مریم شمالیان- شیرازنوین
shomalianm@gmail.com

 مدیر انجمن سینمای جوانان استان فارس گفت: ساخت انیمیشن و خلق شخصیت کارتونی زمان‌بر است و همچنین تولید محصولات کاربردی مثل لوازم‌التحریر، کیف و... شرط بقای شخصیت انیمیشنی است.
شخصیت‌های کارتونی می‌توانند به یک الگوی تأثیرگذار بر مخاطبان که اغلب کودکان و نوجوانان هستند، تبدیل شوند. در این میان کشورهای مختلف باید طبق آداب و سنن و فرهنگ بومی خود اقدام به خلق شخصیت‌های کارتونی جذاب کنند و با حمایت‌های فرهنگی لازم فرصت بقای شخصیت کارتونی ملی یک کشور یا منطقه را هم باید فراهم ساخت.
همه محصولات فرهنگی باید پیوست بازارپردازی داشته باشند. اگر سریال کارتونی قرار است ۱۰۰ قسمت پخش شود و آن پیوست وجود نداشته باشد، رها کردن و زمین زدن مخاطبی است که وفادار بوده و مخاطب به سرعت و مجدد سراغ شخصیت‌های سریال‌های خارجی می‌رود. نکته کلیدی و پاشنه آشیل در توسعه شخصیت‌های ایرانی، همین موضوع است.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی عبارت Cultural Merchandising را به عبارت بازارپردازی فرهنگی برگردان کرده که به مفهوم زنجیره‌ای از محصولات فرهنگی با محوریت شخصیت یا مفهوم فرهنگی است.
با همه ظرفیت‌هایی که در شخصیت‌های انیمیشنی یا پویانمایی در ایران داریم، اما متأسفانه آن‌چنان که باید و شاید بازارپردازی روی آنها انجام نشده است.
 تولید محصولاتی مثل لوازم‌التحریر، شرط بقای شخصیت انیمیشنی
در این خصوص با مدیر انجمن سینمای جوانان استان فارس به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
ابراهیم شیشه‌گر با اشاره به اینکه در گذشته تجارب موفقی در خصوص ایجاد شخصیت‌های کارتونی بومی داشته‌ایم، به شیرازنوین می‌گوید: تجارب موفقی مانند کلاه‌قرمزی وجود دارد که فردمحور است و زنجیره بزرگی از محصولات فرهنگی و سرگرمی از عروسک تا تصاویر روی کاغذ دیواری و وسایل اتاق خواب کودک را به دنبال داشت، اما بر اساس تجربه خاص تهیه‌کننده مجموعه بود.
او ادامه می‌دهد: در شهر موش‌ها هم همین اتفاق افتاد، اما مشکل آن مجموعه نداشتن مدل کسب و کار برای زنجیره محصولات فرهنگی آن بود که علی‌رغم موفقیتی که در اکران سینمایی پیدا کرد، اما در بازارپردازی موفق نگردید. همچنین دارا و سارا هم در مقطعی موفق بود و کیف، لوازم‌التحریر و عروسک آن هم تولید شد، اما رها شد.
مدیر انجمن سینمای جوانان استان فارس همچنین تأکید می‌کند: یکی از چالش‌های بازارپردازی، حقوق مالکیت فکری آثار و محصولات مختلف است؛ زیرا زمانی که شخصیت پویانمایی یا عروسکی قرار است به سایر محصولات مانند نوشت‌افزار، عروسک، بازی رومیزی یا تی‌شرت تبدیل شود، نیازمند توسعه مفهومی در طراحی شخصیت برای محصول دیگر فرهنگی است؛ یعنی باید بتوان مشارکت مالکیت فکری را تعریف و پیاده‌سازی کرد.
شیشه‌گر گفت: شاید به این دلیل که مالکیت شخصیت‌های کارتونی مثل کلاه‌قرمزی و دارا و سارا، سازمان‌های دولتی همچون صدا و سیما و کانون پرورش فکری بود و با تغییر مدیران، ایده‌ها و برنامه‌ها تغییر می‌کند، این شخصیت‌ها برای تداوم مورد حمایت قرار نگرفتند.
او یک نمونه شخصیت کارتونی خارجی هم ذکر کرده و می‌گوید: شخصیت کارتونی میکی‌موس متعلق به شرکت والت دیزنی 20 سال مطرح بود، اما حالا دیگر چندان موردتوجه نیست. قرار نیست یک شخصیت کارتونی 100 سال عمر کند؛ زیرا با گذر زمان سلیقه‌ها عوض می‌شود و هر شخصیت کارتونی برای نسل خاصی می‌تواند جذاب باشد.
 ساخت انیمیشن و خلق شخصیت کارتونی زمان‌بر است
شیشه‌گر با تأکید بر اینکه ساخت یک انیمیشن زمان‌بر است، اظهار می‌کند: ساخت یک مجموعه انیمیشنی به زیرساخت‌های سخت‌افزاری و سیستمی مناسب نیاز دارد که البته گران هم هستند و در کشور ما با زیرساخت‌های موجود، ساخت یک انیمیشن ممکن است تا 5 سال هم طول بکشد.
او ادامه می‌دهد: بعد از 5 سال ممکن است موضوع دیگر جذابیت خود را در جامعه از دست داده باشد و انیمیشن تولیدشده موفقیت لازم را نداشته و از آن استقبال نشود. شیشه‌گر تصریح می‌کند: دولت در تأمین تجهیزات باید به کمک انیمیشن‌سازان بیاید؛ زیرا برخورداری از تجهیزات به‌روز موجب تسریع قابل توجه روند تولید خواهد شد. وی در این گفت‌وگو از تولید یک انیمیشن بومی توسط انجمن سینمای جوانان استان فارس خبر داد که با محوریت طنز در حال تولید است و اعلام کرد که از حضور سرمایه‌گذاران در این طرح استقبال می‌شود.
مدیر انجمن سینمای جوانان استان فارس در پایان به راه‌اندازی رشته انیمیشن در هنرستان در فسا برای نخستین بار اشاره می‌کند و می‌گوید: متأسفانه در این هنرستان حتی یک سیستم هم برای هنرآموزان این رشته وجود ندارد و این می‌تواند موجب دل‌زدگی هنرآموزان شود. لازم است که آموزش و پرورش قبل از افزودن رشته‌های هنرستانی، ابتدا به تأمین زیرساخت توجه ویژه داشته باشد تا نتایج خوبی را در این زمینه در استان شاهد باشیم.