داستان و ریشه ضربالمثلهای فارسی، روزنامه شیراز نوین
حرفش را به کرسی نشاند
هرگاه کسی در اثبات مقصود خویش پافشاری کند و سخنش را به دیگری یا دیگران تحمیل نماید، مجازاً عبارت بالا را به کار میبرند و میگویند: «بالاخره فلانی حرفش را به کرسی مینشاند» که باید دید واژه کرسی در این ضربالمثل چرا و به چه جهت به کار گرفته شده است.
ریشه تاریخی ضربالمثل بالا را در جریان عروسیهای ایران در ازمنه و اعصار گذشته باید جستجو کرد.
توضیح آنکه سابقاً در ایران معمول بود پس از انجام مراسم خواستگاری و بلهبران و برگزاری جشن شیرینیخوری و انگشتر زدن به فاصله چند ماه برنامه عقدکنان و عروسی اجرا میشد.
امروزه برای آنکه پسر و دختر پس از بلهبران مدتی با یکدیگر معاشرت کنند و از اخلاق و روحیات و طبابع و سلیقههای همدیگر در کلیه امور و شئون زندگی آشنایی حاصل کنند، مراسم برگزاری عقد را جلو میاندازند تا از نظر حفظ شعایر مذهبی و رعایت آداب و سنن خانوادگی در زمینه معاشرت آنان خدشه و اشکالی رخ ندهد و آزادانه بتوانند سروش عشق زندگی را در گوش یکدیگر زمزمه و ترنم کنند.
در حال حاضر، فاصله عقد و عروسی به علل و جهات مالی یا تحصیلی دختر و پسر از یک تا چند سال هم ممکن است ادامه پیدا کند و از طرف خانواده عروس و داماد ابراز مخالفت نشود؛ زیرا پسر و دختر شرعاً و عرفاً بر یکدیگر حلال هستند و نزدیکی آنان تا به حد تصرف هم مانع قانونی نخواهد داشت؛ ولی در زمانهای قدیم چنین نبود و رسوم و سنن معمول و متعارف ایجاب میکرد که بین بلهبران تا عقد و عروسی اقلاً چند ماه فاصله باشد و در خلال این مدت، دختر و پسر جز از طریق پنهانی و دور از چشم خانواده عروس با یکدیگر تماس و نزدیکی نداشته باشند.
اما عقد و عروسی فاصله محسوسی نداشت و مدت آن از یک یا چند روز تجاوز نمیکرد. در عصر حاضر چون مبل و صندلی در خانهها وجود دارد، عروس را چه پس از برگزاری عقد و چه هنگام عروسی روی صندلی مینشانند تا کلیه بانوان و دوشیزگان محله یا آبادی او را تماشا کنند و اقارب و بستگان نقل و نبات و پول روی عروس بپاشند؛ ولی در قرون و اعصار گذشته پس از آن که بین خانواده عروس و داماد راجع به مهریه و زروخرج توافق حاصل میشد و قباله عقد «عقدنامه» را مینوشتند در ظرف چند روز مراسم عروسی را تدارک میدیدند و عروس را بزک کرده بر کرسی مینشاندند و در معرض دید و تماشای همگان قرار میدادند؛ زیرا در قرون گذشته نه مبل وجود داشت و نه صندلی به شکل و هیئت فعلی ساخته و پرداخته میشد. کرسی بود و چهارپایه که البته مهتران و بزرگان بر کرسی جلوس میکردند و کهتران روی چهارپایه مینشستند.
از آنجا که عروس را هنگامی بر کرسی مینشانیدند که پیشنهادات پدر و مادر عروس مورد قبول خانواده داماد واقع میشود و به کرسی نشانیدن عروس دال بر تسلیم خانواده داماد در مقابل پیشنهادات خانواده عروس بود؛ لذا از آن پس دامنه معنی و مفهوم به کرسی نشانیدن حرف گسترش پیدا کرد و مجازاً در مورد قبولانیدن هرگونه حرف و عقیده و پیشنهاد صحیح یا سقیم به کار رفت و رفته رفته به صورت ضربالمثل درآمد.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین