سعیدرضا امیرآبادی- شیرازنوین
/// اشاره: 
در محله دیرینه سنگ سیاه قدم بزنیم؛ اهالی اصیل شیراز در این منطقه گلایه‌های بسیار دارند. جان آنها از شدت فقر جانکاه به ستوه آمده و از وضعیت محله گلایه‌های بسیار دارند. میزبانی از معتادان متجاهر و سلسله آسیب‌های اجتماعی برای آنها نتایج شومی به همراه داشته و از اینکه گوش شنوایی برای رسیدگی به مشکلاتشان وجود ندارد، شکایت‌های بسیار دارند. علاوه بر رنج فقر، هم‌زیستی با معتادان متجاهر، حضور اتباع بیگانه غیرمجاز، بیماری سالک هم این روزها بر تن نحیف و رنجور آنها تازیانه زده و در چشم بر هم زدنی نشانه‌ای از زخم کاری را بر چهره‌شان به یادگار می‌گذارد. زخمی که حکم به خانه‌نشینی دختران جوان و زنان می‌دهد و زخمی که چهره پاک و معصوم کودکان را خدشه‌دار‌می سازد.
اینجا سنگ سیاه است؛ محله‌ای به قدمت اصالت‌های شیراز؛ محله‌ای که می‌توانست درآمد گردشگری شهرراز را بیمه کند و جاذبه گردشگری باشد، اما معتادان متجاهر و بزهکاران و سلسله آسیب‌های اجتماعی به آن پناه برده‌اند و زمینه نارضایتی اهالی شریف این منطقه را پدید آوردند. به همین دلیل کمیته سامان‌دهی حاشیه‌نشینی و رفع محرومیت از مناطق کم‌برخوردار شورای اسلامی شهر شیراز، از جمعی از دستگاه‌های مسئول دعوت کرد تا در بازدیدی از محله سنگ سیاه به راه حل‌های علمی و عملی برای مقابله با بحران دست یافته و بر زخم سالک مرهم گذارند. شاید سامان‌دهی ویرانه‌های سنگ سیاه بتواند گوشه‌ای از حجم نارضایتی‌های اهالی شریف این منطقه را حل کند.
 هم‌افزایی برای رسیدگی به مشکلات محلات محروم
رئیس کمیته سامان‌دهی حاشیه نشینی و رفع محرومیت از مناطق کم‌برخوردار شورای اسلامی شهر شیراز خواستار هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی برای رسیدگی به مشکلات محلات محروم شد. سیده مریم حسینی در بازدیدی که از محله سنگ سیاه که با موضوع رسیدگی به وضعیت بیماری سالک انجام شد، در جمع خبرنگاران، اظهار داشت: متأسفانه در محلات محروم شاهد سلسله‌ای از آسیب‌های اجتماعی هستیم که عرصه را برای زندگی مردم شریف این منطقه تنگ کرده و آنها را با مشکلاتی دوچندانی روبه‌رو ساخته است. او با اشاره به بیماری سالک که در محلات محروم و به ویژه سنگ سیاه وجود دارد، افزود: نشانه سالک بر چهره افراد ساکن در این منطقه و به ویژه کودکان پاک و معصوم مشهود است و این امر زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داده و مدیرانی که در رسیدگی به این مناطق دچار کم‌کاری شده‌اند، باید پاسخ‌گو باشند. وی با اشاره به این موضوع که محرومیت در قلب کلان‌شهر شیراز به دلیل غفلت و بی‌توجهی مسئولان به‌وجود آمده، بیان داشت: محلات خاکی بستر مناسبی برای گسترش پشه سالک است و در ماه‌های گرم سال شاهد گسترش این بیماری در محلات محروم شیراز هستیم.
 تهدید شیوع سالک در قلب شیراز
نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی و گردشگری و اجتماعی سومین حرم اهل بیت(ع) شورای اسلامی شهر شیراز با اشاره به این موضوع که رسیدگی بهداشتی به محلات محروم می‌تواند در پیشگیری از گسترش سالک نقش مثبتی ایفا کند، اظهار داشت: برای مقابله با بحران‌هایی که در محلات محروم وجود دارد به یک هم افزایی جمعی از سوی نهادها و دستگاه‌های ذیربط نیاز داریم و کمیته محرومیت زدایی شورای اسلامی شهر از مجموعه‌های علوم پزشکی، بهداشت، معاونت شهری خدمات شهری شهرداری و جمعی دیگر از دستگاه‌ها برای رسیدگی به این موضوع در محله سنگ سیاه دعوت به عمل آورده است. حسینی با تأکید بر این موضوع که محرومیت ریشه در بی‌توجهی دارد، خاطرنشان کرد: اگر در سنوات پیشین تفکر مدیریت شهری بر مبنای محرومیت‌زدایی بنیان نهاده شده بود، امروز با حجم کمتری از دغدغه‌ها در کلان‌شهر شیراز روبه‌رو بودیم. وی بیان داشت: توجه داشته باشیم که بیماری سالک تنها دردی نیست که اهالی شریف مناطقی نظیر سنگ سیاه با آن روبه‌رو هستند، بلکه مردم با آسیب‌های دوچندانی دست و پنجه نرم می‌کنند که ریشه در تفکرات پیشین مدیریت شهری داشته و سنگ‌بنای عملکرد آنها بر مبنای محرومیت‌زدایی بنا نشده است.
 نامهربانی مدیران با مناطق محروم
عضو کمیسیون برنامه‌ریزی بودجه، حقوقی و املاک شورای اسلامی شهر شیراز در همین رابطه بیان داشت: متأسفانه جامعه مدیران شهری در گذشته نسبت به اهالی مناطق کم‌برخوردار نامهربان بوده‌اند و یادگار غفلت آنها در قالب زخم سالک بر چهره مردمان مظلوم مناطق محروم نقش بسته است.
او در بخش پایانی سخنانش با اشاره به این موضوع که گزارش سالک از محله سنگ سیاه به استاندار مردمی فارس ارائه خواهد شد، اظهار داشت: برای مرهم گذاشتن بر زخم مردمان کم‌برخوردار به هم‌افزایی و انجام وظیفه همه دستگاه‌های ذیربط نیاز داریم.
 زباله‌دانی‌ها تعیین تکلیف می‌شوند
در ادامه این بازدید معاون خدمات شهری شهرداری شیراز بر رفع مشکلات بافت تاریخی فرهنگی با تعامل دستگاه‌های مختلف تأکید کرد؛ دکتر غلامرضا غلامی با بیان اینکه رفع مشکلات بافت تاریخی فرهنگی با تعامل دستگاه‌های مختلف قابل بررسی و برطرف ساختن است، اظهار کرد: باید دستگاه‌های اجرایی از قبیل شهرداری، میراث فرهنگی و دستگاه‌های خدمات‌رسان دیگر مانند آب و برق در کنار یکدیگر قرار بگیرند تا متوجه شوید که چگونه مشکلات بافت تاریخی فرهنگی به سرعت حل می‌گردد. این مقام مسئول با توجه به شیوع و گسترش پشه سالک در بافت تاریخی فرهنگی کلان‌شهر شیراز و به ویژه محله سنگ سیاه، گفت: بسیاری از پلاک‌های بافت تاریخی فرهنگی به اسم پلاک‌های میراثی بلاتکلیف رها شده‌اند. این پلاک‌ها در گذر زمان تبدیل به زباله‌دانی و محلی مخروب تبدیل شده و از همه مهم‌تر تبدیل به محلی برای بروز انواع بیماری‌ها به ویژه بیماری سالک شده که این امر برای مردم بافت مشکلات عدیده‌ای ایجاد کرده است. وی با اعلام دغدغه شهرداری شیراز برای مدیریت این بحران افزود: شهرداری شیراز بارها با نامه‌نگاری و مکاتبه به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری خواستار تعیین تکلیف و سامان‌دهی این پلاک‌ها شده است، اما در این زمینه به نتیجه خاصی نرسیده است. او تصریح کرد: این بناها تبدیل به محلی برای گسترش پشه سالک و پناهگاهی برای معتادان تبدیل شده است بنابراین بار دیگر از اداره کل میراث فرهنگی فارس درخواست می‌شود تا نسبت به این موضوع حساسیت به خرج دهد و به خواسته مردم توجه نماید.
 منشأ آلودگی از مخروبه‌هاست
معاون خدمات شهری شهرداری شیراز گفت: برخی از این پلاک‌ها در حالی نام میراثی بودن را یدک می‌کشند که تنها چند دیوار مخروب از آن بیشتر باقی نمانده است و بیشتر برای مردم دردسر ساز است تا به نفع آنان باشد. غلامی با بیان اینکه ما به قوانین میراثی احترام می‌گذاریم، عنوان نمود: از دستگاه‌های دیگر اجرایی نیز درخواست می‌کنیم تا با همکاری شهرداری مشکلات بافت را حل و فصل کنند. وی افزود: وضعیت بهداشتی بافت تاریخی فرهنگی مناسب نیست و موضوع سالک برای خانواده‌ها تبدیل به کابوسی وحشتناک شده است. بنابراین از دانشکده علوم پزشکی نیز درخواست می‌شود نسبت به اطلاع‌رسانی و آگاهی شهروندان ساکن در بافت توجه نشان دهد تا در صورت گزیده شدن توسط این پشه بدانند چه اقداماتی را باید انجام دهند. غلامی گفت: برای من و همکارانم دیدن چهره خردسالانی که توسط پشه سالک گزیده شده‌اند، دردآور است زیرا در برخی مواقع سرنوشت همین کودکان با این چهره دچار تغییر می‌شود. وی افزود: ویران نمودن و تخریب مخروبه‌های بافت تنها راه مقابله با پشه سالک است، زیرا خاستگاه و رویش پشه‌های سالک در این مخروبه‌ها اتفاق می‌افتد و بنابراین از تمامی دستگاه‌های مختلف از جمله اداره میراث فرهنگی و دانشکده علوم پزشکی درخواست می‌شود تا ظرف یک‌ماه آینده وضعیت این مخروبه‌ها و رعایت مسایل بهداشتی را روشن نمایند. غلامی گفت: از اصحاب رسانه نیز درخواست می‌شود با اطلاع‌رسانی دقیق و مؤثر، شهروندان بافت تاریخی فرهنگی را یاری رسـانند و مسائل بافت را دنبال کنند.
 از شیوع سالک اطلاعی ندارم!
یکی دیگر افرادی که در این بازدید حضور داشت، شهردار منطقه هشت شیراز بود. علی مصلی‌نژاد در بازدید میدانی از محله سنگ سیاه که به دعوت کمیته سامان‌دهی حاشیه‌نشینی و رفع محرومیت از مناطق کم‌برخوردار شورای اسلامی شهر شیراز انجام شد، اظهار داشت: شهرداری شیراز بیشترین اعتبار عمرانی را به منطقه 8 اختصاص داده و نتایج آن تا حدود زیادی در بستر محلات مشهود است. وی افزود: دستگاه‌های خدمات‌رسان نظیر آب و برق از شهرداری درخواست ارائه مهلتی را دارند که نسبت به تکمیل زیرساخت‌ها اقدام کرده و پس از آن نسبت به سنگفرش گوچه‌ها و معابر اقدام می‌کنیم.
او با اشاره به توجه ویژه نسبت به نظافت گذرها توسط سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز هم عنوان کرد: از شیوع سالک در منطقه اطلاعی ندارم و در این زمینه از تخصص کافی برخوردار نیستیم؛ وظیفه شهرداری عمرانی است و متولی بهداشت و درمان نیز مشخص است.