مریم شمالیان- شیرازنوین:
shomalianm@gmail.com

دبیر انجمن روان‌پزشکان فارس گفت: در سال‌های اخیر در کشور ما میزان خودکشی با شیب ملایمی رو به افزایش است و نکته‌ای که باید دقت داشت این است که 90 تا 95 درصد افرادی که دست به خودکشی می‌زنند، در زمان اقدام به خودکشی دارای یک بیماری روان‌پزشکی هستند و اگر بتوانیم این بیماری آنها را در زمانی که فکر خودکشی دارند، تشخیص دهیم، می‌توانیم به تعداد بسیاری کمک کنیم.
دکتر امیر بذرافشان، دبیر انجمن روان‌پزشکان فارس در گفت‌وگو با شیرازنوین، با اشاره به یک آمار کلی در خصوص خودکشی می‌گوید: سالانه حدود 800هزار تا یک‌میلیون نفر در سراسر جهان جان خود را در اثر اقدام به خودکشی از دست می‌دهند؛ یعنی هر چهل ثانیه یک نفر با خودکشی به زندگی خود پایان می‌دهد.
این متخصص روان‌پزشکی ادامه می‌دهد: در سال‌های اخیر در کشور ما هم میزان خودکشی با شیب ملایمی رو به افزایش است و نکته‌ای که باید دقت داشت این است که 90 تا 95 درصد افرادی که دست به خودکشی می‌زنند، در زمان اقدام به خودکشی دارای یک بیماری روان‌پزشکی هستند و اگر بتوانیم این بیماری آنها را در زمانی که فکر خودکشی دارند، تشخیص دهیم، می‌توانیم به تعداد بسیاری کمک کنیم. وی اضافه می‌کند: یکی از موانعی که باعث می‌شود تا افراد به اطرافیان خود که فکر خودکشی دارند، کمک نکنند و آنها را جدی نگیرند، باورهای غلطی است که درمورد خودکشی وجود دارد. دکتر بذرافشان با اشاره به سیستمی که در دنیا برای پیشگیری از خودکشی اجرا می‌شود، اظهار می‌کند: نام این سیستم به فارسی سیستم «بتا» است که به اختصار یعنی بپرس، ترغیب کن، ارجاع بده. وی ادامه می‌دهد: قسمت بپرس یعنی از کسانی که سرنخ‌هایی که فکر خودکشی دارند، بپرس؛ پس از متوجه‌شدن این موضوع او را ترغیب کنیم که از یک فرد حرفه‌ای کمک بگیرد و در قسمت سوم او را به یک متخصص روان‌پزشک ارجاع دهیم و قرار ملاقاتی با یک روان‌پزشک ترتیب دهیم.
 افسانه‌های غلط درمورد خودکشی
دکتر بذرافشان با اشاره به افسانه‌های غلط درمورد خودکشی تأکید کرد: یکی از این افسانه‌ها این است که نباید درمورد خودکشی با کسی صحبت کنیم؛ چون شاید این فکر به او القا شود که کاملاً تصور غلطی است. باور غلط بعد اینکه افراد تصور می‌کنند افرادی که فکر خودکشی دارند، قصدشان این است که حتماً بمیرند؛ در صورتی که مطالعات نشان می‌دهد این افراد معمولاً روزهای قبل از خودکشی به دیگران سرنخ‌ها و نشانه‌هایی می‌دهند و در واقع جزئی از وجودشان به زنده بودن تمایل دارد. اغلب اطرافیان به این نشانه‌ها توجه درست نشان نمی‌دهند و شاید با حرف‌هایی مانند توصیه به سفر رفتن و نصیحت کردن، بخواهند آنها را منصرف کنند که هیچ‌یک از این اقدامات اثربخش نیست؛ بلکه باید آنها را به یک متخصص سلامت روان ارجاع بدهند.
وی می‌افزاید: یک تصور غلط دیگر درباره خودکشی این است که اگر فردی فکر خودکشی داشت، برای همیشه این فکر در سرش باقی خواهد ماند؛ در حالی که بسیاری از افرادی که از خودکشی جان سالم به در برده اند، بعدها بسیار خوشحال‌اند که زنده مانده‌اند.
این دکترای روان‌پزشکی یک تصور غلط دیگر در خصوص خودکشی را مطرح می‌کند و می‌گوید: اینکه برای فردی که قصد خودکشی دارد دیگر نمی‌توان کاری کرد، کاملاً نادرست است؛ زیرا 90 تا 95 درصد منشأ افکار خودکشی، بیماری روانی است و اگر بیماری درمان شود، فکر خودکشی در او کاهش خواهد یافت یا رفع می‌شود. او تصریح کرد: باور غلط دیگر اینکه تصور می‌شود افرادی که درباره خودکشی صحبت می‌کنند، قصد جلب توجه دارند؛ در صورتی که مطالعات نشان داده باید آنها را کاملاً جدی گرفت و ارزیابی کرد؛ زیرا بسیاری از افرادی که خودکشی کرده‌اند، قبلش درباره خودکشی صحبت کرده‌اند، اما اطرافیان آنها را جدی نگرفته‌اند.
دکتر بذرافشان با تأکید بر اینکه بسیاری افراد فکر می‌کنند خودکشی یک رفتار تکانه‌ای و بدون هشدار قبلی است، اظهار می‌کند: مطالعات نشان می‌دهد معمولاً فردی که خودکشی می‌کند قبلش رفتارهایی نشان داده که اطرافیان آنها را جدی نگرفته‌اند.
وی در پایان توصیه جدی کرد که هر فردی در جامعه اگر به اطرافیان خود که رفتارهایی مبتنی بر میل به خودکشی دارند، توجه کنند و خود را مسئول بدانند و آنها را به متخصص روان‌پزشکی ارجاع دهند و حتی با آنها برای مراجعه همراه شوند، در کاهش اقدام به خودکشی تأثیرات مثبتی رقم می‌خورد.
دکتر بذرافشان همچنین گفت: در صورت داشتن افراد دارای زمینه‌های خودکشی، به نزدیک‌ترین روانپزشک یا روان‌شناس مراجعه کنید یا با شماره‌های 123 و 1480 تماس بگیرید.