اطلاعات کلی خبر
عنوان خبر :
فرزانگی از مسیر تلفیق تفکر نو با ساختار نوگرا
متن کامل خبر
رئیس بخش شعر جایره ادبی صدرا و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در گفتوگویی اهداف و ضرورتهای نخستین جشنواره ادبی شهر صدرا را تشریح کرد.
جریان سازی با رویکرد فرهنگی
دکتر غلامرضا کافی در این گفتوگو با اشاره به اهمیت ادبیات در جریان سازیهای مدنی میگوید: کارکردهای اجتماعی هنر در دوره معاصر بیش از همیشه آشکار است. فرازهایی از این موضوع را در دوره مشروطه مشاهده میکنیم که ادبا و شاعران نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی دغدغهمند بوده و شیوه نگرش آنها به مقبولیت عمومی انجامیده است. در نظر داشته باشیم که مؤلفههای هنری همواره با اقبال عمومی جامعه همراه بوده و ارزشهای فرهنگی، تأثیرگذاری عمیقی بر افکار عمومی دارند. او با تقدیر از شهرداری صدرا که با عزمی راسخ درصدد برپایی نخستین جایزه ادبی صدرا است، افزود: نخستین دوره این رویداد فرهنگی در چهار محور طنز، داستان، شعرکلاسیک و آزاد برگزار میشود و در گامهای بعد این قابلیت را دارد که در ابعاد گستردهتری طراحی شده و گونههای ادبی و زمینههای بیشتری را شامل گردد. این مدرس دانشگاه با انتقاد از بیتوجهیهایی که در حوزههای فرهنگی در جامعه باب شده میافزاید: غفلت و به حاشیه راندن مقوله فرهنگ تاوان سنگینی دارد که در جامعه با نشانههای پررنگی از آنها روبهرو هستیم. در حالی که برگزاری برنامههای نرم فرهنگی میتواند نقش تأثیرگذاری در پالایش روان مردم ایفا کند و مخاطبان را برای اجرای شایسته مسئولیتهای اجتماعی آماده سازد.
تلفیق تفکر نوجویی با نوگرایی
دکتر کافی برگزاری جشنوارههای فرهنگی را یکی از نیازهای اصلی انسان امروزی برشمرد و گفت: یکی از دستاوردهای ارزنده نخستین رویداد ادبی صدرا به رویکرد هویت بخشی آن برای شهر جدید باز میگردد. این جشنواره تلاش دارد تفکر نوجویی را با نوگراییهایی که در ساختار آن گنجانده شده ترکیب کرده و جامعه را به واسطه مبانی روح افزای ادبیات در مسیر فرزانگی قرار دهد. وی در ادامه افزود: امروزه شهر جدید صدرا در مجاورت کلان شهر شیراز در حال مطرح شدن است و این همسایگی میتواند به تقویت بُعد فرزانگی آن دامن زند. به یاد داشته باشیم که هنر و زیبایی دارای غایت نیستند و بر پایه این موضوع میتوان با توسل به رویدادهای فرهنگی، شهر جدید صدرا را به کشور معرفی کرد. این موضوع سرآغازی بر مبانی هویت بخشی است و صدرا میتواند از ویژگیهای برجسته ادبی شیراز بهرهمند شده و در قامت یک قطب فرهنگی نوبنیاد خودنمایی کند.
تزریق هویت به شهر آینده
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز به ژرفای نخستین جایزه ادبی صدرا هم اشارهای داشت و گفت: از شهر جدید صدرا با عناوینی نظیر «شهرآینده» و «شهرفردا» یاد میشود و برگزاری این رویداد ادبی نوعی رفتار فرزانه و فرهیخته است که با نو بودن شهر صدرا تناسب دارد. به بیانی دیگر نخستین جایزه ادبی صدرا در لایههای پیدا و پنهانش دارای بلاغت فکری ارزشمندی است که زمینه رشد فکری جامعه را فراهم میسازد. دکتر کافی در بخش دیگری از این گفتوگو از دلایل تمرکز بر نخستین جایزه ادبی صدرا سخن گفت و افزود: یکی از تفکراتی که زمینه ساز پیدایش این رویداد فرهنگی شد به نقش مهم ادبیات و مفاهیم فرهنگی در نگرش افکار عمومی باز میگردد. برگزار کنندگان جشنواره به این بلوغ فکری دست یافتهاند که در پرتو مفاهیم فرهنگی میتوان در راستای ارتقاء رفتار شهروندی و تعالی اخلاقیات اجتماعی بهره برد. باید در نظر داشت که یکی از کارکردهای مهم ادبیات ایران همانا تقویت حس همدلی و همگرایی در میان اقشار مختلف جامعه با سلایق گوناگون است و از آنجایی که شهر جدید صدرا از نظر طیفهای مختلف مردمی دارای تنوع اقوام است، پس میتوان با ابزارهای فاخری نظیر ادبیات به پیوند و تعامل رسید. نویسنده کتاب شنیداری رنگ خدا در بخش دیگری از سخنانش گفت: جایزه ادبی صدرا دارای کارکردهای مهمی در حوزه شناسایی علاقهمندان و پدیدآورندگان آثار فرهنگی هم هست. در این رویداد با طیفهای مختلفی از مخاطبان با سطح فکر و طبقههای فرهنگی مختلفی روبهرو خواهیم بود که از زاویه نگاه خود به آن مینگرند.
از اشعار جلواتی تا داستانهای خلواتی
او با تشریح هر یک از محورهای نخستین جایزه ادبی صدرا گفت: شعر دارای شاخصههای جلواتی است، بدین معنا که عمدتاً در جمع خوانده شده و کمتر در خلوت به آن پرداخته میشود. از سوی دیگر داستان دارای بن مایههای خلواتی است و علاقهمندان این حوزه در خلوت و سکوت به میدان مطالعه میآیند. هم افزایی این دو رویکرد با یکدیگر به پرورش متوازن ابعاد جلواتی و خلواتی میانجامد. دکتر کافی محور طنز را مخاطب مدارترین بخش جشنواره که مورد استقبال افکار عمومی قرار میگیرد، گمانه زنی کرد و افزود: طنز یکی از عوامل بسیار مؤثر در بررسی مضامین اجتماعی است. از یک سو مبانی شادی و فرح بخشی تودههای اجتماعی را به دنبال داشته و از سوی دیگر، نکات تخصصی و ناپیدا که در شعر و داستان نهفته است را برای مخاطب عامی رمزگشایی میکند. پس میتوان به این نگرش رسید که گنجاندن طنز در کنار شعر و داستان به صورت مکمل برای یکدیگر ایفای نقش میکنند. وی با تأکید براین موضوع که تنوع در شاخههای نخستین جایزه ادبی صدرا به گستردگی جامعه علاقهمندان و آفرینشگران میانجامد، تصریح کرد: طنز دارای کارکردهای فرزانگی خاص خود است و از آنجایی که تودههای مردمی با آن ارتباط بیشتری برقرار میکنند میتواند به عنوان دستاوردی برای جهان شمولی نخستین جایزه ادبی صدرا از آن بهره برد و در قالب این رشته با فراغ بال بیشتری نسبت به بررسی آثار ارائه شده پرداخت.
پرداختن به نیازهای معنوی فرزانه نشینها
استاد دانشگاه شیراز در ادامه با تشریح ساختار هویتی شهر جدید و اهمیت پرداختن به نیازهای معنوی آنها بیان داشت: به موازات تکثر اقوام، شهر جدید صدرا دارای جمعیتی فرزانه نشین هم هست، بدین معنا که بسیاری از اقشار جامعه برای دستیابی به آرامش سکونت در این منطقه را برگزیده و این افراد با مقولههای ادب و هنر پیوند بیشتری برقرار میکنند. بنابراین برگزاری جشنوارههای فرهنگی به تقویت تفکر در میان طیفهای مختلف جامعه دامن زده و گسترش تفکر، زمینه ساز تعالی خواهد بود. او در بخش دیگری از سخنانش به نقش ارزنده ادبیات در تلطیف فضای عمومی جامعه اشاره کرد و بیان داشت: اگر کسی حق خود را در حوزههای مختلف طلب میکند بدین معناست که دارای فرزانگی است و شخص فرزانه به بهترین، زیباترین و منطقیترین شکل ممکن حق خود را مطالبه میکند. مطالبه منطقی شهروندان به دقت نظر و صلابت کار در عاملان اجرایی شهر و مسئولان میانجامد و بهموازات ارائه راهکاری برای مطالبهگری منطقی، شهروندان با مبانی فرزانگی نیز آشنا میشوند. اگر چنین تفکری بر جامعه حاکم شود دیگر مطالبات عمومی با ابزارهایی نظیر اعتصاب و اعتراض و راه بندان و مواردی از این دست اتفاق نمیافتد.
ترمیم اعتماد از شاهراه ادبیات
مدیر بخش شعر جایزه ادبی صدرا افزود: گاهی موارد با انتقادات و نگاههای بدبینانهای به مدیریت شهری مواجه هستیم که ریشه در غفلتها و کم کاریهای پیشینیان دارد. در این میان یکی از رویکردهایی که با توسل به آن میتوان نگرش افکار عمومی را خوشبین ساخت از شاهراه ادبیات عبور میکند. مؤلفههای ادبی و هنری در لایههای پیدا و پنهانش دارای مقبولیت و فرزانگیهای بی شماری است که نشان از فرهیختگی دارد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز بر اهمیت تداوم رویدادهای فرهنگی تأکید کرد و گفت: تجربه نشان داده است که دورههای اول جشنوارهها و رویدادهای فرهنگی معمولاً فرصتی برای آمادگی و آزمون و خطا هستند. خوشبختانه شهرداری صدرا با آمادگی کامل به میدان عمل آمده است و گروه منتخب به همراه مقدمات کار به شکل مطلوبی سازماندهی شده است، به همین دلیل انتظار میرود که میزان چالشهای نخستین جایزه ادبی صدرا به حداقل ممکن برسد. او با اشاره به این موضوع که در دورههای بعدی چالشهای نخستین جایزه ادبی صدرا مورد آسیب شناسی قرار گرفت و با کیفیت مطلوبتری برگزار خواهد شد، اظهار داشت: در حوزه استان فارس این گمانه زنی وجود دارد که استقبال خوبی از نخستین جایزه ادبی صدرا به عمل آید و این در حالی است که نیم نگاهی هم به حضور اهالی برجسته فرهنگ و هنر در عرصه کشوری داریم.
اهمیت رشد متوازن شهری
وی خواستار جدی گرفتن فعالیتهای فرهنگی به موازات پروژههای عمرانی شد و افزود: در تفریغ بودجه باید به مبانی شهروندی و مضامین فرهنگی نگاه ویژه داشت و در شهر صدرا خوشبختانه این موضوع مورد توجه قرار گرفته است. بدین معنا که توسعه عمرانی به موازات فعالیتهای فرهنگی اجرا میشود تا در نهایت به رشد متوازن شهری دست یابیم. دکتر کافی در بخش پایانی سخنانش با اشاره به اهمیت پیوستهای رسانهای و تبلیغاتی در برپایی جشنوارهها و رویدادهای فرهنگی گفت: یکی از عواملی که به استقبال از جشنواره میانجامد به میزان فعالیتهای تبلیغاتی آن باز میگردد، به همین دلیل باید به بهانههای مختلف و از هر فرصتی برای مطرح کردن و یادآوری آن بهره برد. عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با تأکید بر این موضوع که نخستین جشنواره ادبی شهر صدرا به شهر جدید اعتبار فرهنگی بیشتری میبخشد، اظهار داشت: پیش کنگرههایی در راستای معرفی نخستین جشنواره ادبی شهر صدرا با حضور چهرههای ادبی صاحب نام برگزار خواهد شد.