اطلاعات کلی خبر
عنوان خبر :
فرزندآوران در رفاه اجتماعی
متن کامل خبر
به گزارش ایرنا، در سالهای گذشته به دلیل کاهش نرخ فرزندآوری و افزایش جمعیت و سرعت بالای روند پیری جمعیت در جهان، کشورهای مختلف در پی افزایش زاد و ولد برآمدهاند. در این راستا، مشوقهایی را برای خانوادهها در نظر گرفتهاند که به اصطلاح «پاداش نوزاد» می گویند؛ پاداشی که بیشتر شامل دستمزد و حقوق بیشتر، مرخصی زایمان با حقوق، وامهای بلا عوض، زمین، معافیت مالیاتی، بستههای حمایتی و غیره میشود.
سیاستهای جمعیتی و مشوقها در حوزه آسیای شرقی
چین
طی دهههای گذشته، پیچیدهترین سیاستهای جمعیتی را نه تنها در قاره پهناور آسیا بلکه در کره خاکی در کشور چین شکل گرفت که عبارتند از سیاست تکفرزندی، دوفرزندی و اینک سهفرزندی.
سیاست تکفرزندی قانونی بود که توسط دولت چین اجرا شد و طبق آن بیشتر زوجها در این کشور فقط میتوانستند یک فرزند داشتهباشند.
هدف از این کار کاهش مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی مرتبط با رشد سریع جمعیت کشور بود.
این قانون در سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۸) معرفی شد؛ این سیاست، طبق برآوردها از حدود ۴۰۰ میلیون تولد در چین جلوگیری کرد؛ طرحی که بیشتر با جریمه و مجازات از قبیل اخراج از کار، سقط جنین اجباری و عقیمسازی اجرا شد.
سیاست تکفرزندی چند پیامد برای جمعیت چین داشت: نرخ باروری را به میزان قابلتوجهی کاهش و نسبت جنسیتی را در چین تغییر داد.
تنگناها و محدودیتهای اقتصادی
روشهای مختلفی چه از طریق تشویق و چه از طریق تحریم برای اجرا وجود داشت.
برای کسانی که دو فرزند داشتند، مشوقهای مالی و همچنین فرصتهای شغلی ترجیحی وجود داشت.
برای کسانی که این سیاست را نقض میکردند، تنگناها و محدودیتهای اقتصادی وجود داشت.
بنابراین با گذر از سیاست تکفرزندی به دوفرزندی، بستر برای سهفرزندی هموار شد.
چراکه بهعنوان نمونه در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶)، نرخ باروری چین ۱.۷ بود که کمترین نرخ باروری را در جهان داشت.
در آن برهه، جمعیتشناسان هشدار میدادند که چین قبل از اینکه کشوری ثروتمند شود به یک کشور پیر تبدیل خواهد شد و نیروی کار این کشور کاهش مییابد.
سرانجام در سال ۲۰۲۱ (۱۴۰۰)، چین تصمیم گرفت از سیاست دوفرزندی هم عبور کند و داشتن سه فرزند برای خانوادهها را آزاد اعلام کرد.
سیاست پرداخت پاداش مالی به فرزندان
در این راستا، شهرهای بزرگی همچون «شنژن» سیاست پرداخت پاداش مالی به فرزندان را در دستور کار خود قرار دادند و جایزهای حدود ۲ هزار و ۸۰۰ دلاری برای هر فرزند متولدشده، تعیین کردند.
براساس جوایز پلکانی اعلامشده از سوی مسئولان این شهر، هر خانواده با تولد اولین فرزندش ۱۰۰۰ دلار، تولد دومین فرزند ۱۶۰۰ دلار و اگر صاحب سومین فرزند شود، ۲۸۰۰دلار دریافت میکند.
این رقم به صورت کمکهزینه تا سهسالگی به تدریج به خانواده پرداخت میشود و اولین قسط آن هنگام ثبت تولد در ثبت احوال و بقیه اقساط هم به شکل منظم به خانواده پرداخت میشود.
چند ماه پیش خبرگزاری «رویترز» بهنقل از رسانههای چینی نوشت که برخی از استانهای این کشور از این پس به زوجها ۳۰ روز مرخصی با حقوق برای ازدواج اختصاص میدهند.
شاید این طرح جدید بتواند میانگین زاد و ولد رو به افول در این کشور را بهبود بخشد.
با همه این مشوقها اما هزینههای بالای مراقبت از کودکان و تحصیل آنها، درآمد کم، شبکه ضعیف امنیت اجتماعی و … بهعنوان عوامل دلسردکننده در فرزندآوری مطرحاند. بنابراین تخمین زده میشود که یکسوم جمعیت چین تا سال ۲۰۵۰ بالای ۶۰ سال سن داشته باشند.
این بدان معناست که افراد مسن بیشتری محتاج کمک و حمایت فرزندان خود خواهند شد و چین با کمبود نیروی کار مواجه میشود.
کره جنوبی و افزایش جمعیت
کره جنوبی با پایینترین نرخ زاد و ولد در جهان، با یک فاجعه جمعیتی و اقتصادی روبهرو است. در سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۱)، میانگین تعداد نوزادان مورد انتظار برای هر زن کره جنوبی به ۰.۷۸ کاهش یافت که از پایینترین رکورد قبلی ۰.۸۱ در سال قبل کمتر بود.
این در حالی است که تعداد تولدهای مورد نیاز برای ثابت نگهداشتن جمعیت یک کشور به طور معمول حدود ۲.۱ است.
برای معکوس کردن این روند، دولت کره جنوبی در تلاش است تا برای هر کسی که فرزندی به دنیا میآورد، پاداشهای نوزاد را فراهم کنند.
در کره جنوبی از سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۱)، مادران پس از تولد فرزند، ۲ میلیون وون(۱۵۱۰ دلار) پول نقد دریافت کردهاند که بیشتر از کشورهای اروپایی از جمله فرانسه است.
کره جنوبی مشوقهای مالی را برای افزایش نرخ زاد و ولد در این کشور ارائه کرده است.
ژاپن و فرزندآوری
ژاپن باوجود برخورداری از سیستم رفاهی و تشویقی جامع برای فرزندآوری اما یکی از پیرترین کشورهای جهان به شمار میرود.
به گفته کارشناسان اگر این روند ادامه داشته باشد در سال ۳۰۱۱ (۲۳۸۹) دیگر در ژاپن کودک زیر ۱۵ سالی وجود ندارد.
دولت این کشور از زوجهایی که میخواهند خانواده تشکیل دهند با دادن مرخصی زایمان با حقوق و … حمایت میکند.
این کمک مالی ماهیانه به والدین مجرد ۴۰ تا ۶۰ هزار ین (۲۸۸ تا ۴۳۲ دلار) ارائه میدهد.
ژاپن برای بهبود وضعیت هرم جمعیتی در این کشور، قانونی وضع کرد که طبق آن، به خانوادهها تا رسیدن فرزند به سن ۱۵ سالگی، ماهیانه حقوقی تا ۱۳ هزار ین پرداخت میکنند.
همچنین پدر و مادر هرکدام میتوانند با دریافت نصف حقوق خود تا سقف تعیینشده به مرخصی بروند.
بازیگران خاورمیانه و آفریقا برای فرزندآوری و جمعیت چه برنامههایی دارند؟
از لحاظ شمار بالای نرخ باروری به استثنای افغانستان(در رتبه چهاردهم)، همه ۳۰ کشور برتر جهان در قاره آفریقا قرار دارند.
در واقع، تخمین زده میشود که جمعیت آفریقای کنونی ۱.۴ میلیارد نفری تا سال ۲۱۰۰ (۱۴۷۹) به ۲.۵ میلیارد نفر افزایش خواهد یافت.
نیجریه در حال حاضر با ۶.۹ بالاترین نرخ باروری را در جهان به خود اختصاص دادهاست.
به این معنی که یک زن در این کشور آفریقایی به طور متوسط در طول زندگی خود هفت فرزند خواهد داشت.
بنابراین نرخ باروری و زاد و ولد در بیشتر کشورهای این پهنه جغرافیایی بسیار بالاتر از استاندارد جهانی(۲.۱) است.
برخلاف کشورهای آسیای شرقی یا اروپای غربی و آمریکا که با مشوقهای مالی و حمایتی سعی در افزایش جمعیت دارند، اما در این پهنه جغرافیایی سیاست یکنواختی اجرا نمیشود.
دولت مصر در نظر دارد برای جلوگیری از رشد جمعیت، سالانه ۱۰۰۰ پوند مصری به زنان متأهل دارای دو فرزند یا کمتر بهعنوان بخشی از تلاش آنها برای مهار رشد جمعیت بپردازد.
این پول نقد در قالب یک برنامه تشویقی که توسط دولت برای کاهش نرخ باروری برای زنان ۲۱ تا ۴۵ ساله پرداخت خواهد شد.
هر زن با دو فرزند یا کمتر، زمانی که به ۴۵ سالگی برسد، براساس سن خود هنگام پیوستن به طرح، مبلغ انباشتهشده را دریافت خواهد کرد.
با این حال، زن در صورت به دنیا آوردن فرزند سوم، حق مطالبه هیچ مبلغی نخواهد داشت.