به گزارش بهداشت نیوز، دو نوع توت سیاه وجود دارد؛ یکی درست مثل توت سفید بوده و تمام خواص و شکل و فرم آن را دارد و حتی مزه‌اش هم مانند توت سفید شیرین بوده و تنها رنگش سیاه است. ‌این توت و درختش در ‌ایران نادر است. نوع دیگر که نه تنها از لحاظ رنگ میوه با توت سفید شباهتی ندارد بلکه مزه‌اش هم با آن به‌کلی فرق داشته و در اغلب نقاط ‌ایران به‌نام شاه‌توت معروف و در یزد توت سیاه و در همدان توت شرابی نامیده می‌شود. محققان انجمن تغذیه آمریکا، شاتوت را در مقایسه با ۴۰ نوع میوه تازه دیگر، به عنوان اولین میوه از نظر فعالیت آنتی‌اکسیدانی قرار داده‌اند که دارای فیتوکمیکال‌‌های قوی مانند آنتوسیانین است. آنتوسیانین رنگدانه‌ای است که رنگ سیاه شاه‌‌توت از آن ناشی می‌‌شود. شاه‌توت‌ها، گوشتی و خوشمزه هستند و دارای کالری پایینی بوده (در هر ۱۰۰ گرم، ۴۳ کالری) و سرشار از خواص مفید برای بدن می‌باشند. ‌این نوع توت حاوی منبع خوبی از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان بالایی است. مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C مقاومت بدن را در برابر عوامل عفونت‌ زا ‌افزایش داده و التهاب را از بین برده و با رادیکال‌های آزاد مضر برای بدن مبارزه می‌کنند. وجود انواع آنتی‌‌اکسیدان‌های گوناگون در شاه‌توت، «درجه ظرفیت جذب رادیکال‌‌های آزاد» آن را که یک شاخص اندازه‌ گیری تأثیر مواد غذایی در پیشگیری از سرطان‌ است، به رقم ۵۳۵۰ در هر صد گرم رسانده است. سایر آنتی‌‌اکسیدان‌‌ها و فنول‌‌های موجود در شاه‌توت شامل موارد زیر هستند: الاژیک اسید، روتین، گالیک اسید، هیدروکافئیک اسید، پی کوماریک اسید، سینامیک و آنتی‌‌اکسیدان‌‌های مشهور یعنی ویتامین‌های A و C. شاه‌توت‌ها حاوی مقدار مناسبی از ویتامین A و ویتامین E هستند. شاه‌توت به دلیل داشتن ویتامین A در شادابی و زیبایی پوست نقش بسزایی دارد. شاه‌توت‌ها منبع خوبی از آهن هستند که به ندرت در دیگر انواع توت‌ها پیدا می‌‌شود. ‌این میوه همچنین سرشار از پتاسیم، ‌منگنز و منیزیم است. پتاسیم بخش مهمی ‌از سلول و مایعات بدن است که میزان ضربان قلب و فشار خون را کنترل می‌‌کند. شاه‌توت دارای مقدار فراوانی ویتامین B کمپلکس و نیز ویتامین K است. ‌این نوع توت حاوی مقدار بسیار خوبی از ویتامین B۶، نیاسین، ریبوفلاوین و اسیدفولیک است. ‌این ویتامین‌‌ها دارای وظایف مشترکی بوده و به بدن در سوخت و ساز کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌‌ها و چربی‌ها کمک می‌‌کنند. وجود ‌این مواد مغذی و نقش هم‌افزایی ‌این مواد مغذی بر یکدیگر سبب شده است تا ‌این میوه به‌ عنوان منبعی خوب برای تأمین نیاز روزانه به ریزمغذی‌های گوناگون مورد توجه قرار گیرد. شاه‌توت از ساخته شدن کلسترول بد که به بیماری‌ها و حملات قلبی منجر می‌‌شود، جلوگیری می‌کند. علاوه بر‌این، شاه‌توت دارای ویتامین‌‌هایA، C و املاح روی، پتاسیم، آهن، کلسیم و منیزیم است. محتوای متعادل تانن موجود در شاه‌توت به استحکام جداره رگ‌‌ها کمک کرده و از خون‌‌ریزی‌‌های پوستی جلوگیری می‌‌کند. مصرف منظم ‌این میوه فرایند پیر شدن را کند می‌‌کند و به دلیل وجود خاصیت ضد باکتریایی آن، به بهبود اسهال ناشی از باکتری‌‌ها کمک می‌کند. مصرف عصاره شاه‌توت در افراد دچار واریس سبب کاهش نشت دیواره نازک رگ‌های خونی می‌شود. ‌این عصاره دارای آنتی‌‌اکسیدان‌هایی به نام آنتوسیانیدین است. آنتوسیانیدین‌ به بهبود بافت پیوندی آسیب دیده کمک می‌‌کند. مصرف میوه شاه‌توت نیز اثر مشابهی در رفع ‌این مشکل دارد. غرغرهٔ آب شاتوت برای زخم‌ها و جوش‌‌های دهان مفید است و ورم حلق، درد گلو و تورم لثه را التیام می‌‌بخشد. اگر شاه‌توت را صبح ناشتا بخورید، ملین است. خاصیت ضدالتهابی از دیگر فواید ‌این میوه است که می‌تواند برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) ‌ مفید باشد. شاه‌توت از نظر طبیعت، سرد و خشک است و قابض؛ عطش را فرو می‌نشاند و اشتها را بیدار می‌‌کند. با توجه به وجود قند طبیعی فروکتوز در ‌این میوه در صورت مصرف درست و به اندازه آن، برای افراد دیابتی نیز مفید بوده و حتی می‌‌تواند جایگزین مناسبی برای مصرف قند باشد. بازکننده گرفتگی‌ها بوده و عوارض صفرا را از بین می‌‌برد. همچنین برای تسکین زخم‌های روده‌ای مناسب است. خواص برگ استفاده از جوشانده برگ‌‌های‌ این میوه برای برطرف کردن حالت تهوع از قدیم معمول بوده و ریشه آن برای درمان اسهال خونی استفاده می‌‌شده است. در برگ شاه‌توت ماده‌‌ای ضد قند وجود دارد که می‌تواند مرض قند را درمان کرده و قند خون را کاهش دهد، به همین دلیل می‌‌توان از آن در صورت وجود قند در ادرار و معالجه دیابت استفاده کرد. آب دم کرده ریشه توت و شاه‌توت که با حدود ۴۰ گرم ریشه دم شده باشد برای دفع انگل کدو خصوصاً اگر برگ شفتالو به آن اضافه کرده باشند، مفید است. خوردن دم کرده برگ آن نیز همین اثرات را دارد. مزمزه آن برای درد دندان و کمپرس آن برای تحلیل ورم‌‌های روده سودمند است. گفته می‌شود با گنجاندن میوه‌هایی مانند شاه‌توت در رژیم غذایی خود می‌توان عملکرد مغز را بهبود بخشید و آن را تقویت کرد. محققان معتقدند فلاونوئید‌ها از جمله آنتوسیانین و فلاونول‌های موجود در ‌این میوه و خانواده آن از طریق راه ویژه‌ای در هیپوکامپوس مغز می‌توانند پروتئین‌‌های خاصی را فعال کرده و حافظه را تقویت کنند. هیپوکامپوس بخشی از مغز است که یادگیری و حافظه را کنترل می‌‌کند. از آن جا که تقویت حافظه درازمدت و کوتاه‌مدت در سطح مولکولی در نورون‌‌ها کنترل می‌‌شود، خوردن ‌این میوه می‌تواند ظرفیت حافظه را تا حد زیادی افزایش داده و منجر به تقویت آن شود. چند توصیه شاه‌توت در معرض آ‌لودگی‌‌های مختلفی قرار دارد. ‌این میوه در صورت تماس با فضله پرندگان بر روی درخت ممکن است با میکروب‌های سالمونلا، ‌ایکولای و انواع ویروس‌ها و قارچ‌‌ها آلوده شود. مهم‌تر آن که اگر یک میوه آلوده داخل ظرفی قرار گیرد، می‌‌تواند تمامی‌ شاه‌توت‌‌های داخل ظرف را آلوده کند. نکته دیگر سموم دفع آفات است که ممکن است در ‌این محصول استفاده شود.‌ این میوه به دلیل آن که بدون پوست است و از آنجا که سم مستقیماً وارد گوشت ‌این میوه می‌‌شود، اگر فاصله زمانی استفاده از سم تا مصرف میوه رعایت نشود فرد با توجه به نوع سم مصرفی در معرض انواع بیماری‌های کبدی و سرطان‌ها قرار می‌‌گیرد. بر ‌این اساس بهتر است ‌این میوه را پس از شست‌وشو میل کنید. همچنین اگر شاه‌توت تازه را به‌سرعت فریز کنید، مواد مغذی آن به‌خوبی حفظ می‌شود. چند خاصیت دیگر ۱- شاه‌توت شامل ویتامین‌های A، B۱، B۲، C و همچنین پروتئین، چربی، آهن، کلسیم، گلوکز، مواد قندی و املاح معدنی از جمله تانن است. ۲- طبیعتی سرد دارد و صفرا و گرمی ‌را از بین می‌برد. ۳- میوه‌ای مغذی و نیرو بخش است. ۴- مصرف آن خون را تصفیه می‌کند. ۵- میوۀ نرسیده آن اثر ضد اسهال (قابض) دارد. ۶- اگر صبح ناشتا رسیده آن را بخورید ملیّن است ومانند مسهل عمل کرده و یبوست را از بین می‌برد. ۷- به علت دارا بودن ویتامین‌های «A» و «C» در رفع خستگی ناشی از فعالیت‌های فکری مفید است. ۸- مصرف ‌این میوه خوش طعم، بدن را ضد عفونی می‌کند. ۹- غرغره کردن آب شاه‌توت نارس برای درمان برفک، آنژین، ورم دهان، درد گلو، آفت (جوش‌های دهان) و التهاب مخاط دهان مفید است. ۱۰- طعم ترش آن عطش را رفع می‌کند. ۱۱- ضماد شاه‌توت به تنهایی و یا مخلوط با سرکه طبیعی می‌تواند ترک‌های جلدی و ترک بین انگشتان و کف پا را از بین ببرد. ۱۲- اگر شیره میوه کاملاً نرسیده آن را هر روز به مقدار یک یا دو استکان بخورید، اسهال‌های ساده و بعضاً اسهال‌های خونی را درمان می‌کند. ۱۳- اگر ۱۵ گرم پوست ریشۀ درخت شاه‌توت را در ۲۵۰ گرم آب بجوشانید و هر صبح ناشتا میل کنید برای دفع کرم و انگل روده مفید است. ۱۴- برای درمان تب‌های متناوب می‌توانید جوشاندۀ ۴۰ تا ۸۰ گرم برگ درخت شاه‌توت در یک لیتر آب مصرف کنید. ۱۵- جوشاندۀ برگ درخت شاه‌توت به مقدار ۶۰ گرم در یک لیتر آب، درد دندان را هر قدر که شدید باشد، تسکین داده و آرام می‌کند؛ برای ‌این منظور باید در چند نوبت جوشانده را به صورت گرم مدتی در دهان نگاه داشت، سپس بیرون ریخت. ۱۶- مرهم و ضماد ساییدۀ برگ درخت شاه‌توت با روغن زیتون جهت التیام زخم‌های پوستی و سوختگی آتش مفید است. ۱۷- ضماد برگ له شدۀ درخت آن برای درمان گزش حشرات مفید است.