نبوغ معمولاً با شلختگی و بی نظمی همراه می‌شود. مثال روشن اورسن ولز است که فقط در فیلم اولش «همشهری کین» که بدون هیچ دخالتی ساخته شد، بدون چالش کار کرد و بعد از آن همواره با سیستم مشکل داشت. فیلم‌هایش توسط تهیه کنندگان مثله می‌شد، پروژه هایش نیمه کاره می‌ماند و سبک زندگی اش متناسب با فعالیتش به عنوان هنرمند نبود. استنلی کوبریک درست در نقطه مقابل فیلمسازی چون ولز می‌ایستد. نابغه کمال گرایی که برای پروژه‌های شخصی اش، توجیه و بهانه‌ای برای مصرف عام می‌یافت. معمولاً سرمایه تهیه کننده را هدر نمی‌داد (بعد از اسپارتاکوس خودش تهیه کننده آثارش شد) و اغلب موفقیت تجاری را تجربه می‌کرد؛ آن هم با فیلم‌هایی که قواعد متداول گیشه در آنها رعایت نمی‌شد. کوبریک در بیشتر ژانرها فیلم ساخت؛ جنایی (قاتل، کشتن) جنگی (راه‌های افتخار، غلاف تمام فلزی)، تاریخی (اسپارتاکوس)، علمی-تخیلی (۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی)، ترسناک (تلألو). جز اسپارتاکوس که محصولی استودیویی بود و کرک داگلاس ستاره و تهیه کننده فیلم، کوبریک جوان را جایگزین آنتونی مان کهنه کار کرد، همیشه همه چیز را با سلیقه و دیدگاه شخصی اش پیش برد. کمال‌گرا بود و به هر قیمتی فیلم نمی‌ساخت. به همین دلیل در طول نزدیک به نیم قرن فعالیت هنری، تنها ۱۳ فیلم ساخت. ممکن بود سال‌ها وقت صرف پروژه ای کند و بعد آن را کنار بگذارد (مثل ناپلئون که فیلمنامه اش هم نهایی شد ولی کوبریک کنارش گذاشت). دامنه مطالعاتی گسترده و دانش و فرهیختگی کوبریک او را در فهرست فیلمسازان روشنفکر قرار می‌دهد. تفاوت کوبریک با هم طیفانش در سینما را باید در فن سالاری اش جست‌وجو کرد و نکته مهم تر توانایی اش در ساخت فیلم‌های پرهزینه ای بود که کوبریک بدون از دست دادن استقلال هنری اش، برایشان توجیه اقتصادی می‌یافت. آنقدر کمال گرا بود که مثلاً برای فیلم «بری لیندون» لنزی تازه ابداع کرد تا جنس تصاویر به نقاشی‌های قرن هفدهم نزدیک شود یا سر آخرین فیلمش «چشمان باز بسته» بازیگر عوض کرد و سکانس‌های بسیاری را دوباره فیلمبرداری کرد. می‌شود گفت در بیشتر آثارش دقیقاً به همان چیزی رسیده که می‌خواسته و او فیلمسازی بود که هرگز از خواسته اش کوتاه نمی‌آمد. کوبریک فیلمساز محبوب محافل روشنفکرانه است. سال‌ها پیش رابین وود درباره اش نوشت: «فیلم‌های کوبریک به درد کسانی می‌خورد که سالی یک بار سینما می‌روند و تمام طول سال درباره همان فیلم صحبت می‌کنند.» نظر رابین وود تا حدودی مقرون به حقیقت است. فیلم‌های کوبریک به شدت مستعد انواع و اقسام تفسیر‌های روشنفکرانه اند. تفسیر‌هایی که خیلی وقت‌ها به بیراهه می‌زنند. اما این فقط یک سوی ماجراست که مقصرش هم کوبریک نیست. سوی دیگر ماجرا فیلم‌های شگفت انگیز نابغه ای قرار دارند که فارغ از هر تأویل و تفسیر درست یا غلطی، تماشایی‌اند. نابغه همیشه کارش را درست انجام می‌داد و نتیجه ترکیب نبوغ با نظم، هوش و فرهیختگی با حرفه ای گری ۱۳ فیلم است که دست کم نیمی‌شان شاهکارند. فیلم مستند «کوبریک از نگاه کوبریک» ساخته گرگوری مانرو که در ستایش استنلی کوبریک نابغه سینمای جهان است، در بخش پرتره‌ بین‌الملل چهاردهمین جشنواره سینماحقیقت به نمایش گذاشته می‌شود. مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی کشور، چهاردهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» را به دبیری محمد حمیدی مقدم، در آذرمـاه ۱۳۹۹ و با توجه به شیوع جهانی بیماری کووید ۱۹ به‌صورت مجازی و نمایش برخط (آنلاین) برگزار خواهد کرد.