به گزارش ایسنا، سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی شهریورماه سال گذشته از سوی معاونت اشتغال وزارت کار در ۱۶ استان راه‌اندازی شد. به موجب این سامانه، تمام واحدهای اجرایی در استان‌ها موظف شدند درخواست‌های مرتبط با استفاده از خدمات اشتغال اتباع خارجی را صرفاً در سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی ثبت و رسیدگی کنند.
کارفرمایان حقیقی و حقوقی متقاضی استفاده از خدمات اتباع خارجی نیز طبق ماده ۱۲۱ قانون کار جمهوری اسلامی ایران پس از ثبت‌نام و ایجاد پرونده شخصی الکترونیکی در سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی می‌توانند نسبت به ثبت درخواست در قالب روادید ورود با حق کار، صدور، تمدید، تجدید یا ابطال پروانه کار اقدام کنند.
«سامانه جامع اشتغال اتباع خارجی» برای تمام اقشار استفاده‌کننده از خدمات اشتغال نیروی کار افراد غیرایرانی قابلیت استفاده و بهره‌برداری دارد. در ماده ۱۲۱ قانون کار، پیش‌بینی نیروی کار متخصص و ماهر مورد نیاز صنایع کشور و ورود آنها به چرخه کار و تولید دیده شده است.
در همین راستا و به منظور کاهش مراجعات حضوری و اجرای کامل دولت الکترونیک، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران نخستین دستگاه اجرایی در کشور بود که ارائه خدمات غیرحضوری در زمینه اشتغال اتباع خارجی را آغاز کرد. بر اساس تازه‌ترین داده‌های آماری در خصوص اشتغال اتباع خارجی، بر مبنای عملکرد شش‌ماهه سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۱۹۵ فقره صدور پروانه کار برای نیروهای خواهان اشتغال توسط وزارت کار صورت گرفته و طی این مدت ۳۱۲۲ مورد پروانه کار برای افراد خارجی شاغل در کشور از طریق این وزارتخانه تمدید شده است. محسن ابراهیمی مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با تشریح جزئیات آمار مربوط به حوزه اشتغال اتباع خارجی می‌گوید: تعداد ۲۴هزار و۷۵۰ مورد بازرسی از کارگاه‌ها، ۱۹۲۷ فقره گشت مشترک شناسایی اشتغال اتباع غیرمجاز و شناسایی ۶۷۰۵ مورد کارفرمای متخلف در دستور کار ۶ماهه امسال وزارت کار قرار گرفته و محقق شده است.
به گفته وی، در سال گذشته ۳۷۱۴ مورد صدور پروانه کار و ۶۴۷۷ مورد تمدید پروانه کار صورت گرفته و ۹۱۴ فقره بازرسی از کارگاه‌ها و ۵۸۱۲ گشت مشترک در حوزه اشتغال اتباع خارجی انجام گرفته است.
ابراهیمی می‌گوید: طی سال گذشته، ۲۷هزار و۳۳۶ مورد اشتغال غیرمجاز اتباع خارجی شناسایی و ۱۳هزار و ۴۰۰ کافرمای متخلف مورد اعمال جرائم قانونی قرار گرفتند. ۲۵۵هزار کارت کار نیز در سال ۱۴۰۱ برای اتباع خارجی صادر شده است.
فعالیت نیروهای کار خارجی در مشاغل ساده و فاقد مهارت 
آن‌طور که مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته، بیشتر اتباع خارجی با جمعیت بالا از کشور افغانستان هستند که در حوزه مشاغل ساده و بدون نیاز به مهارت‌ فنی و تخصصی مشغول به کار هستند و بیشتر در پروژه‌های ساختمانی فعالیت دارند. محدوده سنی نیروهای کار خارجی نیز طبق سرشماری صورت گرفته تا اواسط خرداد امسال، حاکی از آن است که ۶۳۹هزار و ۸۷۲ نفر از اتباع کشور افغانستان در محدوده سنی ۱۸ تا ۶۰ سال هستند و کمتر از یک درصد این افراد و معادل ۶۴۰هزار نفر با داشتن مهارت‌های فنی و تخصصی در بازار کار حضور دارند.
بر اساس اعلام معاونت اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در حال حاضر آمار اشتغال بیش از یک‌میلیون و ۱۰۰هزار نفر از اتباع خارجی به طور دقیق در اختیار این وزارتخانه قرار دارد.
به گفته محمود کریمی بیرانوند- معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار حضور اتباع خارجی در کشور صرف‌نظر از ابعاد امنیتی، ابعاد فرهنگی و اقتصادی هم دارد و وزارت کار به کسانی مجوز می‌دهد که حضورشان در داخل کشور قانونی بوده و قابل شناسایی باشند.
عدم ثبت کد ملی اتباع خارجی در سامانه رصد اشتغال
وی درباره آمار اشتغال اتباع خارجی در سامانه ملی رصد اشتغال گفته است: سامانه رصد اشتغال، سامانه ثبت اشتغال ایجادی اتباع ایرانی است؛ چون با کد ملی ثبت می‌شود. لذا شناسه یا کد ملی اتباع را قبول نمی‌کند. در حال حاضر زیرساخت‌های اعطای پروانه و مجوز کار به اتباع خارجی در دولت سیزدهم کاملاً غیرحضوری بوده و این فرایند با هماهنگی وزارت کشور در سال گذشته الکترونیکی شده است.
کارشناسان معتقدند مسئله سامان‌دهی اتباع خارجی و اشتغال آنها فراتر از حوزه اختیارات و وظایف وزارت کار است و باید در هماهنگی و تعامل با دستگاه‌های مختلفی از جمله وزارت کشور، سازمان ملی مهاجرت، دستگاه‌های امنیتی و انتظامی و سایر دستگاه‌ها پیگیری شود.
طبق قانون کار، اتباع بیگانه‌ای که فاقد پروانه کار، پروانه کار موقت یا کارت کار موقت باشند، اجازه اشتغال در کشور را ندارند و در صورت اشتغال و به‌کارگیری، کارفرمای آنها متخلف و مشمول جریمه خواهد بود.