شهریار از آغاز زندگی شاعری، با بزرگانی چون بهار، ایرج میرزا، عارف قزوینی، پروین اعتصامی، سپس با نیما یوشیج، هوشنگ ابتهاج، سیاوش كسرایی و مهدی اخوان ثالث آشنا شد. این امر او را در قرن چهاردهم در نشریات و نشست‌های ادبی چهره‌ شناخته شده‌ای ساخت. شهریار از دو دستمایه عشق و غزل بهره جست و همین امر او و اشعارش را هرچه بیشتر به مردم عصر نزدیک ساخت؛ چراکه تجلی عشق در قالب ناب غزل، سازگارترین قالب برای پذیرفته شدن نزد عوام است. شهریار روح بسیار حساسی دارد. او سنگ صبور غم‌های نوع انسان است. اشعار او تجلی دردهای بشری است و این موضوع بی‌ارتباط با رشته او یعنی پزشکی نیست. زیرا شاعر و پزشک هر دو نزدیک‌ترین افراد به درد جامعه و مردم هستند و هرکدام به نوعی سعی بر مرهم‌گذاری بر زخم‌های سرگشوده دارند. شهریار شاعری فرازمانی است، بدین معنا که شعر را محدود به موضوعی خاص نمی‌کند. تنها الهام‌بخش وی برای به تصویر کشیدن هنرش، خیالات شاعری بلند اوست. به جرأت می‌توان گفت برای او، شعر و زبان تنها وسیله و شگردی است که هنرش را به تصویر بکشد. شهریار مانند دیگر شاعران هم عصر خود، روح لطیف شعرش را به مسائل ایدئولوژی روزمره نمی‌آلاید. مهدی اخوان ثالث در كتاب «بدایع و بدعت‌ها و عطا و لقای نیما یوشیج» (تهران: انتشارات بزرگمهر، 1369) درباره‌ پراكندگی موضوع و بی‌اندیشگی در شعرهای شهریار می‌نویسد: «شهریار همینطورها بود، یعنی به شدت و پاكی و صداقت، تحت تأثیر اطرافیان و دم‌خورانش واقع می‌شد. اگر مذهبی بودند، «علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را» یا «افسانه شب» و «شب و علی» و مناجات‌های زیبایش را می گفت. اگر توده‌ای‌ها چندی دم‌خورش بودند، «قهرمانان استالینگراد» می‌سرود، اگر نیمایی‌ها بودند «دو مرغ بهشتی» می‌گفت، اگر آذربایجانی‌های چنین و چنان بودند «حیدربابایه سلام» می‌گفت، خلاصه مردی بود جاری و ساری با همه و هرچه هست و نیست، و البته مهربان و خونگرم هم با همه.»
پراكندگی و گستردگی بسیار زیاد موضوع در شعرهای شهریار نشان می‌دهد كه شعر برای او یگانه ‌وسیله‌ ابراز احساسات بوده است. وی با روح تأثیرپذیر و قریحه سرشار شاعرانه که دارد عواطف و تخیلات و اندیشه‌های خود را به زبان مردم به شعر بازگو کرده است. از این رو شعر او برای همگان مفهوم و مأنوس و نیز مؤثر است.
اگرچه شهریار مقوله عشق را در اشعار خویش ناب‌تر از هر موضوعی عرضه داشته است، لیکن در زمینه‌های گوناگون به شیوه‌های متنوع شعر گفته است؛ شعرهایی که در موضوعات وطنی و اجتماعی و تاریخی و مذهبی و وقایع عصری سروده نیز کم نیست. تازگی مضمون, خیال، تعبیر و حتی در قالب شعر دیوان او را از بسیاری شاعران عصر متمایز کرده است. اغلب اشعار شهریار به مناسبت حال و مقال سروده شده و از این روست که شاعر همه جا در درآوردن لغات و تعبیرات روز و اصطلاحات معمول عامیانه امساک نمی‌کند و تنها وصف حال زمان است که شعر او را از اشعار گویندگان قدیم مجزا می‌کند. سرمشق و الگوی شهریار در پرداخت شعر «حافظ» است. شهریار در استقبال بسیاری از غزل‌های حافظ و در بسیاری از اوزان و قافیه‌های غزل‌های او، شعر سروده است. رضا براهنی در كتاب ارزشمند «گزارش به نسل بی‌سن فردا» (تهران، نشر مركز، 1374) درباره‌ این شیفتگی توضیح می‌دهد: «شهریار صورت نوعی شاعر است. صورت نوعی شاعر، شاعر مادرزاد است. جهان او را به عنوان زبان گویای خود برگزیده است. چنین شاعری به دنبال دگرگون كردن جهان نیست، بلكه به دنبال بیان رمز و راز و معنا و مفهوم بود و نبود پدیده‌هاست. گرایش او به حافظ بیش از هر شاعر دیگر را هم دقیقاً در همین میل درونی صورت نوعی شاعرانگی او  باید جست. شهریار شاعری است كه در پشت سرش، شاعر بزرگتری را می‌بیند كه «لسان‌الغیب» است. شهریار در سراسر حیات شاعری خود می‌خواست «لسان‌الغیب» بشود و این از ویژگی‌های روحی و روانی صورت نوعی شاعر است. (صص 163-164)
در خاتمه باید گفت شهریار به نوعی اخرین بازمانده وفادار به شعر سنتی و کلاسیک است که در اشعارش سعی بر جامع و شامل بودن دارد و همین امر شعر او را در ذهن همگان جاری و ساری می‌سازد. این تازگی و حیات شعر اوست که با روز ملی شعر و ادب فارسی همگام شده است.»
منابع:
1- اخوان ثالث، مهدی (1369). بدایع و بدعت‌ها و عطا و لقای نیما یوشیج. تهران: نشر بزرگمهر.
2- براهنی، رضا (1374). گزارش به نسل بی سن فردا. تهران، نشر مركز.
3- شهریار، محمدحسین (1382). دیوان دوجلدی شهریار. تهران: انتشارات اهل قلم.
شهین عوض‌پور، دبیر ادبیات دبیرستان فرزانگان دو، ناحیه یک شیراز