رتبه بی رمق فارس در صنایع دستی ، روزنامه شیراز نوین
بیش از ۵۱۷ هزار هنرمند به صورت رسمی در حوزه صنایعدستی و هنرهای سنتی مشغول به کار هستند، که استان هرمزگان با ۴۵ هزار شاغل و رشته بافتههای داری و غیرداری با ۱۶۰هزار شغل در صدر مشاغل صنایعدستی کشور قرار دارند.
به گزارش شیرازنوین بهنقل از ایرنا، بیستم خرداد(۱۰ ژوئن) روز جهانی صنایعدستی است، سازمان یونسکو صنایعدستی را اینگونه تعریف میکند: «محصولاتی که توسط هنرصنعتگران ساخته میشوند که یا کاملاً با دست، یا به کمک ابزار دستی و یا حتی ابزار مکانیکی تولید میشوند تا زمانی که مشارکت دستی خود هنرمند همچنان اساسیترین مؤلفه محصول نهایی باشد. ماهیت خاص محصولات صنایع دستی ناشی از ویژگیهای متمایز آن میباشدکه این ویژگیها میتوانند خصیصههای کاربردی، زیباییشناختی، هنری، خلاق، فرهنگی، تزئینی، مذهبی، نمادین به لحاظ اجتماعی و برجستهبودن باشند»
آنچه در تعریف صنایعدستی در ماده یک قانون حمایت از هنرمندان و استادکاران و فعالان صنایعدستی آمده، تصریح میکند: «صنایعدستی ایران مجموعهای از صنایع هنری و سنتی است که با محوریت خلاقیت، ذوق و زیباشناسی با بهرهگیری از مواد اولیه قابل دسترس، تولید میشود و فرآیند ساخت و تولید محصول به صورت فردی یا گروهی، عمدتاً با دست و با کمک ابزار مورد نیاز انجام میگیرد.»
رشتههایی مانند نساجی سنتی، بافتههای داری و غیرداری، پوشاک سنتی، کاشی سنتی، سفال و سرامیک، صنایعدستی چرمی، هنرهای سنتی وابسته به معماری، صنایعدستی فلزی، صنایعدستی چوبی و حصیری، صنایعدستی دریایی، صنایع دستی استخوان، صنایعدستی سنگی، رودوزیهای سنتی، سازهای سنتی، میناکاری، آبگینه، صنایعدستی کاغذی، طراحی نقاشی سنتی و پیشههای وابسته به گروههای ۱۸گانه است. به همین دلیل، جهانیان از دیرباز ایران را کشوری متنوع در هنرهای سنتی و غنی از هنرمندان صنایعدستی میشناسند.
هرمزگان در صدر شاغلان صنایعدستی/ کمترین شاغلان در قم
آمار و ارقام نشان میدهد ۵۱۷ هزار و ۲۰۰ هنرمند در رشتههای ۱۸گانه صنایع دستی به صورت رسمی و ثبتشده مشغول به کار هستند، که از این جمعیت نیم میلیونی، حدود ۳۵۰ هزار زن هنرمند هستند که ۷۰ درصد این جامعه هنریصنعتی را تشکیل می دهند؛ این در حالی است ۳۰ درصد از تولیدکنندگان صنایعدستی روستائیان هستند، اگرچه در این حوزه ۱۲۷۰ تشکل و شرکت تعاونی مرتبط با صنایعدستی فعالند، اما دغدغههایی مانند بیمه، تأمین مواد اولیه، بازاریابی و فروش همچنان دغدغه بخش عمدهای از هنرمندان صنایع دستی است.
براساس آمار پراکندگی شاغلان در کشور، هرمزگان(45 هزار نفر)، کرمان(۳۵هزار نفر)، گیلان، گلستان و اصفهان( تقریباً ۳۰ هزار نفر)، فارس(۲۵ هزار نفر) و همدان(بیش از۲۱ هزار نفر) جزو استانهای با بیشترین شاغلان در حوزه صنایعدستی هستند و خراسان جنوبی(با حدود ۶ هزار نفر)، یزد (با ۵ هزار نفر)، البرز (با ۵ هزار نفر)، آذربایجان غربی(با حدود ۴۹۰۰ نفر) و قم (با حدود ۴۸۰۰ نفر) جزو کمترین شاغلان حوزه صنایعدستی در کشور هستند؛ این در حالی است که استان تهران، حدود ۱۸ هزار شاغل در این حوزه ثبت شده است.
بافتههای داری و غیرداری در صدر مشاغل صنایعدستی
طبق نمودار رشته بافتههای داری و غیرداری(با ۱۶۰هزار شاغل) در صدر هنرمندان شاغل و با یک فاصله قابل تأمل رودوزیهای سنتی و صنایعدستی چوبی(با حدود ۷۰ هزار شاغل) و حوزه پوشاک با(۶۰ هزار شاغل) به ترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار دارند. این در حالی است که از رشتههای صنایعدستی دریایی، کاغذی و استخوانی با تعدادی محدود از کمترین شاغلان نام برد و هشدار هنرهای در خطر فراموشی را اعلام کرد.
در این پراکندگی و گستردگی از سال ۱۳۹۴ تاکنون ۴۵ شهر و ۲۷ روستا با عنوان شهر و روستای ملی صنایعدستی و ۱۱ شهر و ۳ روستا باعنوان شهر و روستای جهانی صنایع دستی در ایران شناخته و ثبت شده است که در این زمینه، ایران از پرچمداران ثبت این مناطق در جهان است و در حال حاضر ۳ شهر(کاشان، رشت و دزفول) و یک روستا(بحیری بوشهر) در انتظار ثبت جهانی هستند.
ضرورت تثبیت حکمرانی خوب در صنایعدستی
آنچه در این گستره ارزشمند مؤثر است، ابزارهای حکمرانی زنجیرهسازی صنایعدستی است که هفت مرحله از شناسایی، خلق، توسعه و ترویج، تولید، تجاریسازی، توزیع و فروش تا مصرف را شامل میشود، اگرچه این روند برای ارزآوری و تولید ثروت کاملاً به کشف بازارهای جدید با طراحی، تولید، ترویج و تبلیغ و صادرات بستگی دارد.
اما آنچه بهعنوان مرکزیت برای ابزارهای حکمرانی تصویرسازی صنایعدستی یاد میشود، خلق تصویر شفاف از صنایع دستی است و با اتاق وضعیت، شبکه اطلاعات صنایعدستی، کتاب اول، نمایشگاههای استراتژیک و و دستاوردها، سکوها و روایتهای پیشرفت، بسته هویت بصری و رویدادها و جشنوارهها، رابطه مستقیم و دوسویه دارد.
بخش مهم دیگردر صنایعدستی، ابزارهای حکمرانی در نوآوری در این حوزه است که علاوه بر اینکه به لزوم وجود یک مرکز نوآوری یکپارچه وابسته است، بر ضرورت طراحی محصولات، بستهبندی جذاب، راهبری فناورانه، نوآوری اجتماعی، تولید انبوه فناورانه، نوآوری در نقوش، و بهرهوری با همافزایی منابع تآکید دارد.
اما باید توجه داشت صنایعدستی یکی از اضلاع مهم و بدون تردید قاعده مثلث میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که با شکلگیری وزارتخانهای جوان با حدود ۴ سال قدمت، قطعاً به ابزارهای حکمرانی مجدد برای زیستبوم صنایعدستی نیاز دارد تا بتواند مثلث متوازن میان محصول، هنرمند و وزارتخانه برقرار کند؛ با این تذکر که دستگاه دولتی باید نقش تنظیمکننده و تسهیلگر را بخواهد و بتواند ایفا کند.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین