبان ادامه داد: «بازل» برنامه‌ای برای شبکه بانکی است که ریسک عملیات را اعلام و ذخایر را براثر ریسک تعیین می‌کند که همه کشورهای دنیا به بازل پیوسته و آن را اجرا می‌کنند؛ اما متأسفانه ایران در برنامه بازل نیست چون یک سری قراردادها در سیستم بانکی ازجمله مشارکت در سود و... ایجاد کرده ایم که مربوط به وظایف بانکی نیست و در عملیات شرکت‌های سرمایه گذاری تعریف شده و به همین دلیل ایران نمی‌تواند به بازل بپیوندد؛ چون سیستم بانکی کشور به عنوان بانک در دنیا شناخته نشده و از سازمان‌های ریسکی محسوب می‌شود. این استاد دانشگاه پیوستن ایران به تعهدات و کنوانسیون‌های مالی دنیا را ضروری و لازمه تجارت جهانی عنوان کرد و گفت: صادرات و واردات نیاز به تبادلات ارزی و پولی دارد که به همین دلیل بالاخره ایران ناگزیر به پذیرفتن مقررات پولی و مالی جهانی است، اما برخی اقتصاددانان یا کم سواد هستند یا اطلاعات منطبق بر واقعیت‌های موجود جهانی را در اختیار قرار نمی‌دهند.
وی ادامه داد: این افراد با علم اقتصاد روز دنیا آشنا نیستند؛‌ این قشر سالیان زیادی است که روی کاهش نرخ بهره کار می‌کنند؛ درحالی که این تئوری‌های دهه هفتادی سال‌هاست که به کل رد شده است.
مرزبان اضافه کرد: در حال حاضر از این تئوری‌های منسوخ شده برای راهبرد اقتصادی کشور بهره می‌گیریم و در عین حال که می‌خواهیم جنس وارد کشور کنیم با مشکل مواجه هستیم یا اگر صادرات کنیم جنس را تحویل سفارش دهنده می‌دهیم ولی نمی‌توانیم پول آن را دریافت کنیم و اینجاست که زمینه فعالیت سوءاستفاده گران و اختلاسگران مهیا می‌شود. این استاد دانشگاه شیراز در ادامه بر ضرورت مذاکره با کشورهای غربی در حوزه مباحث بانکی اقتصادی تأکید کرد و گفت: می‌توان مذاکره کرد و برنده هم بود و باید کار را به افرادی که خبره و نخبه ارتباطات بین الملل هستند، سپرد. وی بیان کرد: با رویکرد کنونی و نپذیرفتن کنوانسیون‌های اقتصادی جهانی مشکلات بانکی با خارج تداوم دارد و منحصر به روی کار آمدن دولت اصلاح طلب یا اصولگرا هم نیست؛ باید علم و عقل بر مراودات جهانی خصوصاً در حوزه اقتصاد حاکم باشد و مقررات دنیا را بپذیریم و با جهان سازگار باشیم. مرزبان گفت: نپذیرفتن قدرت اقتصاد جهانی، نفس کشور را می‌گیرد و زندگی همه مردم را با مشکل جدی مواجه می‌کند؛ ولی اگر می‌خواهیم ملت خوشحال و راضی و پایه‌های حکومت باشند، لازم است امور مالی جامعه برقرار باشد و معیشتشان با مشکل مواجه نباشد. عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز پیوستن ایران به FATF را امری واجب و ضروری دانست و افزود: نپذیرفتن این موضوع باعث زیان‌های جبران‌ناپذیر برای کشور خواهد شد و از این رو، ایران باید به FATF و سایر اتحادیه‌های جهانی بپیوندد.
وی ادامه داد: می‌توان به این اتحادیه‌ها پیوست و برای تأمین اعتبار فعالیت‌های منطقه‌ای نیز چاره‌اندیشی کرد، اما نمی‌توان برای یک اولویت کوچک‌تر، اولویت بزرگ‌تری را فدا کرد.
مرزبان اضافه کرد: زمانی که کشور ما نتواند ارز حاصل از فروش نفت و عواید حاصل از فروش سایر تولیدات داخل را وارد کشور کند، نمی‌توان هزینه چرخیدن مملکت را تأمین کرد که در پی آن آسیب جدی به مملکت وارد خواهد شد. از ماه گذشته که رهبر معظم انقلاب با درخواست حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری برای تمدید زمان بررسی لوایح «پالرمو» و «سی اف تی» با هدف پیوستن تهران به گروه ویژه اقدام مالی موافقت کردند، بار دیگر این موضوع سر زبان‌ها افتاده و موافقان و مخالفان آن به بیان دیدگاه‌های خود در این زمینه می‌پردازند. لوایح مذکور عبارت‌اند از اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، اصلاح قانون مبارزه با پول شویی، الحاق ایران به کنوانسیون جرایم سازمان‌یافته فرا ملی (پالرمو) و الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم (CFT).
از چهار لایحه اشاره شده لوایح «اصلاح قانون مبارزه با تروریسم» و «اصلاح قانون مبارزه با پول شویی» به تصویب رسیده اند اما لوایح الحاق ایران به پالرمو و سی اف تی که در دی ماه سال ۹۸ و در پی تصویب مجلس و رد شورای نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شد، همچنان بلاتکلیف باقی مانده اند. مهم‌ترین رخدادی که می‌تواند کشورمان را هم ردیف با کشورهای کم ریسک جهان قرار دهد، الحاق ایران به اف ای تی اف و به دنبال آن، خروج تهران از لیست سیاه این گروه ویژه مالی است. ضمن اینکه پیوستن به اف ای تی اف با مزیت‌هایی همچون بهره گیری ایران از اعتبار اسنادی (LC) به جای سیستم حواله در معاملات خارجی، اعتماد بانک‌های جهانی به نظام بانکی ایران، بهبود روابط ایران با ۱۹۴ کشور عضو اف ای تی اف و... همراه است.
حتی دسترسی به غذا و دارو نیز که آمریکا مدعی خارج بودن آنها از دایره تحریم‌هاست، در صورت تداوم حضور ایران در لیست سیاه دشوار به نظر می‌رسد؛ موضوعی که طی ماه‌های اخیر در دوره سخت کرونا برای دستیابی ایران به دارو و واکسن خود را نشان داد.