صنعت رسانه ایران و گردش مالی ۱۳۰ هزار میلیارد تومانی!، روزنامه شیراز نوین
معاون تنظیم بازار و توسعه کسب و کار ساترا، صنعت رسانه را پیچیدهترین و متحولترین صنعت در کشور خواند و گفت: این صنعت حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی دارد و بازیگران، زیرساختها، فناوریها و سهامدارانش دائماً در حال تغییر و روزآمد شدن هستند.
به گزارش ایرنا، محمدحسن خلعتبری، معاون تنظیم بازار و توسعه کسب و کار ساترا(سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر) که وظیفه توسعه ابزارهای تنظیمگری ساترا به منظور اعمال حکمرانی اقتصادی را بر عهده دارد، درباره سیاستگذاری رسانه در لایه اقتصادی توضیحاتی را بیان کرد.
متن این مصاحبه در ادامه آمده است:
به نظر شما اصلیترین مسئله در سیاستگذاری رسانه در لایه اقتصادی در کشور چیست؟
اگر شما در جایگاه یک نماینده مجلس باشید و بخواهید در حوزه مشخصی برای حل مشکل معینی قانونی وضع کنید یا اگر یک مسئول اجرایی باشید و بخواهید مداخله معینی در بخش مشخصی از صنعت تعریف نمایید، بدون شک اولین نیازتان داشتن اطلاعات دقیق و درست از صنعت است.
بدون شناخت درست و دقیق از وضع موجود نمیتوان به سمت شرایط مطلوب حرکت کرد؛ یکی از مهمترین الزامات حکمرانی در عصر مدرن داشتن دادههای دقیق و منظم است.
مفهوم «حکمرانی داده محور» جزو ارکان کلیدی حکمرانی نوین است؛ حاکمیت صنایع مختلف را از طریق دادههایی که در اختیار دارد، مدیریت میکند.
حال اگر مثلاً در حوزه اقتصادی آمار مرکز آمار ایران با بانک مرکزی منطبق نباشد یا حتی متضاد باشد، چگونه باید تصمیم گرفت؟ مسئله سامانههای آماری و حکمرانی داده بدونشک جزو مهمترین مسائل کشور است. روزنامه نگاران می توانند به مقوله دادههای اقتصادی تنظیم گرانی، توجه ویژه داشته باشند. نیاز است رسانههای محترم ضمن تلاش برای کسب دادههای دقیق نقش مهمی در زمینه اطلاعرسانی به افکار عمومی ایفا کنند.
آیا دادههای اقتصادی تنظیمگران فعلی در کشور دقیق است؟ راهکارهای استقرار نظام حکمرانی داده در صنعت رسانه در دنیا چیست؟
پاسخ این سؤال بله و خیر است. اولاً چندی پیش یکی از رسانهها در این زمینه نکاتی مطرح کرده بود که به نظرم با دادههای دقیقی مورد توجه قرار نگرفته بود؛ دادههای کمی که ارائه کرده بودند، برداشتهای مصداقی که شده بود و تحلیلی که مبتنی بر آن ارائه شده بود خیلی با واقعیتهای موجود سازگاری نداشت.
طبیعتاً نهادهای تنظیمگر، اشراف قابلتوجهتری نسبت به بازیگران موردی در یک بخش یا یک لایه از بازار دارند، اما در خصوص سؤالتان معمولاً تنظیمگران در کشورهای مختلف به منظور کسب داده از بازار، بانکهای اطلاعاتی را تشکیل میدهند. اطلاعات تنظیمگران در بخشهایی از بالاترین دقت برخودار است؛ مثلاً در زمینه تعداد مجوزها و ... اما در بخش های دیگری از صنعت، این دادهها براساس روشهای مختلفی از ابزارهای مالیاتی، بانکی، بیمهای، خوداظهاری و ... جمعآوری میشود.
این روشها در نظامهای شفاف مالیاتی و بانکی جوابگوی نیازهای موجود است، اما اگر در کشوری مثلاً حجم فرار مالیاتی زیاد باشد و دادههای اقتصادی ناشفاف، باید از روشهای دیگری به این منظور بهره جست. مثلاً در کشور ما که مسئله پولشویی در صنعت رسانه جدی است، یکی از روشهای استقرار نظام حکمرانی داده محور تلاش برای خودافشاگری بازیگران مسلط است.
استراتژی که مبتنی بر آن یک سکوی معین اقدام به خوداظهاری در بخش غیرشفاف صنعت رسانه میکند. حتی در کشورهای صنعتی مانند آلمان و ژاپن به منظور استقرار نظام حکمرانی داده در بخشهای غیرشفاف صنعت از این روش بهره جستهاند؛ البته در کشورهای صنعتی این امر بیشتر روش تکمیلی است.
اساساً خوداظهاری نمیتواند روش دقیقی باشد، اما برای شروع میتواند بهترین انتخاب باشد.
در مرحله بعد، روزنامهنگاران تحقیق و روزنامهنگاران توسعه با استفاده از تکنیکهای مختلف میتوانند در تعامل با تنظیمگران به استقرار نظام داده در کشور کمک کنند.
لطفاً درباره تعرفههای تولید محتوا در رسانه و سیاستگذاریهای رسانهای در این زمینه توضیح دهید؟
مردم عزیز ایران طعم تلخ تورم را چشیدهاند و بدون شک، تورم برای یک اقتصاد سالم و رقابتی بیماری خطرناک است و صنعت رسانه نیز از این قاعده مستثنا نیست.
اگر یک تولیدکننده مستقل در صنعت رسانه در سال ۱۴۰۰ با حدود ۴۰ میلیارد تومان امکان تولید اثر را داشت، امروز همان فرد برای ساخت همان اثر با همان بازیگران و عوامل و همان کیفیت باید حدود ۲۰۰ میلیارد تومان هزینه کند. بیشک بخشی از این تورم به شرایط کلی کشور برمیگردد و نه همه آن.
رشد حدود ۵ برابری ریشه در افزایش دستمزد فیلمبردار، بازیگر و ... است که تا حدودی طبیعی است. براساس نظر کارشناسان اما همه این رشد طبیعی نیست.
یکی از ریشههای این تورم در تعرفههای تولید، میتواند ریشه در رفتار اقتصادی بازیگران مسلط داشته باشد، دستکاری در نظام تعرفهگذاری در صنعت رسانه به ضرر همه ارکان صنعت است.
بافت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در ایران در زمینه فعالیت سکوهای تولید و انتشار محتوا چگونه است؟
شاید بتوان به جرأت گفت که صنعت رسانه پیچیدهترین و متحولترین صنعت در کشور است. صنعتی با گردش مالی حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومانی که بازیگرانش، زیرساختهایش، فناوریهایش و سهامدارانش دائماً در حال تغییر و روزآمد شدن هستند.
در این میان، مهمترین بخش هر صنعت بازیگرانش هستند؛ بازیگران عموماً در حوزههای حاکمیتی، دولتی، عمومی، خصولتی و خصوصی قابل دستهبندی هستند.
منافع در هر بخش قابل پیشبینی و حتی اندازهگیری است؛ یعنی بهصورت طبیعی بازیگران حاکمیتی در جلسات به نفع منافع حاکمیت کنشگری میکنند.
البته طبیعی است که هر یک از ۵ بخش فوق بهعنوان یک کل واحد در نظر گرفته نمیشوند. در میان این بازیگران هر بخش ذاتاً منافع مشخص ثابت و متغیری دارد و منافع ثابت آنهایی هستند که در بلندمدت اهداف بخش خودشان را پیش ببرند.
منافع متغیر متناسب با چالشها و تهدیدهای متحول و محیط پویا تغییر میکنند و حالت سومی از منافع وجود دارد که میتواند خلاف منافع ثابت و متغیر یک بخش باشد. در این میان، بعضی منافع شخصی و بعضی عمومی هستند و بازیگران هر بخش صنعت دائماً در حال رقابت با یکدیگر هستند.
منافع عمومی به نفع کلیت یک بخش و منافع خصوصی به نفع یک بازیگر مشخص در یک بخش است. مثلاً شاید یک اتفاق مشخص به ضرر کلیت بخش خصوصی باشد، اما به نفع یک بازیگر مشخص مسلط در این بخش باشد. اگر این بازیگر بخش خصوصی با یک بازیگر حاکمیتی تشکیل ائتلاف دهد، قواعد تغییر میکند.
نکته قابلتوجه در هندسه فعلی صنعت رسانه ایران شکلگیری شبکههای میان بخشی است. این شبکهها با شناسایی گلوگاههای مهم کشور در بخشهای مختلف سعی میکنند آنها را مال خود کنند.
در این شرایط یک بازیگر حاکمیتی در صورتیکه جزئی از این شبکه باشد، دنبال پیشبرد منافع حاکمیت نیست. یک بازیگر خصوصی میتواند منافع مشترکی با بخشی از حاکمیت داشته و به دنبال آنها باشد و بهزعم برخی اینها واقعیتهای موجود هندسه صنعت رسانه در کشور است.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین