پیراهن عثمان  

بعضی افراد برای غلبه بر حریف به هر دستاویزی متمسک می‌شوند و هر لغزش و اشتباه ناچیز از ناحیه رقیب را گناهی نابخشودنی جلوه می‌دهند. تلاش آنها صرفاً غلبه و پیروزی بر حریف نیست، بلکه ناظر به این موضوع است که مبارزاتشان را قبلاً توجیه کنند و هرگونه توهم و اشابه ذهنی را مرتفع نمایند تا اذهان و انظار دیگران را به سوی خود جلب کرده باشند. 
به همین جهات و ملاحظات، کوچکترین نقطه ضعف حریف را امری خطیر و کمترین انحراف را ذنبی لایغفر جلوه می دهند.
در چنین موقع و مورد است که مثل بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد و ظرفا و گوشه‌نشینان از باب طنز و کنایه می‌گویند: «فلانی مطلب ساده‌ای را پیرهن عثمان کرد.» و یا به قول عرب زبان‌ها، قمیص عثمان کرد تا حریف را تخفیف و مدعایش را توجیه کرده باشد. 
عثمان هفتاد سال داشت که خلافت به وی رسید. مردی ملایم و نرم‌خو بود. مال اندیشی ابوبکر و عمر را نداشت. در صورتی که برای اداره کردن کشور پهناوری چون کشور اسلامی دقت و مال اندیشی از صفات لازم و ضروری است. نرم‌خویی و ملایمت عثمان تا به جایی رسیده بود که عیاشی و اقسام لهو و لعب در مدینه شیوع یافت. چون عثمان در مقام جلوگیری برآمد، گروهی از وی دلگیر شدند. بعضی از مسلمانان که جمعی از صحابه نیز از آن جمله بوده‌اند، به علل و جهات دیگر از عثمان دل خوشی نداشتند. 
اباذر غفاری و عمار یاسر و عبدالله بن مسعود، از بزرگان اصحاب پیغمبر، با عثمان سرگران بودند و قبایل آنها نیز کینه عثمان را در دل می‌پرورانیدند. در ولایات نیز طبقه سپاهیان و جنگجویان که غالباً با فقر و حرمان می‌زیستند سخت دلگیر و ناراضی بودند. 
این عوامل و اختلاف طبقاتی عمیقی که بین ثروتمندان و قریش و سایر طبقات مردم پیش آمد همه و همه دست به دست داده حس انتقاد و اعتراض بر خلیفه و دلگیری از روش او را پدید آورده است و مردم را در مدینه و سایر ولایات اسلامی به تمرد و عصیان برانگیخت و زمینه را برای تبلیغات مخالفان مهیا نمود. 
مردم مصر با شورش‌طلبان بصره و کوفه به سوی مدینه حرکت کردند و فتنه بالا گرفت. بدوا مهاجمین آب را به روی عثمان بستند؛ ولی علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) برایش آب فرستاد و حسن و حسین و غلامش قنبر را برای حمایت به در خانه‌اش گماشت تا به احترام دو سلاله پیغمبر، کسی هجوم نکند و چنین هم شد و هیچ‌کس جرئت نکرد از آن راه هجوم ببرد. ولی مخالفان عثمان چاره دیگری اندیشیدند و از دیوار خانه بالا رفتند. 
یک نفر به نام غافقی خلیفه سوم را به یک ضربت کشت. آن‌گاه عثمان را گردن زدند و خانه وی و بیت‌المال را غارت کردند و علی‌بن‌ابی‌طالب‌(ع) به خلافت رسید. 
وقتی عثمان کشته شد و علی‌(ع) به خلافت رسید، بعضی از اصحاب مانند سعد بن ثابت و ابوسعید خدری که به عثمان متمایل بودند، از بیعت با علی‌(ع) تخلف ورزیدند. بعضی کسان هم مانند مغیره بن شعبه به شام گریختند و با معاویه همدست شدند. 
معاویه که از اقارب و بستگان عثمان بود و خود نیز داعیه خلافت بلکه سلطنت در سر می‌پرورانید، برای آنکه مردم را علیه علی‌بن‌ابی‌طالب‌(ع) بشوراند به اشاره عمروعاص راه‌های مختلف در پیش گرفت. یکی از آن راه‌ها این بود که علی‌(ع) را قاتل عثمان معرفی کرد و پیراهن خون‌آلود وی و انگشت بریده همسرش نائله را که به وسیله نعمان بن بشیر به شام رسیده بود در مسجد آویخت و در انظار مسلمین قرار داد تا مظلومیت عثمان را مجوز عصیان خود قرار دهد. 
غرض از تمهید مقدمه بالا این است که بدانیم چون پیراهن عثمان در تحریک مسلمین و انجام مقصود پلید معاویه نقش اساسی بازی کرد؛ لذا برای کسانی که بخواهند با به دست آوردن دستاویزی من غیر حق به مقصود برسند، مثل پیراهن عثمان را مورد استفاده قرار می‌دهند.