بانوی جوان شیرازی در زوم، روزنامه شیراز نوین
دبیر خبر خبرگزاری جمهوری اسلامی در استان فارس معتقد است: خبر سخت یا فراموش یا منسوخ شده و مقتضیات زمان به ما اجازه نمیدهد خبرنویسی به ویژه برای روزنامهها داشته باشیم.
غلامرضا مالک زاده که در هجدهمین نشست روزنامه نگار در زوم و در سالن اندیشگاه مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس به بررسی آثار مطبوعاتی لیلا اکبرزاده، خبرنگار جوان روزنامه افسانه چاپ شیراز سخن میگفت، گزارش نویسی از رویدادها به همراه تحلیل و تفسیر آن از زبان کارشناسان را رویکرد جدید رسانهها در عصر حاضر دانست و گفت: کسی که میخواهد گزارش بنویسد باید به اصول گزارش نویسی مقید باشد و روزنامه نگار خودش تکنیک نوشتن گزارش را ابداع کند.
این مدرس دانشکده خبر در بررسی آثار لیلا اکبرزاده گفت: گزارشهای این روزنامه نگار جوان گاهی چند موضوعی است و وحدت موضوع ندارد و گاهی در گزارشهای خود با تأثیر از سبک وال استریت ژورنال، یک رفتار را به همه تعمیم میدهد؛ در حالی که این روش در گزارش نویسی منسوخ شده است.
وی با اشاره به گزارشی از این بانوی روزنامه نگار با عنوان «صفکشی چپها و راستها» گفت: گزارش مورد اشاره اگرچه میتوانست گزارش خیلی خوبی باشد، اما مشکل گزارش این بود که فقط دیدگاه چپها را آورده بود و به بیان دیدگاه راستها اشاره نشده بود. در حالی که در گزارشهایی از این دست هر چقدر ما با دیدگاهی مخالف باشیم، باید اصل بی طرفی را رعایت کنیم و دیدگاه مخالف را نیز منتشر کنیم؛ مگر اینکه از اول تصمیم گرفته باشیم فقط از یک اردوگاه فکری گزارش تهیه کنیم.
مالک زاده به اشاره به گزارش «پرونده ناتمام شهر خلاق ادبی» نوشته اکبرزاده گفت: وقتی قرار است یک گزارش فرهنگی یا ادبی از این نمونه بنویسیم، باید کلید واژههای گزارش ما ادبی باشد و از به کارگیری واژههای بیگانه نیز پرهیز کنیم. نمیشود از شهر خلاق ادبی بگوییم بعد بنویسیم «پروپوزال»! معتقدم در گزارشهایی از این دست باید ورودی، متن و نتیجه گیری ادیبانه باشد.
این روزنامه نگار باسابقه در پایان با تمجید از برخی گزارشهای لیلا اکبرزاده گفت: این بانوی روزنامه نگار از استعداد خوبی برای نوشتن برخوردار است و به او توصیه میکنم برای بهتر شدن گزارش هایش در کنار مطالعه و توجه به منابع متعدد، به نظرات مخالف هم در گزارش خود توجه کند و از اطلاعات تکمیلی برای گزارش خود غافل نماند و البته وحدت موضوع و انسجام در گزارش را نیز فراموش نکند.
بنا بر این گزارش امید صدیق کارشناس ارشد ارتباطات و مدرس دانشکده خبر نیز در این نشست، با اشاره به لیلا اکبرزاده به عنوان روزنامه نگاری مستعد اما نیازمند آموزش گفت: روزنامه نگاری به سرعت در حال پوست اندازی است و روزنامه نگاران جوان فارس برای این تغییر آماده نیستند.
وی تأکید کرد: نسل نو روزنامه نگاری فارس نیازمند آموزشهای کاربردی است.
صدیق گزارش را هنرمندانهترین ژانر مکتوب رسانه دانست و گفت: در گزارش نویسی، تخیل دست گزارشگر را باز میگذارد و از طرفی اعتماد به گزارشگر جایگاه او را بالا میبرد؛ لذا گزارشگر با تکیه بر همین اعتماد میتواند دست مخاطب را بگیرد و لایههای زیرین رویدادها را به او نشان دهد. وی با اشاره به گزارش «گورخوابها» که یک حرکت بزرگ اجتماعی را به دنبال داشت، اظهار کرد: در گفتمان روزنامه نگاری توسعه، گزارش نویسی جایگاه ویژهای دارد و میتواند چرخ توسعه منطقه را به تحرک وا دارد.
صدیق از خبر به عنوان آجر روزنامه نگاری یاد کرد و گفت: گزارشنویس ابتدا باید خبرنگار خوبی باشد تا بتواند به تجزیه و تحلیل رویداد بپردازد. گزارشگر باید مثل یک فیلمساز مستند داستان را تصویر کند.
این کارشناس ارشد ارتباطات نیز معتقد است: در دوره مرگ سخت خبر به عنوان ژانر غالب هستیم و خبرنویسی به پایان عمر خود به عنوان برگ برنده روزنامهها رسیده است. امروزه فقط خواننده محتوا در آنچه وب ۱ میخوانند، نیستیم. در عصر تعاملی وب ۲ و در تجربه وب ۳ هستیم؛ حالا مردم فقط خواننده رویداد نیستند، رسانه خود مردم هستند. همچنین در دوره تغییر جایگاه و تعریف دروازه بانان خبر هستیم.
صدیق تکیه بر عنصر خبر در روزنامه نگاری فارس را یک آسیب دانست و گفت: روزنامهنگاری در فارس باید از «خبر» صرف عبور کند و به تحلیل مطالب منتشر شده اهمیت بیشتری دهد.
وی از لیلا اکبر زاده به عنوان روزنامه نگاری نمونه و آینده دار برای رسانههای فارس یاد کرد و گفت: خانم اکبرزاده روزنامه نگاری چند وجهی و غریزی در روزنامه نگاری فارس است؛ وی آموزش آکادمیک روزنامه نگاری ندیده و فرم را نمیشناسد اما با توجه به تواناییهای شخصی اش میتواند محتوا تهیه کند. با وجود این او آشپز خیلی خوبی برای یک خوراک مطبوعاتی خوشمزه نیست.
به اعتقاد این کارشناس روزنامه نگاری، اکبرزاده در نوشتن نرم خبر توانایی دارد و به همین دلیل گزارشهای خبری اش با نرم خبر نزدیکی دارد و البته بر مبنای غریزه مینویسد نه بر مبنای شناخت کامل فرم. صدیق با انتقاد از تنظیم نشستهای خبری در روزنامههای شیراز به سبک تاریخی گفت: تکیه روزنامهها به سبک تاریخی یعنی ما چند دهه از روزنامه نگاری دنیا عقب هستیم! به همین دلیل وقتی خبرنویسی خانم اکبرزاده به نرم خبر نزدیک است، امتیاز خیلی خوبی محسوب میشود.
وی افزود: اکبرزاده به درستی میداند که جایی باید تحلیل خودش را وارد گزارش کند، اما فرم و شیوه اش اشتباه است. جایی به درستی قضاوت میکند اما شیوه ارائه اش با استاندارد گزارش نویسی فاصله دارد.
وی یادآور شد: گزارشگر در تحلیل خود وارد داستانی میشود که این داستان طرفینی دارد: «خوانده» و «خواهان». در این میان انتخاب و قضاوت گزارشگر حیاتی است. این کارشناس ارتباطات، مواد خام لیلا اکبرزاده را برای گزارشهایش کم دانست و گفت: جای آمار و ارقام، گفت و گو با مردم و توصیف عینی رویداد در گزارشهای خانم اکبرزاده خالی است.
وی تیترزنی در گزارش را ظریف، خلاقانه و بخش مهمی از گزارش دانست و گفت: تیترهایی که اکبرزاده در گزارشهای خود به کار میبرد، بیشتر تیترهای خبری است. او همچنین اغلب اوقات، زمان را در گزارشها گم میکند. استفاده بسیار زیاد از کلمه «میگوید» یک نقطه ضعف است و از او که بر نوشتن تسلط دارد انتظار میرود از نقلهای غیرمستقیم استفاده کند. صدیق با بیان اینکه روزنامه نگار ضبط صوت نیست، به انتقاد از روزنامه نگاری فارس پرداخت و گفت: روزنامه نگاران ما اغلب کار ضبط صوت را انجام میدهند.
وی با تأکید دوباره بر اینکه اکبرزاده مشکل فرم دارد، گفت: تکلیف او با محتوای گزارش روشن نیست. وی همچنین مشکل پایان بندی دارد در حالی که پایان گزارش هایش باید مثل فیلمهای اصغر فرهادی، مخاطب را درگیر کند.
کوروش کمالی سروستانی مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس نیز در این نشست با تأکید بر اینکه کسی نمیتواند بگوید جامعه از خبر بینیاز شده، بیان داشت: روزنامه نگاری و نشریات امروز به سمت و سویی رفته که با خبر نمیتوان خیلی مانور داد؛ بلکه خبر را باید گزارش کرد تا ماندگار شود.
وی از روزنامه افسانه به دلیل کارکرد گزارش گونه خبرهایش تقدیر کرد و گفت: با وجود این روزنامه افسانه نیز تا رسیدن به تکامل هنوز خیلی راه دارد و حتماً خود آنها نیز به این وضعیت راضی نیستند و من امیدوارم این حلقههای جوانی که در روزنامه نگاری شیراز شکل گرفته، بتوانند آینده مطبوعات فارس را سامان دهند.
کمالی سروستانی با اشاره به گذشت ۱۰۶سال از روزنامهنگاری زنان ایران گفت: ازسال ۱۲۸۹ که خانم دکتر کحال نشریه زنان را منتشر کرد، تا امروز ۱۰۶سال میگذرد.یعنی یک دوره طولانی روزنامه نگاری زنان را ما پشت سر گذاشتیم. امروز بر خلاف روزگاری که زنان قجری روزنامه نگار شدند، نسل امروز زنان ایران نسل مؤثر و تأثیرگذار و مسلط و عالمی است که تحولات اجتماعی خیلی به آنها پیوند خورده است.
وی افزود: در شیراز زنان روزنامه نگار با یک تأخیر ۱۰ساله وارد عرصه روزنامه نگاری شدند و از سال ۱۳۱۰ شاهد حضور بانوان شیرازی در عرصه روزنامه نگاری هستیم؛ یعنی ۹۵سال پیش. امروز اما خوشبختانه زنان روزنامه نگار در شیراز زیاد شدند و در سطح کشور هم ما شاهد انجمن روزنامه نگاران زن و نشریات تخصصی زنان هستیم و در کنار آن انجمن مطالعات نشریات زنان را داریم. اما در شیراز و البته کشور در زمینه سردبیری و مدیر مسئولی این برابری را نداریم و شاید به همین دلیل بوده که در نشستهای روزنامه نگار در زوم نسبت حضور زنان به مردان کمتر بوده است و من امیدوارم نقشی که زنان و دختران ما داشتند، بتوانند تأثیر مفصل تری در این زمینه بگذارند.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس با اشاره به رشته تحصیلی اکبرزاده گفت: این روزنامه نگار دانش آموخته ادبیات فارسی است و همین مسئله به او خیلی کمک کرده تا بهتر بنویسد و ادبیات برای او ابزاری شده برای فعالیت در حوزه اجتماعی سیاسی و شاید بشود از پتانسیل رشته تحصیلی او استفاده بیشتری کرد.
کمالی سروستانی همچنین به گزارش این روزنامه نگار در زمینه شهر خلاق ادبی گفت: یکی از شاخصهای شهر خلاق ادبی این است که چند نشریه ادبی در شهر وجود دارد؟ واقعیت این است که نشریات تأثیرگذار ادبی خیلی در شیراز کم است و حتی به ندرت صفحات تأثیرگذار ادبی داریم. فراوانی و کیفیت نشریات و صفحات ادبی میتواند در انتخاب ما به عنوان شهر خلاق ادبی مؤثر باشد.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس جای خالی یک حلقه فکری را در روزنامه نگاری فارس محسوس دانست و گفت: پیشنهاد میشود یک حلقه فکری برای روزنامه نگاران جوان راهاندازی شود و از اساتید روزنامه نگاری داخل و خارج از استان فارس برای تربیت آنها استفاده شود؛ چرا که ما نیاز به کارهای مفصلی در حوزه روزنامه نگاری فارس و شیراز داریم. نیاز به مطالعه همه دست اندرکاران رسانهها در استان داریم و باید سیر مطالعاتی برای این عزیزان تدوین شود.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین