مریم شمالیان- شیرازنوین:
shomalianm@gmail.com

عدم تعاملات سیاسی در حکمرانی شهر، عدم پیوست طرح‌های مصوب در ایجاد اشتغال را به‌همراه خواهد داشت. وعده ایجاد خیابان غذا در شیراز یکی از این وعده‌های تحقق‌نیافته است. قرار بود خیابان مشکین‌فام با ایجاد زیرساخت‌های مناسب حوزه گردشگری به خیابان غذا‌های بومی تبدیل شود. اما عدم پیوست طرح‌های مصوب در حکمرانی شهر باعث قطع زنجیره اشتغال و عمران گردیده است. در حالی که فروش غذا در خیابان از یک سو ممکن است با نگرش مثبتی موردتوجه قرار نگیرد، اما یک ظرفیت است که با سامان‌دهی عرضه‌کنندگان غذاهای خیابانی می‌توان در حوزه خیابان غذا یک ظرفیت خوب در شهر شیراز ایجاد کرد و همچنین نظارت مناسب و لازم را در خصوص عرضه غذاها نیز اجرا کرد.
یکی از راه‌های مناسب در حوزه گردشگری و ایجاد اشتغال، گردشگری غذاست که هم برای شهروندان یک شهر جاذبه تفریحی خوبی ایجاد می‌کند و هم گردشگران داخلی و خارجی را جذب می‌کند و همچنین فرصتی پیش می‌آورد که غذاهای بومی شهرها مورد معرفی و رونق قرار بگیرند.
شیراز دارای غذاهای سنتی فراوانی است که آش سبزی، آش کارده، کلم‌پلوی شیرازی، قنبرپلو، کوفته‌هلو، ترحلوا، دوپیازه و... ازجمله آنهاست و راه‌اندازی خیابان غذا در این شهر فرصت عرضه این غذاهای سنتی و کهن و ایجاد فرصت اشتغال را در پی خواهد داشت.
غذا همواره یک جاذبه در گردشگری و تفریح شهروندان محسوب می‌شده است و همچنین یک حوزه مناسب برای ایجاد اشتغال است.
اینکه در شهری مانند شیراز شاهد هستیم که زن و شوهرها یا سایر افراد، ساندویچی، جگرکی، سمبوسه و فلافل و... را به‌عنوان غذاهای خیابانی در سطح شهر با یک وانت یا خودرو بساطی به پا کرده‌اند، خود نشان‌دهنده آن است که در زمینه ایجاد اشتغال در استان فارس موفقیتی در سال‌های گذشته نداشته‌ایم و این امر باعث شده که شاهد رشد فراوان غذاهای خیابانی در گوشه و کنار شهر باشیم که البته از آنها عمدتاً استقبال خوبی هم می‌شود.
این استقبال از غذاهای خیابانی نشان می‌دهد که رضایت مشتری از طعم و حتی کیفیت غذا مطلوب بوده که مجدداً باعث شده است تا مشتریان بارها به همان دکه یا غرفه و وانت مراجعه کنند و غذای موردنظرشان را خریداری کنند.
به نظر می‌رسد این یک ظرفیت خوب در شهر در حوزه اشتغال باشد که با سر و سامان دادن به آن در قالب خیابان غذا بتوان ضمن ایجاد اشتغال پایدار، فرصتی برای گردشگری غذا هم در شهری مانند شیراز که قطب گردشگری است، 
ایجاد کرد.
 دیدگاه مردم نسبت به پاتوق‌های غذا
یک خانواده پنج‌نفره شیرازی که برای صرف غذا به یکی از این پاتوق‌ها در شیراز مراجعه کرده بودند، از کیفیت و طعم ساندویچ فلافل و سمبوسه این پاتوق ابراز رضایت کردند و اظهار داشتند: برخلاف شایعات مکرر، در این پاتوق غذاها کاملاً بهداشتی و رفتار فروشنده بسیار محترمانه است. چند ماهی می‌شود که برای گردش وتفریح با خانواده به این پاتوق مراجعه می‌کنیم؛ در حالی که از بهداشت، طعم فوق‌العاده غذا و سرعت در عرضه رضایت کامل داریم. پدر این خانواده در ادامه می‌گوید: دستپخت و استعدادهای آشپزی کاملاً در این پاتوق‌ها به نبوغ رسیده است و گاهی زن و شوهر با هم و دوشادوش هم کار تهیه و عرضه غذا را انجام می‌دهند. باید دانسته شود که این افراد آبرومند هستند و صرفاً به دلیل نیاز‌های مالی در این زمانه پرتورم به این مشاغل روی آورده‌اند و اگر مدیریت شهری قصدی برای سامان‌دهی این کارآفرینان خرد دارد، باید به نفع آنان اجرا کند. به نظر من این یک کسب حلال است و نباید برخورد ناشایست با این خانواده‌های آبرومند انجام شود. وی در خصوص سؤال ما درمورد خیابان غذا در شیراز هم اظهار می‌کند: بی‌شک ایجاد چنین خیابانی برای حضور این افراد و حمایت از شهروندان و مشاغل خرد اقدام مؤثری به شمار می‌رود.
 یک تجربه موفق در اهواز
خیابان لشگرآباد اهواز، یکی از آن جاهایی است که بدون دیدنش سفر به اهواز کامل نمی‌شود. آنجا یک خیابان غذا برای خوردن فلافل و سمبوسه راه‌اندازی شده که علاوه بر شهروندان، اکثر گردشگران را به سوی خود می‌کشاند.
این خیابان پر از رستوران‌های رنگ و وارنگ است که اکثراً فلافل به صورت سلف‌سرویس، سمبوسه، بندری و... می‌فروشند. البته تعدادی هم کافه یا غرفه‌های فروش شیرینی‌های عربی و قهوه در این خیابان هست که باعث شده به هر طرف که نگاه کنی، پر از خوراکی‌های خوشمزه باشد که جاذبه تفریحی خوبی به شمار می‌رود. در خیابان انوشه واقع در محله عرب‌نشین اهواز، این بازار به «بازار فلافل اهواز» یا «لشگرآباد» معروف است و دو طرف آن از صدها مغازه فلافل‌فروشی تشکیل شده است. به محض ورود به لشگرآباد، بوی فلافل، کپه، سمبوسه و غذاهای دیگر وسوسه‌تان می‌کند تا به سمت یکی از فلافل‌فروشی‌ها رفته و از طعم فلافل‌های داغ همراه با انواع ترشی لذت ببرید. مغازه‌های این خیابان به‌صورت سلف سرویس هستند و مشتریان می‌توانند هرچقدر که دلشان می‌خواهد از غذاها و ترشی‌ها بخورند. بازار فلافل اهواز به‌عنوان پایتخت فلافل ایران به یک مرکز اقتصادی و گردشگری در این شهر تبدیل شده است که بسیاری از مسافران در سفر به اهواز مخصوصاً در ایام نوروز که هوای شهر بهتر می‌شود، حتماً از این خیابان دیدن می‌کنند. یکی از ویژگی‌های مهم و برجسته لشگرآباد، رفتار محترمانه فروشندگان آن است؛ به طوری که بعد از اینکه مشتری غذای خود را تمام کرد، بر اساس چیزی که خود مشتری بیان می‌کند، از او وجه را دریافت می‌کنند. خیابان لشگرآباد درواقع یک محله در اهواز است که برای شهروندان این محله در مجاورت خانه‌های آنها اشتغال ایجاد کرده و اکثراً فضای جلوی خانه خود را به یک غرفه یا مغازه غذافروشی تبدیل کرده‌اند که در اشتغال مردم و همچنین گردشگری غذا به‌عنوان یک برند موفقیت‌آمیز بوده است؛ چیزی که شیراز هم به‌عنوان قطب گردشگری می‌تواند در سبک و وسعت بیشتری از آن بهره‌مند باشد. جای خیابان غذا در شیراز همچنان خالی است. 
یکی از راهکارهایی که بسیاری از شهرها برای ارتقای کیفیت فضاها و افزایش تعاملات اجتماعی از آن بهره می‌گیرند، ایجاد خیابان خوراکی‌هاست که ضمن اینکه فضایی برای خوردن غذاهای یک شهر و منطقه فراهم می‌کند، موجب فراهم‌کردن ایجاد فضای گفت‌وگو، خرید و توجه به کیفیت زندگی در شهر هم می‌شود. خیابان مشکین‌فام شیراز چند سالی به‌عنوان یکی از گزینه‌های ایجاد خیابان غذا موردتوجه بود، اما هنوز اجرای این ایده را در این خیابان و در شهر شیراز شاهد نبوده‌ایم. خیابان مشکین‌فام دارای پتانسیل‌های محیطی از جمله مجاورت با پارک بزرگ آزادی، وجود بازار انقلاب و سابقه آن در تولید غذاهای خیابانی و نداشتن نقش عمده جابه‌جایی ترافیکی است و یکی از گزینه‌های مناسب برای اجرای طرح خیابان غذاست و چنانچه این فضا محقق شود، کیفیت‌های فضایی نظیر سرزندگی، ماندگاری و حیات شبانه در این محل هم تقویت می‌شود و تعاملات اجتماعی که کلید اصلی ایجاد فضای شهری است نیز ارتقا پیدا می‌کند. لازم به ذکر است که خیابان غذا در بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ دنیا یک تجربه موفق هم در حوزه اقتصادی و هم گردشگری و فرهنگی بوده است.