در ردّ و تمنّای VARعدالتِ بیلذت، روزنامه شیراز نوین
اکثریت قریب به اتفاق هواداران و اهالی فوتبال، یک عمر در انتظار ورود تکنولوژی به عرصه داوری این رشته جذاب و پرطرفدار بودند. اشتباهات داوری سهوی و گاهی عمدی، سرنوشت بازی ها را به شکلی واضح تغییر می داد و گرچه تمامی تیم ها از این اشتباهات سود هم میبردند، اما همگی این تصور را داشتند که این اشتباهات بیشتر بر علیه آنها رخ می دهد.
یکی از دلایل اصلی این تصور این بود که مربیان و عوامل تیم ها در بیشتر اوقات، شکستها را بر گردن تیم داوری مسابقه انداخته و به نوعی ضعفهای فنی خود را پشت این دیوار کوتاه، پنهان میکردند. اشتباهات داوران گاهی به شکلی دراماتیک باعث رقم خوردن اتفاقاتی جاودانه در دنیای فوتبال شد و در برخی موارد، هنوز هم روی درست یا غلط بودن بعضی تصمیمات مهم در تاریخ فوتبال، بحث و اختلاف نظر وجود دارد.
تصمیمگیرندگان اصلی فوتبال جهان، همواره در دهههای گذشته در برابر ورود تکنولوژی به عرصه داوری مقاومت میکردند. آنها اشتباهات داوران را جزئی از فوتبال دانسته و اعتقاد داشتند که همانگونه که مربیان و بازیکنان اشتباه میکنند، داوران هم حق اشتباه دارند.
اما در برابر این نظریه، یک موضعگیری قاطع نیز وجود داشت: مربیان و بازیکنان از اشتباهات خود متضرر میشوند اما داوران با اشتباهاتشان علاوه بر خود، سایرین را هم متضرر میکنند. همین پاسخ صریح بود که فشارها را برای وارد کردن تکنولوژی بیشتر میکرد. علاوه بر این، تقریباً در تمامی رشتههای ورزشی، تکنولوژی به داد داوران رسیده و به شکلی دقیق و موشکافانه، اشتباهات را به حداقل رسانده بود.
بالاخره با روی کار آمدن جیانی اینفانتینو به عنوان رئیس جدید فیفا در سال 2016، زمزمههای ورود کمک داور ویدیویی به عرصه فوتبال آغاز شد و او توانست پیش از برگزاری اولین جام جهانی دوران ریاستش، تکنولوژی را وارد عرصه داوری کند. بنابراین در جام جهانی 2018 شاهد حضور پررنگ VAR و تاثیر شگرف آن بر نتایج بازیها بودیم. به عنوان مثال در سه مسابقه تیم ملی کشورمان در روسیه، نتیجه دو دیدار تحت تأثیر تصمیمات کمکداور ویدیویی تغییر کرد. گل سعید عزت الهی به اسپانیا پس از بازبینی صحنه توسط VAR مردود شد و همین تکنولوژی بود که در بازی با پرتغال به کارلوس کیروش کمک کرد تا از شکست مقابل کشور خود رهایی پیدا کند.
شاید بزرگترین تأثیر این تکنولوژی، کم کردن اعتراضات و بهانهجوییها توسط عوامل تیمهای بازنده بود. در اکثر موارد، همگی مجبور به تأیید تصمیمات کمکداور ویدیویی هستند، هرچند که در طول این سالها اشتباهات زیادی حتی پس از بازبینی صحنه های تاثیرگذارانجام شده و یا اشتباهات زیادی از سوی داوران، از چشم کمک داور ویدیویی پنهان مانده است.
اما در کنار این فواید و بیشتر شدن عدالت در تصمیم گیری های تیم های داوری، چیزی با VAR وارد فوتبال شده که اهالی این رشته پرطرفدار را آزار میدهد. فرایند تصمیمگیری طولانی شده و به قدری جزئیات و اتفاقات کوچک در تصمیمگیریها لحاظ میشود که بخش قابل توجهی از لذت و هیجان ذاتی این رشته را تحت تأثیر قرار داده است.
تأخیر در تصمیمگیریها به شدت ملالآور و وسواس بیش از حد در برخی موارد، باعث شده تا خیلی از کسانی که سالها در تمنای ورود این تکنولوژی بودند به این نتیجه برسند که تصمیم رؤسای پیشین و مقاومت آنها در برابر این موضوع، منطقی و قابل قبول بوده است!
بزرگترین ضربه VAR به هیجان و جذابیت اصلی فوتبال را میتوان در لحظه به ثمر رسیدن گلها حس کرد. در طول سالهای اخیر، مقدار گلهای مردود شده به قدری افزایش یافته که پس از به ثمر رسیدن هر گلی، حتی با کمترین شائبه، همه نیمنگاهی به تیم داوری مسابقه دارند که آیا در حال مکالمه و مذاکره با کمکداور ویدیویی هستند یا خیر! یعنی شادی گلها با شک و تردیدهایی مواجه شده که میتواند بزرگترین آسیب را به روح و لذت ذاتی فوتبال بزند.
این در حالیست که با وجود بازبینی صحنه ها، باز هم در مورد برخی اتفاقات مربوط به داوری، اشتراک نظر و قانون واحدی وجود ندارد و تصمیمات سلیقه ای داوران با اعتراض اهالی فوتبال مواجه میشود. بزرگترین نمونه این اتفاقات به خطای هند و برخورد توپ به دست بازیکنان در محوطه جریمه مربوط میشود که هنوز محل مناقشه است.
اما اختلاف نظر بزرگتر و وسواس بیش از حد روی تصمیمات تیم داوری را در مقوله آفساید مشاهده میکنیم که بررسیِ بودن یا نبودنِ آن، بسیار فرسایشی و طولانی است. به شکلی که گاهی بازی را از ریتم اصلی خود خارج کرده و میتواند جریان بازی را تغییر دهد.
تصور کنید تیمی را که برای جبران گل خورده، سراپا حمله است و با یک بازی تهاجمی و با برنامه، بالاخره میتواند دروازه حریف را باز کند اما تیم داوری به دلیل یک ایراد جزئی، کار را به VAR کشانده و گل را مردود میکند. این اتفاق میتواند باعث شود که با توجه به توقف چند دقیقهای، روند تهاجمی این تیم به شکل قابل توجهی دچار اختلال شود و همچنین از لحاظ روحی روانی هم تأثیری متفاوت روی دو تیم خواهد داشت. تیمی که صرفاً مشغول دفاع بوده، با مردود شدن گل روحیهای مضاعف میگیرد و تیم مهاجم که تلاشهایش را پس از به نتیجه رسیدن، از دست رفته میبیند، از لحاظ روحی لطمه خورده و حتی ممکن است از لحاظ عصبی نیز دچار مشکل شود.
طرح این ایراد به این معنی نیست که باید نسبت به اشتباهات بیتوجه بود و از تمامی آنها به راحتی عبور کرد. بدون تردید وجود کمک داور ویدیویی برای برقراری عدالت و جلوگیری از اشتباهات فاحش عمدی یا غیرعمدی ضروری است. اما در عین حال، لازم است که روند تصمیمگیریها به شکل قابل توجهی تسریع شده و همچنین از آن دست اشتباهاتی که با چشم غیرمسلح قابل تشخیص نیستند، چشمپوشی شود.
در بحث آفساید، برخورد VAR به شکلی است که به نظر میرسد فلسفه وجودیِ این قانون به طور کلی فراموش شده است. قانون آفساید بیش از صد سال قبل و در جهت رعایت بازی جوانمردانه و جلوگیری از سواستفاده بازیکنان از موقعیت تهاجمی، تدوین شد اما حالا با استفاده از تکنولوژی های متنوع و بسیار دقیق، گاهی تا چند دقیقه، یک صحنه مورد بررسی قرار میگیرد تا میلیمترها تعیین کننده سرنوشت یک تیم باشند.
شاید بهترین راه حل برای رهایی از این عملیات فرسایشی، این باشد که کمکداور ویدیویی در کمترین زمان ممکن، بتواند به اطمینان لازم جهت رد تصمیمات داور و کمکداوران مسابقه دست پیدا کند. یعنی اصل بر درستی تصمیم تیم داوری حاضر در زمین مسابقه باشد و تنها در صورتی تصمیمات آنها لغو شود که کمکداور ویدیویی با بازبینی تصاویر عادی تلویزیونی و بدون استفاده از تکنولوژی های خاص، متوجه اشتباهی تأثیرگذار در روند مسابقه شود.
مشخص نیست که مسئولان فدراسیون جهانی فوتبال، چه زمانی برای اعمال تغییرات در روند تصمیمگیری VAR اقدام خواهند کرد اما این اطمینان بین بخش زیادی اهالی فوتبال وجود دارد که وضعیت فعلی، نتوانسته انتظارات را برآورده کند و از بین رفتن بخشی از لذتها و هیجانات فوتبال نسبت به اشتباهاتی که در گذشته شاهد آن بودیم، لطمه بیشتری به روح این رشته جذاب و پرطرفدار وارد می کند.
تاکنون نظری برای این خبر ثبت نشده است!
ثبت نظر جدید
خبرهای تصادفی روزنامه شیراز نوین