شیرازنوین- سید محی الدین حسینی ارسنجانی

Arsanjani.moiin@gmail.com

ایران از جمله کشورهای مهم و بزرگ در خاورمیانه و آسیاست که از بیشترین رسانه‌ها برخوردار است. روزنامه‌ها هم  در کشورمان علاوه برتعدد و فراوانی‌شان، به عنوان رسانه‌های مهم و فراگیر نقش برجسته‌ای در تنویر افکارعمومی داشته و دارند. بنابراین برای کشوری که اینهمه رسانه دارد، قرار گرفتن در چارچوب قانون‌ها و مناسبت‌های بین‌المللی هیچ ابایی نیست. یکی از این مناسبت‌ها روز جهانی آزادی مطبوعات است که درواقع یک رویداد سالانه است و همه ساله در سومین روز از ماه ِمه برگزار می‌شود. این روز توسط سازمان جهانی علمی، فرهنگی یونسکو نام‌گذاری شده‌ است. این موضوع از قطعنامه مصوب همایش عمومی یونسکو در سال ۱۹۹۱ با عنوان «ارتقای آزادی مطبوعات در دنیا» که جراید آزاد، فراگیر و مستقل را به عنوان یکی از اجزای ضروری جامعه دموکراتیک تلقی کرده، نشأت گرفته است. آزادی رسانه و مطبوعات همانند یک ضمانت‌نامه از جانب دولت‌ها به رسانه‌های عمومی، در مقابل مواجهه با روندهای محدود کننده ابراز نظر در جوامع است که حقوق قانونی رسانه‌ها و همچنین مراجع رفع اختلاف بین رسانه‌ها و شاکیان را مشخص می‌کند. این حقوق در بسیاری از کشورها به صورت قانونی و در چهارچوب قوانین اساسی آن کشور تعبیه شده‌ است تا از آزادی مطبوعات حمایت شود. هرکدام از کشورها هم خود تصمیم می‌گیرند کدام منابع و موارد اطلاعات عمومی یا حفاظت شده هستند و نباید از جهت حساسیت عمومی یا طبقه‌‌بندی شدگی، افشا گردند. آزادی رسانه‌ها و مطبوعات به معنای هرج و مرج و همه‌چیزنویسی یا توهین به مقامات و نشر اکاذیب و انتشار مطالب غیرواقع نیست، بلکه نوعی از آزادی‌هایی است که منافع ملی هر کشوری را در نظر داشته و از حدود و چارچوب‌های قانونی یا همان خط قرمزهای از قبل اعلام شده فراتر نروند. بسیاری از سازمان‌های مدعی حقوق بشری غربی و حامی رسانه‌های دیداری و نوشتاری و... در کشورهای فقیر یا عقب‌مانده و کشورهای در حال توسعه، به دنبال ایجاد اختلاف بین رسانه‌ها و حاکمیت کشورها هستند و گاه به عنوان دایه‌های دلسوزتر از مادر، به دنبال سیاه‌نمایی یا بزرگ‌نمایی از حوادث و وقایع رسانه‌ای هستند. هوشیاری صاحبان رسانه، تعهدات آنان به وطن و وفاداری‌شان به کلیات نظام اسلامی و رعایت سلسله قانون و مقررات رسانه‌ای و پایبندی فعالان مطبوعاتی به قانون شفاف و مدرن مطبوعات در ایران، می‌تواند ضمانت‌های لازم و اجرایی در آزادی رسانه‌ها را تأمین و فراهم کند؛ زیرا سابقه فراتر از صد سال مطبوعات در ایران حکایت از آن دارد که در هیچ دوره‌ای مثل سال‌های اخیر، مطبوعات فارسی‌زبان در ایران چنین باز و آزاد عمل نکرده‌اند. قطعاً برخی نامهربانی‌ها به مطبوعات نیز دیده شده و می‌شود، اما باز قابل مقایسه با کشورهایی که برخوردهای تند و چکشی و بی‌رحمانه‌ای به روزنامه‌ها و مطبوعات دارند نیست.