معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی گفت: آیین‌نامه اجرایی قانون حفاظت از خاک مصوب ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی هنوز ابلاغ نشده است. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی دیروز در برنامه سلام خبرنگار شبکه خبر با موضوع همایش ملی روز جهانی خاک (با شعار خاک و آب منشأ زندگی)، در پاسخ به سؤال مجری برنامه درباره وجود قانونی برای حفاظت از خاک در کشور گفت: بله در سال ۱۳۹۸ قانونی در مجلس محترم شورای اسلامی تصویب شد به نام قانون حفاظت از خاک که ۲۶ ماده و آیین‌نامه اجرایی دارد. نیازی شهرکی درباره آیین‌نامه اجرایی افزود: آیین‌نامه اجرایی آن تدوین و در دولت تصویب شد، ولی هنوز ابلاغ نشده است. در مصوبه هیئت وزیران مشخص بود که این آیین‌نامه اگر یک نگاه حقوقی هم به آن بشود، ایرادات حقوقی اگر دارد، برطرف و بعد ابلاغ شود. وی گفت: خود قانون در سال ۹۸ ابلاغ شد. دستگاه‌های متعددی باید با هم مشارکت می‌کردند؛ ما و راه و شهرسازی، میراث فرهنگی و سازمان محیط‌زیست. اما در هیئت وزیران آیین‌نامه اجرایی‌اش تصویب شد که به زودی ابلاغ می‌شود. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی در خصوص موضوع آبخیزداری نیز گفت: در حد اینکه از ۹۵ میلیون هکتار عرصه کشور که امکان مطالعات آبخیزداری دارد، ۲۰ میلیون هکتار مطالعه شده است، طرح‌های خیلی خوبی در دست اجراست. منابع خوبی هم در دست اجرا بوده و کار‌های خوبی در حوزه آبخیزداری در حال اجراست. نیازی شهرکی درباره اقدامات حفظ خاک گفت: خود خاک را عواملی تهدید می‌کند؛ یکی آلودگی خاک، آلودگی اعم از صنعتی یا کشاورزی یا زندگی شهری خاک را آلوده می‌کند. عامل دوم آن فرسایش است. ما فرسایش خاکمان نسبت به دنیا به شدت بالاست. حدود ۱۶ و نیم تن در هکتار متوسط فرسایش کشور است. در کنار این فرسایش می‌تواند آبی باشد، بادی باشد یا عوامل دیگر. موضوع بعدی شوری خاک است. خاک‌های ما به شدت دارد شور می‌شود. حدود ۶ و نیم میلیون هکتار از اراضی کشور با درصد متفاوت شور شده‌اند که باید گیاهان شورپسند کشت کنیم یا در آن خاک آب‌شویی انجام شود؛ مثلاً در خوزستان این اتفاق افتاد. در صنایع نیشکر هفت طرح بزرگ خاک شور بود، آب‌شویی انجام شد که خاک شیرین شد و الان تولید انجام می‌شود. وی افزود: یکی از اقدامات این است که ما باید ببینیم منبع شوری کجاست و آن منبع را حذف کنیم. خیلی از جا‌ها خود آب منبع شور کردن خاک است. چاه‌ها شور شده است که باید آبیاری با آن چاه‌ها صورت نگیرد. آب شیرین برای آنها تأمین شود و سایر مواردی که متعدد است. یک عامل دیگر تخریب خاک، بحث تغییر کاربری‌هاست؛ اعم از اینکه مجاز باشد یا غیرمجاز باشد که غیرمجاز آن متأسفانه در استان‌های شمالی تهران و البرز تعدادشان خیلی زیاد است و عامل تخریب خاک در جامعه و کشور 
می‌شود. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی همچنین درباره چند میزان تغییر کاربری‌های نادرست بر خاک کشور به ویژه در شمال کشور گفت: حدود ۳ میلیون مورد تقریباً تغییر کاربری داریم. برآورد شد که حدود ۳۰۰ هزار هکتار در کل کشور تغییر کاربری غیرمجاز داریم. در اراضی کشور هم عموماً می‌دانید منابع از کل ۸ و نیم میلیون هکتار، ۶ و ۷ دهم میلیون هکتار اراضی دارای محدودیت است که یا شوری است، یا ماده آلی کمی دارد یا محدودیت‌های دیگر. حدود ۱ میلیون و خرده‌ای اراضی آماده کشت و بدون محدودیت داریم که متأسفانه بخش اعظمی از همین تغییر کاربری‌ها در این اراضی انجام می‌شود که این همان عاملی است مبنی بر اینکه اراضی کلاس یک و دو ما دارد از بین می‌رود. این هم یک عامل تهدیدکننده دیگری است.
نیازی شهرکی افزود: فرونشست هم کم‌کم در کل کشور شروع شده است. متأسفانه در دشت‌هایمان فرونشست هم داریم. در آنجا که منابع آب‌های زیرزمینی بی‌رویه برداشت شده یا پروژه‌های زیرساختی سنگین عامل فرونشست شده است. وی همچنین گفت: من مقداری روی ارزش خاک صحبت کنم؛ بالای ۹۰ درصد از غذای انسان از خاک تأمین می‌شود. یا عامل مستقیم است که گیاهی کشت می‌شود و انسان می‌خورد یا غیرمستقیم تعلیف دام می‌شود و بعد پروتئین دامی به انسان تغذیه می‌شود. عامل زیست غیر از بشر است؛ یعنی تمام این جانداران از خاک تأمین غذا می‌کنند، تصفیه کربن انجام می‌شود در خاک، عامل تصفیه آب است، زیرساخت بشر، توسعه بشر روی خاک، تأمین مصالح ساختمانی و تنظیم‌کننده اقلیم است. فائو سازمان خواربار و کشاورزی جهانی، یازده اثر یا کار را برای خاک خیلی مختصر تعریف کرده است که من به آنها اشاره کردم. در مورد حفاظت خاک، خاک متعلق به ما نیست، میراثی است که از گذشتگان به ما رسیده و باید تقدیم آیندگان باید شود. ما باید جلوگیری کنیم از تخریب خاک، از تغییر کاربری‌های غیرمجاز که صورت می‌گیرد و حفاظت کنیم در یک کلام. باز اگر بخواهیم برگردیم به قانون، قانون تکالیفی به عهده ما گذاشته است؛ به عهده دولت، سازمان برنامه و سازمان کشاورزی گذاشته است. اصلی‌ترین تکلیفی که گذاشته، ماده ۶ است که ما باید ظرف ۵ سال مطالعات خاک‌شناسی کشور را انجام 
بدهیم. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی افزود: الان ۴ سال از ۵ سال مصوب گذشته و کار خیلی کم پیش رفته است. خیلی کم، حدود ۴ یا ۵ درصد کار پیش رفته است.
نیازی شهرکی گفت: یکی از عوامل آن ردیف اعتباری پول‌های حداقل چند هزار میلیارد تومانی می‌خواهد که دنبال ردیفی بودیم از سازمان برنامه، ردیف سال قبل اخذ شد و یک مبلغی هم تخصیص شد؛ کار را شروع کردیم. آیین‌نامه‌هایی که باید تدوین می‌شد، نوشته شده است. الان در ۱۵ استان کار شروع شده است. امیدواریم با اقدامات خوبی که در پیش داریم، کاری که با سازندگی شروع کرده‌ایم. وی گفت: بالاخره زمانی که قانون را مصوب می‌کردند، بار مالی آن را هم دیده‌اند. یکی از اقداماتی که همیشه در مجلس صورت می‌گیرد. گاهی یک طرح‌هایی هم رأی نمی‌آورد می‌گویند چون بار مالی دارد، باید روال قانونی‌اش را طی کند. همان موضوع بحث مالی‌اش است. معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی افزود: بار مالی لحاظ شده کفایت نمی‌کرد. نشست‌های مکرری داشته‌ایم و برای این مشکل به دنبال مشارکت با سایران هستیم. یعنی خود کشاورزان، بهره‌برداران، تعاونی‌های تولید، قطب‌های کشاورزی، بزرگ مالکان، انجمن مهندسین بسیج سازندگی کشور، دانشگاه‌های کشور، یعنی تمامی این آزمایشگاه‌هایشان باید به کمک ما بیایند. ۳۲۰ هزار گمانه باید زده شود و شاید بیش از یک میلیون آزمایش باید صورت بگیرد. نیازی شهرکی گفت: یک موضوع هم موضوع خود حاصلخیزی است. ما دو مطالعه باید انجام بدهیم؛ یکی فیزیک خاک است که اصطلاحاً به آن مطالعات خاک‌شناسی می‌گویند و یکی هم مطالعاتی است که مطالعات حاصلخیزی خاک است که وقتی یک گیاهی کشت می‌شود، چه عواملی، چه کودی و چه عناصری دراختیار خاک قرار بدهیم که این گیاه به بهترین نحو رشد کند، با کارآیی بهتر. نهایتاً مجموعه اقدامات برای شناساندن ارزش خاک، اهمیت خاک به جامعه و به تک تک هم‌وطنان عزیزمان در حفاظت از خاک، اقدام خوبی هم با محیط‌زیست شروع کرده‌ایم.