سعیدرضا امیرآبادی - گروه گزارش
amirabadi_shznvn@yahoo.com

اشاره:
برای سومین بار یکی از بیمارستان‌های شیراز میزبان چهارقلوها شد. امروزه به دلیل نابسامانی‌های اقتصادی و تنش‌های تورمی اقشار میانی جامعه با شتاب به سوی دهک‌های فرودست پرتاب می‌شوند و کسی نمی‌داند خانواده‌هایی که میزبان اولادهای متعدد هستند، چگونه باید از پس هزینه‌های کمرشکن برآیند. در نظر داشته باشیم بسیاری از خانواده‌های ایرانی به دلیل اینکه از پس هزینه‌های اولیه برنمی‌آیند از اتفاق مثبت فرزندآوری طفره می‌روند؛ چراکه هزینه‌های نوباوگان و کودکان به مراتب بیشتر از بزرگسالان است. در همین راستا گروه گزارش شیرازنوین به بهانه تولد چهارقلوها نیم نگاهی به اهمیت رشد مثبت جمعیت داشته و به بررسی مشکلاتی می‌پردازد که خانواده‌های ایرانی برای فرزندآوری پیش رو دارند. در حقیقت نقش مؤلفه‌های اقتصادی در زمینه فرزندآوری آن قدر پررنگ شده است که می‌تواند به چالش‌های امنیتی در مقاطع کوتاه و بلندمدت بینجامد.
 نیازهای اولیه بر مدار گرانی
یک مرد کهنسال که با نوه خود به پارک کودک آمده، به خبرنگار شیرازنوین می‌گوید: آیا می‌توان از مادران امروزی که در کلان‌شهرها زندگی می‌کنند انتظار داشت به جای پوشک از کهنه استفاده کنند؟ پاسخ منفی است. بسیاری حاضر به این کار نمی‌شوند. وی می‌افزاید: البته استفاده از پوشک‌های بهداشتی هم دیگر مانند پنجاه سال پیش نشانه ای از زندگی تجملاتی ندارند و به یک کالای مصرفی ساده و روزمره تبدیل شده است.
مشاهدات میدانی خبرنگار شیرازنوین نشان می‌دهد که بهای ارزان ترین بسته پوشک 11 عددی در بازار به بیست‌هزار تومان رسیده و برای کمتر از دو روز پاسخ‌گوی نیازهای اولیه نوزاد است. بنابراین استفاده از بی کیفیت ترین و ارزان ترین پوشک بازار ماهیانه بیش از سیصدهزار تومان هزینه دارد. 
یکی از مادرانی که از فروشگاه زنجیره ای این نوع پوشک را برای نونهال خود تهیه کرده، به خبرنگار شیرازنوین می‌گوید: متأسفانه این محصول از کیفیت حداقلی هم برخوردار نیست و در صورت استفاده مداوم پای نوزاد را زخم می‌کند. بنابراین به صورت همزمان از پوشک‌های مرغوب و بی کیفیت استفاده می‌کنیم تا به صرفه اقتصادی باشد. به گفته او، خانواده یک نوزاد ماهیانه حداقل هفتصدهزار تومان را باید به خریداری این محصول اختصاص دهد. البته اگر قرار بر استفاده از رسم و رسوم پیشینیان هم باشد، قیمت دستگاه کهنه شور در بازار کمتر از یک‌میلیون تومان نیست و نمی‌توان از مادران امروزی آن هم در کلان‌شهرها انتظار داشت تا در سرمای زمستان یخ‌های حوض را شکسته و کهنه را روی دست بشویند.
این مادر جوان می‌افزاید: البته قیمت شیرخشک هم به موازات گرانی‌های سال‌های اخیر رشد فزاینده ای داشته است. امروزه بهای ارزان ترین قوطی شیر خشک که بسیاری از افزودنی‌های مجازو ضروری را در خود ندارد، به پنجاه‌هزار تومان رسیده و خانواده باید ماهیانه 400هزار تومان را برای تغذیه کودک دلبند خود با شیر خشک اختصاص دهد. البته بنا بر توضیه پزشکان، باید سایر افزودنی‌های خوراکی را در غذای نوزاند گنجاند که در صورت استفاده از محصولات وطنی این رقم را تا دو برابر 
افزایش می‌دهد.
خانواده دیگری که به این فروشگاه زنجیره ای برای خرید مایحتاج نوزاد خود آمده اند، به خبرنگار شیرازنوین می‌گویند: همه هزینه‌های نوزاد منحصر به پوشک و شیر خشک نیست؛ بلکه باید هزینه‌های مواد شوینده، نرخ ویزیت پزشک، پوشاک، مکمل‌ها، داروهای رایج و دیگر هزینه‌های متداول را به آن اضافه کرد. به باور این خانواده، هزینه‌های نوزادان و کودکان در همه زمینه‌ها از بزرگسالان بیشتر بوده و پرداخت آنها کار آسانی برای اقشار فرودست و حتی متوسط جامعه نخواهد بود.
 ارتباط مستقیم جمعیت و امنیت
تنش‌های اقتصادی می‌تواند به چالش‌های امنیتی بینجامد. افزایش نرخ تورم و رشد فقر و قدکشیدن شاخص فلاکت تبعات خطرناکی نظیر افزایش جرم و بزهکاری و سلسله آسیب‌های اجتماعی را به دنبال دارد و از دروازه ای که فقر وارد شود، شاهد رهسپاری ارزش‌ها خواهیم بود. تبعات فقر همیشه در حوزه‌های آشکار و زودگذر مانند اعتراضات خلاصه نمی‌شوند. به موازات منابع انرژی و قدرت دفاعی و موقعیت جغرافیایی که زمینه ساز امنیت هستند، یکی از عواملی که پشتوانه قدرت کشورها و ملت‌ها را تأمین می‌کند، شاخص جمعیت است.
امروزه نظریه پردازان سیاسی و بسیاری از کارشناسان حوزه پدافند غیرعامل بر این باورند که یکی از مسائل مهمی که در تحلیل امنیت پایدار کشورها مورد توجه قرار می‌گیرد، مسئله پویایی جمعیت است. در جامعه ایران میل به تشکیل خانواده و فرزندآوری در فرهنگ سنتی و مدرن خانواده‌ها دیده می‌شود؛ اما در این میان بحران‌های عدیده و روزافزون اقتصادی هستند که در برابر میل انسان به ازدواج و ثمره تشکیل خانواده سد می‌سازد. با همه این‌ها باید به تبعات کاهش رشد جمعیت آگاه بود. کشوری که مسیر جمعیتی آن در سراشیبی سقوط قرار گیرد، با بحران‌های عدیده امنیتی روبه‌رو خواهد شد و در این مهلکه است که زندگی همه اقشار جامعه از میان خواهد رفت. بنابراین مسئله حمایت از تشکیل خانواده، فرزندآوری و مساعدت به پایداری بنیان خانواده باید در زمره برنامه‌های اساسی دولت قرار گیرد.
حمایت از این گونه مؤلفه‌های اساسی در گسترش ثبات و آرامش در جامعه نقش داشته و آینده روشنی را برای کشور نوید می‌دهد. به بیانی دیگر اگر نرخ تورم و ارز مهار شود، شاهد حکم‌فرمایی آرامش در بازارهای مختلف خواهیم بود و به موازات آن فرایند پیری جامعه هم متوقف خواهد شد.
 پیری جمعیت و ورشکستگی بیمه‌ها
یک عضو کمیسیون آموزش‌ و تحقیقات‌ مجلس با بیان اینکه پیری جمعیت کشور بحران اقتصادی به دنبال خواهد داشت، گفت: حرکت جمعیتی کشور به سوی یک جامعه پیر موجب کاهش پرداختی‌های بیمه و افزایش استفاده کنندگان از صندوق‌های بازنشستگی می‌شود. حجت الاسلام احمدحسین فلاحی با اشاره به بحران پیری جمعیت کشور عنوان کرد: اکنون کشور به لحاظ زاد و ولد به سوی یک کشور پیر در حال حرکت است. رشد جمعیتی ما اکنون بسیار پایین است و متأسفانه این روندی که چند سالی است آغاز شده، آینده خطرناکی را برای ما رقم خواهد زد. پرداختی صندوق‌های بازنشستگی ما هرساله در حال افزایش است. یعنی جمعیت بازنشستگان ما سال به سال رو به رشد است. با این روند افرادی که از این صندوق‌ها استفاده می‌کنند، در حال افزایش و افرادی که بیمه پرداخت می‌کنند در حال کاهش هستند. این موضوع به ‌غیر از بحران جمعیتی و نیروی انسانی، بحران‌های اقتصادی هم به دنبال خواهد داشت.
وی افزود: برای رفع چنین مشکلی باید عوامل مؤثر را شناسایی کنیم. از مسائل مهمی که در کشور به این امر دامن زده، موضوع اشتغال جوانان و مسکن است. بر همین اساس نهادهای متولی و دستگاه‌های مختلف باید با برنامه ‌ریزی صحیح به رفع دغدغه نسبت به این دو مهم توجه کنند تا ما در بلندمدت شاهد رفع مشکلات جمعیتی کشور باشیم. البته مباحث دیگری هم در حوزه فرهنگ مطرح است.
 رئیس‌جمهور وارد می‌شود
رئیس جمهور «قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» را برای اجرا به وزارتخانه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهور ابلاغ کرد. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» مصوب مجلس شورای اسلامی را برای اجرا به وزارتخانه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهور ابلاغ کرد. این قانون در جلسه مورخ بیست و چهارم مهرماه یک‌هزار و چهارصد کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی تصویب و پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت ۷ سال، به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
 پیشگیری از فقر برای ولادت
در پایان باید به این مسئله توجه داشت که تشویق تئوری خانواده‌ها برای فرزندآوری، آن هم در کشاکش بحران‌های اقتصادی از سوی کلیت جامعه با استقبال روبه‌رو نخواهد شد و دولت کار و کرامت باید راهکاری عملی برای رهسپاری اقتصاد آشوب زده به ساحل آرامش بیابد تا همه مؤلفه‌های اصلی کشور 
تقویت شوند.
 اگر در مبارزه با فساد به شعارهایمان وفادار بمانیم، اگر پول ملی تقویت شود، اگر با جهان به توافق عزتمند و پایدار برسیم، اگر منابع داخلی را به شایستگی مدیریت کنیم، اگر دست رانتخواران قطع شود و با صدها اما و اگر دیگر، می‌توان از فقیرتر شدن خانواده‌های ایرانی پیشگیری کرد و گام‌های مؤثری برای عزت و امنیت کشور در آینده‌های دور و 
نزدیک برداشت.
در هفته ای که گذشت، در یکی از بیمارستان‌های شیراز میزبان تولد 4قلوها بودیم و حمایت فوری و پایدار از این‌ها و امثال این‌ها باید در دستور کار ویژه نهادهایی مثل بهزیستی قرار گیرد. هرچند که بهزیستی فارس خیران را دعوت به مشارکت 
کرده است!